Το λατινοαμερικάνικο φθινόπωρο κλιματικά αντιστοιχεί στην ευρωπαϊκή άνοιξη. Είναι λοιπόν μια καλή εποχή για εκλογές. Πράγματι, τον περασμένο μήνα πραγματοποιήθηκαν πολλές τέτοιες αναμετρήσεις στην υποήπειρο που οι ΗΠΑ εξακολουθούν να θεωρούν πίσω αυλή τους. Η αρχή έγινε στις 7 Νοεμβρίου στη Νικαράγουα, στο φόντο αυξημένων και επιθετικών «παρεμβάσεων» της Ουάσιγκτον εναντίον αυτής της μικρής αλλά διαχρονικά ενοχλητικής για τις ΗΠΑ χώρας. Γνωρίζοντας εκ των προτέρων ότι οι κάλπες θα έβγαζαν ένα «δυσάρεστο» αποτέλεσμα, η κυβέρνηση Μπάιντεν δήλωσε εξαρχής ότι δεν θα το αναγνωρίσει. Όμως οι εκλογές έγιναν, και μάλιστα με τη συνήθη για τη χώρα συμμετοχή (65,3%), και οι Σαντινίστας θριάμβευσαν: ο απερχόμενος πρόεδρος Ντανιέλ Ορτέγκα επανεκλέχθηκε αποσπώντας το 75,9% των έγκυρων ψήφων, ενώ το κόμμα του, το FSLN, πήρε 74,2% στις βουλευτικές εκλογές. Οι ΗΠΑ δήλωσαν ότι επρόκειτο για «παρωδία» και η Ε.Ε. κάλεσε τον Ορτέγκα να «επιστρέψει την κυριαρχία στο λαό», αλλά οι Νικαραγουανοί δεν τους έδωσαν και πολύ σημασία…
Η επόμενη εκλογική αναμέτρηση πραγματοποιήθηκε μία εβδομάδα αργότερα, στις 14 Νοεμβρίου, σε μια από τις πιο σημαντικές χώρες της υποηπείρου: την Αργεντινή, που κυβερνάται από έναν συνασπισμό υπό τον κεντροαριστερό πρόεδρο Αλμπέρτο Φερνάντες. Επρόκειτο για ενδιάμεσες εκλογές, που πραγματοποιήθηκαν μετά από έναν καταστροφικό για τον κυβερνώντα συνασπισμό Α΄ γύρο τον Σεπτέμβριο. Έτσι, παρόλο που η Δεξιά κέρδισε την πλειοψηφία στη Γερουσία, το αποτέλεσμα θεωρήθηκε «φιλί ζωής» για την Κεντροαριστερά του Φερνάντες – πόσο μάλλον που κατάφερε, ενάντια στα προγνωστικά, να παραμείνει η μεγαλύτερη δύναμη στη Βουλή. Παρά το φλερτ του Φερνάντες με νεοφιλελεύθερες πολιτικές και τη συμβιβαστική στάση του απέναντι στα διεθνή χρηματοπιστωτικά κοράκια, η ζημιά που έκανε η τετραετία του προηγούμενου προέδρου, του δεξιού Μαουρίσιο Μάκρι, παραμένει οδυνηρά ζωντανή στις λαϊκές τάξεις – δίνοντας έτσι μια δεύτερη ευκαιρία στον Φερνάντες. Όμως το ποσοστό συμμετοχής ήταν χαμηλό για τα δεδομένα της χώρας (71,4%), ένδειξη άρνησης μεγάλου μέρους των πολιτών να επιλέξουν το «μικρότερο κακό»…
Τρίτη εβδομάδα του Νοεμβρίου, 21 του μήνα, και ήρθε η σειρά της Χιλής. Η συμμετοχή στις κάλπες ήταν εξαιρετικά χαμηλή, καθώς οι ξεσηκωμένοι του 2019-2020 βλέπουν ότι μάλλον «όλα αλλάζουν κι όλα ίδια μένουν»: 47% στις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές, 34% στις εκλογές για τη Γερουσία. Ο ακροδεξιός υποψήφιος πρόεδρος Χοσέ Αντόνιο Καστ, γιος Γερμανού ναζί «πολιτικού πρόσφυγα» στη Χιλή και θαυμαστής του Πινοσέτ, βρέθηκε στην πρώτη θέση με 27,9% των ψηφισάντων… Τον ακολουθεί κατά πόδας ο αριστερός Γκαμπριέλ Μπόριτς, με 25,8%, ενώ οι υποψήφιοι του παλιού πολιτικού συστήματος, κεντροδεξιοί και κεντροαριστεροί, πάτωσαν. Ο δύσκολος Β΄ γύρος των προεδρικών εκλογών θα πραγματοποιηθεί την επόμενη Κυριακή 19 Δεκεμβρίου: ο «κεντρώος» οικονομολόγος-τηλεπερσόνα Φράνκο Παρίζι, που ήρθε τρίτος με 12,8%, ήδη δήλωσε ότι θα ψηφίσει τον Καστ «για να μην νικήσουν οι ακροαριστεροί»… Μοναδική ελπίδα του Μπόριτς είναι να κινητοποιήσει την προοδευτική λαϊκή βάση που δεν πήγε να ψηφίσει στον Α΄ γύρο.
Την ίδια μέρα, 21 Νοεμβρίου, πραγματοποιήθηκαν περιφερειακές και αυτοδιοικητικές εκλογές στη Βενεζουέλα – αυτή τη φορά με διευρυμένη συμμετοχή υποψηφίων της φιλοδυτικής δεξιάς αντιπολίτευσης. Το κυβερνών PSUV του Μαδούρο κέρδισε τις 19 από τις 23 περιφέρειες, και 209 δήμους σε σύνολο 322. Δεν έχει όμως σημασία διότι, ήδη από την εποχή του Τσάβες, οι Δυτικοί δεν αναγνωρίζουν οποιοδήποτε εκλογικό αποτέλεσμα στη Βενεζουέλα… Το έθεσε καλά ένας εκπρόσωπος του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών, που συναχώνεται όταν φτερνίζεται η Ουάσιγκτον: «Σε μια δικτατορία, είναι δικαίωμα να μην ψηφίζεις», είπε, κατακεραυνώνοντας την επιστροφή της δεξιάς αντιπολίτευσης στην ειρηνική πολιτική ζωή… Η τελευταία μέχρι στιγμής εκλογική αναμέτρηση έλαβε χώρα την τελευταία Κυριακή του περασμένου μήνα, 28 Νοεμβρίου, στην πολύπαθη Ονδούρα – τη χώρα όπου το 2009 οι ΗΠΑ, με φρεσκοεκλεγμένο πρόεδρο τον προοδευτικό Ομπάμα και υπουργό Εξωτερικών την Χίλαρι Κλίντον, ενορχήστρωσαν το πραξικόπημα που ανέτρεψε τον νόμιμο πρόεδρο Μανουέλ Ζελάγια… Αν και με χρονοκαθυστέρηση, οι Ονδουριανοί απάντησαν: εξέλεξαν πρόεδρο από τον Α΄ γύρο, με ποσοστό 50,7%, την Σιομάρα Κάστρο, σύζυγο του ανατραπέντος προέδρου και επικεφαλής του αριστερού κόμματος Libre.
