Επιμέλεια: Γιάννης Σχίζας
Οι πυγμαίοι ελέφαντες των 500 κιλών και οι πυγμαίοι ιπποπόταμοι των 130 κιλών ήταν τα πιο μεγαλόσωμα ζώα της Κύπρου στα τέλη του Πλειστόκαινου, πριν από περίπου 12.000 χρόνια, όταν η πιο πρόσφατη εποχή των παγετώνων έφτανε στο τέλος της και η επανάσταση της γεωργίας μόλις ξεκινούσε στη Μέση Ανατολή.
Και τα δύο είδη εξαφανίστηκαν περίπου την εποχή που έφταναν στην Κύπρο οι πρώτοι Homo Sapiens, πριν από περίπου 12-14 χιλιάδες χρόνια.
Τότε ήταν που εξαφανίστηκαν από τον πλανήτη πολλά ακόμα γιγαντόσωμα ζώα, όπως τα τριχωτά μαμούθ της Ευρασίας και της Αμερικής, ένα κύμα εξαφανίσεων που ορισμένοι επιστήμονες συνδέουν με την κλιματική αλλαγή, ενώ άλλοι αποδίδουν στην παρουσία του ανθρώπου.
Η νέα μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, εκτιμά ότι οι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες θα μπορούσαν να είχαν ωθήσει στην εξαφάνιση πρώτα τον πυγμαίο ιπποπόταμο και μετά τον πυγμαίο ελέφαντα σε λιγότερο από 1.000 χρόνια.
Η ανάλυση βασίστηκε σε μαθηματικά μοντέλα στα οποία τροφοδοτήθηκαν δεδομένα που αφορούν μεταξύ άλλων τις ενεργειακές ανάγκες του ανθρώπινου οργανισμού, την αποδοτικότητα του κυνηγιού και την ταχύτητα ανάπτυξης των δύο ζώων.
«Η Κύπρος είναι η ιδανική τοποθεσία για τη δοκιμή των μοντέλων μας επειδή προσφέρει ένα ιδανικό σετ συνθηκών προκειμένου να εξετάσουμε αν η άφιξη ανθρώπινων πληθυσμών οδήγησε τελικά στην εξαφάνιση αυτών των ειδών. Και αυτό επειδή η Κύπρος είναι ένα νησιωτικό περιβάλλον που μας ανοίγει ένα παράθυρο πίσω στον χρόνο» δήλωσε η δρ Θεοδώρα Μούτσιου, ερευνήτρια του Πανεπιστημίου της Λευκωσίας και του Πανεπιστημίου «Τζέιμς Κουκ» στην Αυστραλία.
Οι υπολογισμοί δείχνουν ότι ο πληθυσμός των 3-7 χιλιάδων ανθρώπων που εκτιμάται ότι ζούσε τότε στην Κύπρο θα ήταν αρκετός για να εξοντώσει μέχρι και τους τελευταίους ελέφαντες και ιπποποτάμους.
Οι προβλέψεις του μοντέλου ταίριαζαν με τη χρονολογική σειρά της εξαφάνισης των δύο ειδών στο αρχείο των απολιθωμάτων, λένε οι ερευνητές.
«Τα αποτελέσματά μας προσφέρουν ισχυρές ενδείξεις ότι οι παλαιολιθικοί άνθρωποι στην Κύπρο ήταν τουλάχιστον εν μέρει υπεύθυνοι για την εξαφάνιση της μεγα-πανίδας στη διάρκεια της Κατώτερης Πλειστοκαίνου και τις αρχές του Ολοκαίνου», δήλωσε σε δελτίο Τύπου ο Κόρεϊ Μπράντσο του Πανεπιστημίου «Φλίντερς» της Αυστραλίας, επικεφαλής της μελέτης.
Σε προηγούμενες μελέτες της, η ίδια ερευνητική ομάδα εκτιμούσε ότι οι πρώτοι Homo Sapiens έφτασαν στην Κύπρο πριν από 14.000 χρόνια, λίγο νωρίτερα από ό,τι είχε εκτιμηθεί.
Ο πυγμαίος ιπποπόταμος της Κύπρου (Phanourios minor), με ύψος 70 εκατοστών, ήταν ο πιο μικρόσωπος ιπποπόταμος της Μεσογείου, γράφουν οι ερευνητές σε άρθρο τους στο The Conversation. Γενετικά δεδομένα υποδεικνύουν ότι διαχωρίστηκε από τον κοινό ιπποπόταμο (Hippopotamus amphibius) πριν από περίπου 1,5 εκατ. χρόνια.
