Το θέμα της υπερχρέωσης των νοικοκυριών είτε λόγω δανείων είτε λόγω οφειλών στο δημόσιο είτε με συνδυασμό των δύο αυτών παραγόντων είναι ένα από τα κεντρικά προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας. Αυτή η υπερχρέωση είναι αποτέλεσμα της δραματικής συρρίκνωσης των εισοδημάτων αρχικά με τα μνημόνια. Η φτωχοποίηση αυτή σήμερα συνεχίζεται με την ακρίβεια και την εκτόξευση των κερδών της ολιγαρχίας ντόπιας και ξένης, που λυμαίνεται απρόσκοπτα την ελληνική οικονομία με την ανοχή/βοήθεια της κυβέρνησης της ΝΔ.
Το θέμα των κόκκινων δανείων είναι κομβικό για την ελληνική οικονομία και κοινωνία. Αφορά περίπου δάνεια 90 δισ. ευρώ που έχουν μεταβιβαστεί από τις τράπεζες στα διάφορα funds και 2,3 εκ. οφειλέτες. Πρέπει δεν να λάβουμε υπόψη ότι το πρόβλημα άρχισε να εμφανίζεται από το 2010, όταν ξεκίνησαν τα μνημόνια και επί 15 χρόνια δεν έχει λυθεί σε επίπεδο κοινωνίας και συνολικής ελληνικής οικονομίας, απλά περνά από τη μία φάση στην επόμενη με διαρκή επιδείνωση της θέσης των δανειοληπτών. Το πρόβλημα είναι βαθιά κοινωνικό. Αφορά άμεσα τις ηλικίες άνω των 50 ετών σήμερα αλλά καθώς περνούν τα χρόνια μεταφέρεται στις νεότερες λόγω θανάτων / κληρονομιών.
Όλες οι κυβερνήσεις από το 2010 και μετά επέλεξαν συνειδητά την στήριξη των τραπεζών σε βάρος της κοινωνίας. Όμως η παρούσα κυβέρνηση της ΝΔ ξεπέρασε κάθε όριο προκλητικότητας καθώς «τα έδωσε όλα» στους νέους τραπεζίτες εκ του εξωτερικού. Έτσι σταδιακά με αποκορύφωμα την τελευταία πενταετία οι τράπεζες χάρις στις ευνοϊκές κρατικές ρυθμίσεις (εγγυήσεις προγραμμάτων «Ηρακλής») απαλλάχθηκαν από τα προβληματικά δάνεια τα οποία μεταβιβάσθηκαν στα funds σε πολύ χαμηλές τιμές. Συνεπώς οι πολλάκις ανακεφαλαιοποιημένες τράπεζες με χρήματα του ελληνικού, που κάλυψε τις ζημιές, έχουν περάσει στα χέρια των ξένων και τώρα πήραν το bonus με τη μεταφορά των κόκκινων δανείων στα funds. Σήμερα, οι τέσσερις συστημικές τράπεζες, απαλλαγμένες από τα κόκκινα δάνεια επιδίδονται στην εκ νέου λεηλασία της ελληνικής οικονομίας με τα τεράστια επιτοκιακά περιθώρια (διαφορά επιτοκίου χορηγήσεων από επιτόκιο καταθέσεων) αποκομίζοντας αφορολόγητα δισεκατομμύρια που αντιστοιχούν στο 2% και πλέον του ελληνικού ΑΕΠ.
Τα funds που κατέχουν τα δάνεια επιδίδονται στο δικό τους κερδοσκοπικό παιγνίδι. Όπως προκύπτει από τα διαθέσιμα στοιχεία η κερδοφορία των funds και των servicers (αυτοί που διαχειρίζονται τα δάνεια) στην Ελλάδα είναι η υψηλότερη με πολύ μεγάλη διαφορά σε όλη την ΕΕ ειδικά ως προς τις χώρες που πέρασαν ανάλογες καταστάσεις με τα δάνεια (Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία). Αυτό γίνεται φυσικά σε βάρος των δανειοληπτών οι οποίοι υφίστανται πολλαπλούς εκβιασμούς, με την ανοχή της κυβέρνησης, προκειμένου να υπηρετηθεί η πολιτική των funds.
Τα καθημερινά γεγονότα που καταγράφονται είναι άπειρα σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας των funds και των servicers σε βάρος των δανειοληπτών και των εγγυητών. Δεν υπάρχει πλέον καμία προστασία για την πρώτη κατοικία. Η όποια διαφημιζόμενη προστασία υφίσταται αφορά ένα πολύ μικρό, απειροελάχιστο τμήμα των δανειοληπτών που είτε είναι στα όρια της φτώχειας είτε είναι ΑμΕΑ. Και σε αυτές τις περιπτώσεις το θεσμικό πλαίσιο είναι ανεπαρκέστατο. Ακόμα και αυτό το θεσμικό πλαίσιο, που όλες οι κυβερνήσεις το έφεραν στα μέτρα «τραπεζών-funds-servicers», το «κουρελιάζουν» με τις πρακτικές τους. Δεν σέβονται ούτε ακόμα και τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις προστασίας της πρώτης κατοικίας, τις οποίες ερμηνεύουν όπως αυτοί θέλουν, όσον αφορά το τι θα πληρώνει ο δανειολήπτης, απαιτώντας υποταγή, διαφορετικά πλειστηριασμός ή τρέξτε ξανά στα δικαστήρια.
