Θα μπορούσε απλά ένα περιπολικό του αστυνομικού τμήματος Κυψέλης να… βγάλει την πρίζα και το περιβόητο κορωνοπάρτι να λήξει άδοξα. Μπορεί και όχι τόσο απλά, μιας και μια σειρά επιτήδειοι, από σοβαρούς επιχειρηματίες μέχρι μπράβους και μαυραγορίτες, κερδίζουν το χώρο τους σε αυτούς τους δύσκολους πανδημικούς καιρούς, σε αγαστή συμφωνία με τις αρχές. Γιατί ως γνωστόν, κάθε κρίση είναι για κάποιους και μια ευκαιρία. Δεν είναι όμως αυτή η βασική πλευρά. Το τι επιχειρείται φάνηκε τις επόμενες μέρες με την εγκατάσταση της αύρας και των ΜΑΤ στην οδό Πατησίων. Τα πράγματα θα αφήνονται να «παρεκτραπούν» ώστε να επιβάλλεται μετά η λύση της καταστολής. Ακόμα κι όταν αυτή δεν ασκείται άμεσα, θα κατοχυρώνεται στα μυαλά ως η πιο ενδεδειγμένη ή και μοναδική απάντηση μιας Πολιτείας απέναντι στους εκάστοτε απερίσκεπτους και επικίνδυνους.
Στην πραγματικότητα τα πράγματα δεν «αφήνονται» απλά, αλλά ωθούνται διαρκώς και συνειδητά προς το γενικευμένο μπάχαλο. Η λεγόμενη «συντεταγμένη Πολιτεία» εδώ και καιρό παράγει με κάθε τρόπο αταξία. Μικρή σημασία έχουν οι επίσημες δηλώσεις νοικοκυροσύνης, οι λόγοι περί κοινωνικής ευθύνης, «όλοι μαζί» κ.ο.κ. όταν οι αποφάσεις οικοδομούν το ακριβώς ανάποδο. Τα παραδείγματα είναι τόσα πολλά και γνωστά που θα ήταν αφέλεια να χρεωθούν απλά στην «ανικανότητα». Γιατί εδώ επιχειρείται (και) μια ψυχολογική διάλυση της κοινωνίας. Τι και ποιον να πιστέψει; Πώς να εξηγηθούν τα παράλογα; Γιατί αυτές οι πράξεις και οι τόσες ακόμα παραλείψεις; Η διάρρηξη της εμπιστοσύνης ανάμεσα σε πολιτεία και κοινωνία, σε μια κατάσταση που θα την απαιτούσε σε χοντρές γραμμές, είναι η μεγάλη εικόνα. Αυτό επιτρέπει να διαχυθούν και να χρεωθούν γενικώς στον κόσμο οι όποιες ευθύνες. Επιτρέπει στους κυβερνώντες να κουνούν το δάκτυλο για μια σειρά συμπεριφορές μέσα στην κοινωνία που οι ίδιοι όχι μόνο έχουν δημιουργήσει χρόνια τώρα αλλά και ερεθίζουν διαρκώς με την τωρινή τους στάση.
Τα πράγματα ωθούνται διαρκώς και συνειδητά προς το γενικευμένο μπάχαλο. Η λεγόμενη «συντεταγμένη Πολιτεία» εδώ και καιρό παράγει με κάθε τρόπο αταξία
«Ό,τι καταλαβαίνει ο καθένας», αυτό είναι το μοτίβο διαχείρισης. Από το συνωστισμό μέχρι τη μάρκα του εμβολίου. Σε αυτό ας προστεθεί η μεγάλη κούραση του εγκλεισμού αλλά και απαραίτητα οι διάφορες καταστάσεις κυνισμού, ατομισμού και αδιαφορίας για κάποιο «κοινό καλό» ‒ καθόλου τωρινό φαινόμενο. Το παζλ συμπληρώνεται αν αναλογιστούμε ότι δεν υπήρξε καμιά σοβαρή αντιπολίτευση τέτοια που να συσπειρώνει διαθέσεις προς μια πιο ουσιαστική κατεύθυνση. Μένει λοιπόν μόνο η μάχη που δίνει το κράτος για να διατηρηθούν κάποιες ισορροπίες ώστε τα πράγματα να μην ξεφύγουν. Όχι βέβαια στο υγειονομικό πεδίο, εδώ η μπάλα έχει χαθεί, αλλά σε σχέση με την πολιτική διαχείριση και το πολιτικό κόστος. Πρέπει λοιπόν να οριστούν οι βασικές διαχωριστικές γραμμές: «Υπεύθυνοι και ανεύθυνοι πολίτες». «Αυτοί που υπομένουν με σύνεση και αυτοί που κοιτούν την πάρτη τους». «Όσοι εμπιστεύονται τους ειδικούς και όσοι είναι ανορθολογιστές» κ.ο.κ.
Κι εδώ τα πράγματα περιπλέκονται λίγο. Γιατί προφανώς οι «δεύτεροι» στα παραπάνω δίπολα υπάρχουν και κάνουν κακό. Θα έπρεπε μάλιστα η ίδια η κοινωνία να τους νουθετεί, να τους επαναφέρει, να τους στιγματίζει, να τους απομονώνει ‒ ας επιλεχθεί κατά περίσταση το ρήμα. Έχουν κι αυτοί το δικό τους μερίδιο ευθύνης στο πρόβλημα. Και στο καθαρό κομμάτι της διασποράς του ιού και στο πόσο πιόνια γίνονται στο παιχνίδι που περιγράφτηκε στην αρχή. Και όντως, χρειάζεται ένας πολύ μεγάλος βαθμός αφασίας και έλλειψης μέτρου για να στήνεις και να συμμετέχεις σε «φάσεις» όπως στην πλατεία του Αγίου Γεωργίου.
Το μεγάλο πρόβλημα δεν είναι αυτά τα «φαινόμενα» που μάλιστα διογκώνονται λες και γενικώς η συμπεριφορά «των νέων» είναι σαν αυτή στο περιβόητο κορωνοπάρτι της Κυψέλης. Ούτε βέβαια πέφτει κανείς από τα σύννεφα –καλώς και κακώς‒ παρατηρώντας αυτή την κοινωνική αναπηρία. Θα μπορούσαμε προκλητικά να πούμε ότι και η ψυχούλα όσων εργάζονται στον τουρισμό ζητά «άνοιγμα πάση θυσία και βλέπουμε…». Ή να κατηγορήσει τους καθηγητές ότι μια χαρά βολεύτηκαν με κλειστά σχολεία και μηδενικό κίνδυνο. Το πρόβλημα είναι πως όταν η κοινωνία κατακερματίζει και έπειτα εξατομικεύει τις ανάγκες ή και τα «θέλω» της, όταν λειτουργούν πολλών ειδών «αυθορμητισμοί» και «αυτοματισμοί», οι προοπτικές να βγούμε από το φαύλο κύκλο δυσκολεύουν. Δεν είναι πια εύκολο να σκεφτεί κανείς με όρους μιας πιο συνολικής πολιτικής οπτικής που να μην εξαντλείται στη γειτονιά, την παρέα, τον κλαδικό συνδικαλισμό μα ούτε και να πετάει την μπάλα στην –ιδεολογική‒ εξέδρα. Αυτό όμως μάλλον μας χρειάζεται.
