Επιμέλεια: Γιάννης Σχίζας
Τα περίπου 10.000 μέλη της ομάδας Cut it Right, στην οποία συμπεριλαμβάνονται γεωπόνοι, γεωτεχνικοί, περιβαλλοντολόγοι και άλλοι επιστήμονες σχετικοί με το περιβάλλον, κάνουν λόγο για ανυπολόγιστη καταστροφή σε μια χώρα που έχει ανάγκη ανάσες πρασίνου. Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος:
Η Αθήνα βρίσκεται σε μία από τις τελευταίες θέσεις στην Ευρώπη (33η στην κατάταξη) από πλευράς δενδροκάλυψης. Μόνο το 11% της επιφάνειάς της καλύπτεται από δέντρα, όταν ο μέσος όρος στα ευρωπαϊκά κράτη είναι 29%. Στις πρώτες θέσεις της λίστας βρίσκονται πόλεις όπως το Όσλο, με ποσοστό δενδροκάλυψης 72%, η Βέρνη (53%) και η Λιουμπλιάνα, η μισή έκταση της οποίας είναι καλυμμένη με δέντρα.
Η ομάδα Cut it Right έχει πραγματοποιήσει παρεμβάσεις στον Βόλο, ζητώντας τη διενέργεια μελετών για τη διάσωση του αστικού πρασίνου, αλλά και στην Αθήνα με αφορμή την κατασκευή του σταθμού μετρό στα Εξάρχεια. Στο πλαίσιο αυτό έχει επισημάνει ότι τα εργοτάξια για την κατασκευή του μετρό αναμένεται να στερήσουν από το κέντρο της πόλης περίπου 16.000 τ.μ. πρασίνου, ενώ η ευρύτερη περιοχή της Αττικής αναμένεται να στερηθεί εξαιτίας των έργων περισσότερα από 2.500 δέντρα τα επόμενα 30 χρόνια.
Ως προς τα κλαδέματα, σημειώνουν πως κανονικά «το ποσοστό αφαίρεσης τμημάτων κώμης και κορμού εξαρτάται από το είδος του δέντρου, την ηλικία του, τον φαινότυπό του και υπολογίζεται από ειδικό μαθηματικό τύπο, όμως στις περιπτώσεις των κλαδεμάτων της πόλης μας αγγίζει το τρομακτικό 100%»…
Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνει και ο Σταύρος Μερτζεμέκης, δασοπόνος και διαχειριστής φυσικού περιβάλλοντος, αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Δασοπόνων και Διαχειριστών Φυσικού Περιβάλλοντος και μέλος του Ελληνικού Συλλόγου για τη Δενδροκομία: «Καθημερινά στους δρόμους βλέπουμε μόνο λάθη και τεράστιες παρεμβάσεις που έχουν εφαρμοστεί χωρίς καμία επιστημονική γνώση. Έχουμε καρατομήσεις δέντρων – τα κόβουν από τις κορυφές και τα χαμηλώνουν πάρα πολύ, με αποτέλεσμα να απομένουν κορμοί ύψους 3 ή 4 μέτρων. Αυτό ούτε αισθητικά ωραίο είναι ούτε αποτελεί σωστή διαχείριση του δέντρου, το οποίο ή καταστρέφεται ολοσχερώς ή οι οφθαλμοί που θα βγουν δεν θα έχουν σωστή στατική δομή, με αποτέλεσμα να είναι πιο επιρρεπή σε καταστροφικά φαινόμενα και σε μολύνσεις από κάποιον μύκητα. Το πρόβλημα είναι πως αντιμετωπίζουμε όλα τα δέντρα με τον ίδιο τρόπο ενώ δεν έχουν όλα τις ίδιες ανάγκες» λέει στα ΝΕΑ.
Premium έκδοση «Τα ΝΕΑ», Κατερίνα Ροββά
Ιάπωνας, ο πρώτος μη Αμερικανός στο φεγγάρι
Ο πρώτος μη Αμερικανός πολίτης που θα πατήσει στη Σελήνη θα είναι Ιάπωνας, προβλέπει συμφωνία που μόλις υπέγραψε η Ουάσιγκτον με το Τόκιο. Ως αντάλλαγμα, η Ιαπωνία θα αναπτύξει ένα όχημα για πολυήμερες αποστολές στη σεληνιακή επιφάνεια.