Σε αυτές τις συνθήκες ακόμα και άνθρωποι του κυβερνητικού χώρου υποχρεώνονται να κάνουν αναφορές στα όσα συμβαίνουν και να ζητήσουν έστω και ακροθιγώς από την κυβέρνηση παρέμβαση. Τέτοια ήταν η πρόσφατη ερώτηση 11 βουλευτών της ΝΔ προς τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών κ. Χατζηδάκη με θέμα «Απροστάτευτη η περιουσία των δανειοληπτών, εγγυητών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων» στην οποία θίγουν ορισμένα από τα ακραία, κακώς κείμενα στην όλη διαδικασία. Ακόμα και σε αυτή την οριακή παρέμβαση αναφέρονται πρακτικές που γίνονται με συμπαιγνία τραπεζών, funds, servicers με στόχους την πολύ υψηλή / εξασφαλισμένη κερδοφορία των funds με την απώλεια της κατοικίας από τον οφειλέτη μέσω πλειστηριασμού.
Ενδεικτικά όσον αφορά τις συγκεκριμένες πρακτικές καταγράφεται η ακόλουθη διαδικασία. i) Η τράπεζα ως γνωστόν πουλά το δάνειο στο fund σε χαμηλή τιμή σε σχέση με την ονομαστική αξία του δανείου. Για τα δάνεια με εξασφαλίσεις όχι σε ποσοστό μεγαλύτερο του 30% κατά μέσο όρο, σύμφωνα με όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας. Για δάνεια χωρίς εξασφαλίσεις σε ποσοστό είναι αρκετά κάτω από το 10%. ii) Το fund κερδοσκοπώντας με τη συνεργασία του servicer απαιτεί από τον δανειολήπτη το σύνολο του δανείου συν τους τόκους και στις περισσότερες των περιπτώσεων και τόκους υπερημερίας iii) Απειλώντας και εκβιάζοντας τον δανειολήπτη, αφού δεν του προτείνει κάποια βιώσιμη λύση σύμφωνα με τις δυνατότητές του (εισοδήματα) προχωρά σε νομικές ενέργειες που καταλήγουν στον πλειστηριασμό του ακινήτου. iv) Η εταιρεία που αγοράζει το ακίνητο στον πλειστηριασμό, συνήθως όχι στους πρώτους που έχουν την υψηλή τιμή, είναι μια εταιρεία real estate με όμοια ονομασία με το fund που αγόρασε το δάνειο. Είναι μονοπρόσωπη ανώνυμη εταιρία με μοναδικό εταίρο την ίδια την τράπεζα που μεταβίβασε το δάνειο στο fund.
Τελικά αποτελέσματα: Ο δανειολήπτης απροστάτευτος χάνει το σπίτι του. Η τράπεζα με την παρέμβασή της στην αγορά του ακινήτου διασφαλίζει τα απαιτούμενη υψηλή κερδοφορία των funds. Τα κέρδη αυτά δεν φορολογούνται, καθώς όλα τα funds έχουν έδρα σε φορολογικούς παραδείσους (συνήθως Ιρλανδία, Ντελάγουερ ΗΠΑ κλπ). Τα σπίτια, με το γνωστό πλέον οικιστικό πρόβλημα για το λαό, καταλήγουν στις θυγατρικές των τραπεζών που κερδοσκοπούν με τη διαχείρισή τους.
Ένα ακόμα παράδειγμα για την εξόντωση των δανειοληπτών. Ακόμα και αυτοί που κέρδισαν μια θετική απόφαση μέσω του νόμου «Κατσέλη» είναι απροστάτευτοι όσον αφορά την εφαρμογή της. Η «ασάφεια» στη διατύπωση της απόφασης όσον αφορά τον τρόπο υπολογισμού των τόκων καταλήγει στην υπερβολική επιβάρυνση του δανειολήπτη τόσο από την πλευρά του επιτοκίου όσο και του κεφαλαίου πάνω στο οποίο αυτό υπολογίζεται. Η απόφαση ορίζει το επιτόκιο με συγκεκριμένο τρόπο. Τράπεζες και servicers το αυξάνουν προσθέτοντας την προμήθεια. Ενδεικτικά επιτόκιο 4,5% με βάση την δικαστική απόφαση γίνεται 7,16% με προσθήκη προμήθειας (spread) 2,66%!!!.
Θα μπορούσαμε να γεμίσουμε σελίδες επί σελίδων με ανάλογα παραδείγματα τα οποία είναι καθημερινότητα για όλους όσους ασχολούνται με το θέμα των κόκκινων δανείων. Τόσο η κυβέρνηση όσο και οι αρμόδιες εποπτικές αρχές τα γνωρίζουν. Έχουν λάβει προτάσεις από εμπλεκόμενους κοινωνικούς φορείς με λύσεις, όμως συνειδητά αφήνουν την κατάσταση ως έχει οδηγώντας τον κόσμο σε απόγνωση για να υπηρετηθούν τα σχέδια των funds.
Όσον αφορά την αντιπολίτευση «καταθέτει προτάσεις» στη βουλή για ευνοϊκές ρυθμίσεις. Όμως όταν ήταν οι ίδιοι κυβέρνηση υπηρέτησαν το ίδιο σχέδιο. Την κατάργηση κάθε προστασίας των δανειοληπτών και την ενίσχυση των κερδών τραπεζών, funds, servicers.