Ο δε πυγμαίος ελέφαντας της Κύπρου (Palaeoloxodon cypriotes), με ύψος μόλις ενός μέτρου ως τον ώμο, είχε μόλις το 10% του σωματικού μεγέθους του προγόνου του, του ελέφαντα Palaeoloxodon antiquus που ζούσε στην Ευρώπη και τη Δυτική Ασία στα μέσα του Πλειστόκαινου.
Και τα δύο είδη διαμορφώθηκαν από το φαινόμενο του νησιωτικού νανισμού, τη σταδιακή σμίκρυνση μεγαλόσωμων ειδών όταν αποκλείονται σε νησιά με περιορισμένη τροφή. Το φαινόμενο ήταν διαδεδομένο στη Μεσόγειο: πυγμαίοι ελέφαντες και ιπποπόταμοι ζούσαν κάποτε και σε Κρήτη, Τήλο, Μάλτα, Σικελία, Σαρδηνία και πολλά ακόμα νησιά.
Πηγή: Bαγγέλης Πρατικάκης
Η κλιματική αλλαγή αλλάζει τα σύνορα Ελβετίας-Ιταλίας
Η Ελβετία και η Ιταλία τροποποίησαν τα ορεινά σύνορά τους κάτω από την κορυφή Matterhorn, καθώς η κλιματική αλλαγή στις Άλπεις λιώνει τους παγετώνες που ιστορικά σηματοδοτούν τα σύνορα μεταξύ των δύο χωρών, σημειώνει το Bloomberg.
«Σημαντικά τμήματα των συνόρων ορίζονται από τη λεκάνη απορροής ή τις γραμμές κορυφογραμμής των παγετώνων, του πυρετού ή του διαρκούς χιονιού», ανέφερε η ελβετική κυβέρνηση την Παρασκευή σε δήλωσή της. «Αυτοί οι σχηματισμοί αλλάζουν λόγω της τήξης των παγετώνων».
Η Ευρώπη είναι η ταχύτερα θερμαινόμενη ήπειρος στον κόσμο και ο αντίκτυπος είναι πιο δραματικός σε περιοχές όπως οι Άλπεις, όπου οι παγετώνες έχουν χάσει το 10% του εναπομείναντος όγκου τους τα τελευταία δύο χρόνια, σύμφωνα με τη μετεωρολογική υπηρεσία Copernicus της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι παγετώνες θα χάσουν το ήμισυ του πάγου τους μέχρι το 2050, ακόμη και αν ο πλανήτης θερμανθεί λιγότερο από 2 βαθμούς Κελσίου από τα προβιομηχανικά επίπεδα, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης Γεωεπιστημών.
Τον Ιούλιο του 2022, την επομένη της καταγραφής διψήφιων θερμοκρασιών στην κορυφή της Marmolada στους Δολομίτες της Ιταλίας, ένα κομμάτι πάγου αποκόπηκε από τον παγετώνα του βουνού και σκότωσε 11 ορειβάτες.
Η περιοχή που επηρεάζεται από τις αλλαγές συνόρων είναι αυτή του φημισμένου χιονοδρομικού κέντρου Zermatt, όπου πεζοπόροι και σκιέρ μπορούν να διασχίσουν ελεύθερα μεταξύ της Ελβετίας και της κοιλάδας Valtournenche της Ιταλίας.
Οι δύο χώρες συμφώνησαν να προσαρμόσουν τα σύνορα γύρω από τα ορόσημα Testa Grigia, Plateau Rosa, Rifugio Carrel και Gobba di Rollin με βάση τα οικονομικά τους συμφέροντα.
Η Ελβετία ενέκρινε τη συνθήκη συνοριακής προσαρμογής την Παρασκευή, ενώ η Ιταλία πρέπει ακόμη να υπογράψει επίσημα τις αλλαγές.
Το θέρετρο Zermatt γύρω από την κορυφή Matterhorn προσελκύει εκατοντάδες χιλιάδες τουρίστες κάθε εποχή, με τους επισκέπτες να ξοδεύουν συνολικά 2,7 εκατομμύρια διανυκτερεύσεις εκεί πέρυσι.