«Οι επιστημονικοί και εκπαιδευτικοί δεσμοί ανάμεσα στην Ιαπωνία και τις ΗΠΑ φτάνουν μέχρι το φεγγάρι, με δύο Ιάπωνες αστροναύτες να συμμετέχουν σε μελλοντικές αποστολές και έναν από αυτούς να γίνεται ο πρώτος μη Αμερικανός που προσεδαφίζεται στη Σελήνη» δήλωσε την Τρίτη ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν έπειτα από συνάντηση στον Λευκό Οίκο με τον Ιάπωνα πρωθυπουργό Κισίντα Φούμιο.
Το αμερικανικό πρόγραμμα Artemis της NASA, το οποίο διαδέχεται το πρόγραμμα Apollo της δεκαετίας του 1960, στο οποίο 12 αστροναύτες –όλοι τους Αμερικανοί άνδρες– πάτησαν στο φεγγάρι.
Το πρόγραμμα Artemis ξεκίνησε το 2023 με μια πτήση χωρίς πλήρωμα γύρω από τη Σελήνη. Η επόμενη αποστολή θα είναι μια επανάληψη της ίδιας διαδρομής με αστροναύτες (ανάμεσά τους ένας Καναδός), ενώ η επόμενη πτήση, Artemis 3, θα πραγματοποιήσει προσσελήνωση για πρώτη φορά από το 1972.
Όπως δήλωσε ο διοικητής της NASA, η Ιαπωνία θα αναλάβει την ανάπτυξη οχήματος με καμπίνα υπό πίεση, στην οποία οι αστροναύτες θα μπορούν να μένουν για «αρκετές ημέρες». Από το 2019, αναφέρει το Space.com, η JAXA συνεργάζεται με την Toyota για την ανάπτυξη οχήματος σεληνιακής εξερεύνησης που θα κινείται με κυψέλες καυσίμου. Το όχημα «Lunar Cruiser» είναι το σεληνιακό αντίστοιχο του αυτοκινήτου Land Cruiser που πουλά η εταιρεία στη Γη. Το Lunar Cruiser προγραμματίζεται να είναι έτοιμο το 2031 για να εκτοξευτεί με την αποστολή Artemis 7 και να χρησιμοποιηθεί για τουλάχιστον μια δεκαετία.
Διεθνής Ημέρα Πτήσης στο Διάστημα
Η 12η Απριλίου έχει καθιερωθεί ως η Διεθνής Ημέρα της Πτήσης του Ανθρώπου στο Διάστημα και σηματοδοτεί μια σημαντική στιγμή στην αστρονομία και στην ιστορία της ανθρωπότητας, αυτή της πρώτης πτήσης του ανθρώπου στο διάστημα. Το 1961, ο Σοβιετικός κοσμοναύτης Γιούρι Γκαγκάριν πραγματοποίησε την πρώτη ανθρώπινη πτήση στο διάστημα με το διαστημόπλοιο Vostok 1.
63 χρόνια μετά τη «Νύχτα του Γιούρι», ο αποικισμός στο φεγγάρι και στον Άρη αποτελεί κύρια ενασχόληση των διαστημικών στόχων. Η NASA φιλοδοξεί να ξαναπατήσει στη Σελήνη σε λίγα χρόνια και επενδύει πολλά στο πρόγραμμα Artemis για να το επιτύχει. Εταιρείες όπως η United Launch Alliance και η Lockheed Martin σχεδιάζουν υποδομές για σεληνιακή κατοίκηση επίσης.
Οι ισχύουσες διεθνείς συνθήκες, η «Συνθήκη του Διαστήματος» (γνωστή ως Outer Space Treaty, 1966) και η «Συνθήκη περί Ευθύνης» (γνωστή ως Liability Convention, 1972), δεν περιλαμβάνουν προβλέψεις για ιδιωτικούς φορείς και ιδιωτικές νομικές οντότητες επιτρέποντας διαστημικές αποστολές ανεξαρτήτου σκοπού. Την Πέμπτη 4 Απριλίου, ο επικεφαλής της SpaceX Elon Musk επισήμανε ότι στόχος της εταιρείας είναι να στείλει την ανθρωπότητα στον Άρη, δημιουργώντας τις τεχνολογίες που είναι απαραίτητες, έτσι ώστε οι άνθρωποι να γίνουν το πρώτο διαπλανητικό είδος.
Η διαστημική αποικιοκρατία φαντάζει ως ένας τρόπος υπέρβασης των περιορισμών της ανθρώπινης ύπαρξης και πιθανή λύση για την επιβίωση του είδους, ωστόσο η ανθρώπινη επέκταση στο διάστημα δεδομένου του ιστορικού μας στη Γη, μπορεί να αποτελέσει απλώς μια συνέχεια της εξέλιξης της καταστροφικής τάσης του ανθρώπινου είδους, αν δεν ληφθούν υπόψη ηθικοί, περιβαλλοντικοί και πολιτικοκοινωνικοί παράγοντες.
Η εκτόξευση του Sputnik I το 1957 οδήγησε στη δημιουργία ανθρωπογενών τροχιακών συντριμμιών, καθώς το πρώτο κομμάτι ήταν το κομμάτι του πυραύλου που εκτόξευσε τον τεχνητό δορυφόρο και το δεύτερο ήταν ο ίδιος ο δορυφόρος. Δυστυχώς, όπως οι άνθρωποι έχουν μολύνει τους ωκεανούς, τον αέρα και τη γη, έτσι και στο διάστημα έχουν αφήσει ένα απτό και δυνητικά επικίνδυνο σημάδι στην τροχιά της Γης.
Στις 7 Μαρτίου 2024, οι κάτοικοι της Γερμανίας έλαβαν προειδοποίηση από την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας ότι θραύσματα διαστημικών απορριμμάτων αναμένονταν πάνω από τη Γερμανία τις επόμενες ημέρες. Οι αρχές περίμεναν ότι μια παλέτα από εννέα μπαταρίες, της οποίας η συνολική μάζα ήταν στο μέγεθος ενός μεγάλου αυτοκινήτου, θα εισέλθει ξανά στην ατμόσφαιρα της Γης σε ανεξέλεγκτη τροχιά.
Σε ένα άλλο περιστατικό στη νότια Καλιφόρνια στις 2 Απριλίου μυστηριώδεις χρυσές ραβδώσεις φώτισαν τον ουρανό. Πολλοί νόμιζαν ότι επρόκειτο για βροχή μετεωριτών ή κομήτη ή αστοχία εκτόξευσης του SpaceX, αλλά τελικά ήταν ένας κινεζικός πύραυλος που εισήλθε ξανά στην ατμόσφαιρα της Γης.
Υπολογίζεται ότι περίπου 100 τρισεκατομμύρια κομμάτια παλαιών δορυφόρων κυκλοφορούν αυτήν τη στιγμή με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) να εκτιμά ότι υπάρχουν 36.500 αντικείμενα μεγαλύτερα από 10 εκατοστά, μαζί με 130 εκατομμύρια διαστημικά σκουπίδια μεγέθους μεταξύ 1mm και 1cm.
Αυτά τα αντικείμενα πιστεύεται ότι κινούνται με ταχύτητες άνω των 10.000 km/h (6.200 mph), θέτοντας σε κίνδυνο επιχειρησιακούς δορυφόρους σε τροχιά και διαστημικά σκάφη. Δεδομένου ότι ο αριθμός των δορυφόρων σε τροχιά αναμένεται να αυξηθεί από περίπου 9.000 σήμερα σε σχεδόν 60.000 έως το 2030, οι ειδικοί προειδοποιούν για μια επικείμενη καταστροφή εάν δεν αντιμετωπιστούν τα τρισεκατομμύρια κομμάτια δορυφορικών συντριμμιών στην τροχιά της Γης.
Διάφορες τεχνολογίες και μέθοδοι έχουν προταθεί, ανάμεσά τους περιλαμβάνονται μέθοδοι καθαρισμού διαστημικών σκουπιδιών με χρήση ρομποτικών μηχανισμών και δορυφόρων για την απομάκρυνσή τους από την τροχιά της Γης μέχρι και η ανακύκλωση τους.
Αυγή, Κωνσταντίνα Λύρου