Πηγή: ΟΤ.gr
Αγροχημικές εταιρείες κατηγορούνται ότι φακέλωναν ακτιβιστές και επιστήμονες
Προσωπικές διευθύνσεις, φήμες και ιδιωτικές λεπτομέρειες: περίπου 500 επιστήμονες και επικριτές της αγροχημικής βιομηχανίας έχουν φακελωθεί σε μια βάση δεδομένων με στόχο «να αντιμετωπιστεί η αντίθεση στα φυτοφάρμακα» αποκαλύπτουν την Παρασκευή μέσα ενημέρωσης, θυμίζοντας το σκάνδαλο των φακέλων της Monsanto.
Ο δημοσιογραφικός οργανισμός Lighthouse Reports έχει στην κατοχή του εσωτερικά έγγραφα της ιδιωτικής πλατφόρμας με την ονομασία Bonus Eventus, τα οποία μοίρασε σε διεθνή μέσα ενημέρωσης, μεταξύ των οποίων η γαλλική εφημερίδα Le Monde.
Μέσω της πλατφόρμας, η οποία δημιουργήθηκε από την εταιρεία επικοινωνίας και δημόσιων υποθέσεων v-Fluence, «στελέχη των κύριων παρασκευαστών φυτοφαρμάκων και βιοτεχνολογιών έχουν εδώ και χρόνια πρόσβαση σε ένα εκτεταμένο αρχείο προσωπικοτήτων που θεωρούνται “επικριτικές” της εντατικής γεωργίας, η οποία καταφεύγει μαζικά σε χημικούς παράγοντες και γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς», εξηγεί η γαλλική εφημερίδα.
Αν και «αγνοούμε την έκταση της χρήσης, ιδιωτικής ή δημόσιας, αυτών των πληροφοριών», «η φύση των συλλεχθέντων πληροφοριών αφήνει λίγες αμφιβολίες όσον αφορά τη βούληση να δυσφημηθούν ή να αποσταθεροποιηθούν οι στόχοι», προσθέτει η Le Monde.
Σε επικοινωνία του Γαλλικού Πρακτορείου, η v-Fluence, επικεφαλής της οποίας είναι ο πρώην διευθυντής επικοινωνίας της Monsanto Τζέι Μπερν, δεν απάντησε άμεσα.
Σύμφωνα με τον Lighthouse Reports, η v-Fluence έλαβε από το 2013 ως το 2019 «περισσότερα από 400.000 δολάρια» από την αμερικανική κυβέρνηση «στο πλαίσιο του προγράμματός της για την προώθηση των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών στην Αφρική και την Ασία».
Η πρακτική της συγκέντρωσης πληροφοριών για τους αντιπάλους της αγροχημικής βιομηχανίας θυμίζει το σκάνδαλο του φακελώματος δημόσιων προσωπικοτήτων, δημοσιογράφων και ακτιβιστών οικολόγων από τη Monsanto με στόχο να επηρεαστεί η δημόσια συζήτηση για την απαγόρευση του ζιζανιοκτόνου γλυφοσάτη.
Στην Monsanto, εταιρεία αγροχημικής και γεωργικής βιοτεχνολογίας η οποία έχει εξαγορασθεί από το γερμανικό όμιλο Bayer, επιβλήθηκε τον Ιούλιο 2021 πρόστιμο 400.000 ευρώ από τη CNIL, τη γαλλική αρχή για την προστασία των προσωπικών δεδομένων.
Ο φάκελος της Monsanto περιλάμβανε πάνω από 200 προσωπικότητες, των οποίων η επιρροή, η αξιοπιστία και η υποστήριξή τους προς την εταιρεία βαθμολογούνταν «από 1 ως 5».
Η υπόθεση, η οποία είχε αποκαλυφθεί από τη Le Monde και τον τηλεοπτικό σταθμό France 2, είχε επεκταθεί γρήγορα στην Ευρώπη.
Κατάλογοι προσωπικοτήτων –από την πολιτική, την επιστήμη, τη δημοσιογραφία– υπήρχαν για τουλάχιστον άλλες έξι χώρες (Γερμανία, Ιταλία, Ολλανδία, Πολωνία, Ισπανία, Ηνωμένο Βασίλειο), καθώς και για τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, είχε αναφέρει ο όμιλος Bayer, κάνοντας λόγο για σχεδόν 1.500 πρόσωπα συνολικά.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ / AFP
