Επιμέλεια: Γιάννης Σχίζας
Τρεις αστροναύτες έφτασαν την Τετάρτη στον μόνιμο διαστημικό σταθμό Tiangong της Κίνας, όπου θα πραγματοποιήσουν δεκάδες επιστημονικά πειράματα που αφορούν μεταξύ άλλων την κατασκευή κτηρίων στη Σελήνη.
Η κάψουλα Shenzhou-19 που μετέφερε τους τρεις «ταϊκοναύτες», όπως ενίοτε αποκαλούνται οι αστροναύτες της Κίνας, αναχώρησε τοποθετημένη στην κορυφή πυραύλου Long March-2F που εκτοξεύτηκε από το Κέντρο Εκτόξευσης Δορυφόρων του Ζιουκουάν στις 4:27 τα ξημερώματα της Τετάρτης τοπική ώρα, ή 22:27 ώρα Ελλάδας την Τρίτη.
«Στη διάρκεια της αποστολής Shenzhou-19 θα πραγματοποιηθούν 86 πειράματα στους κλάδους επιστημών υγείας, μικροβαρύτητας, υλικών, ιατρικής και νέων τεχνολογιών», είχε δηλώσει νωρίτερα σε συνέντευξη Τύπου ο Λιν Σιακιάνγκ, αναπληρωτής διευθυντής της Κινεζικής Υπηρεσίας Ανθρώπινων Διαστημικών Αποστολών (CMSA).
Σε ένα από αυτά τα πειράματα θα εκτεθούν στο κενό του Διαστήματος τούβλα φτιαγμένα από υλικό που προσομοιώνουν τον σεληνιακό ρεγόλιθο, το θρυμματισμένο πέτρωμα που καλύπτει μεγάλο μέρος του φεγγαριού.
Τούβλα από αληθινό ρεγόλιθο σχεδιάζεται να χρησιμοποιηθούν στην κατασκευή της μόνιμης σεληνιακής βάσης που σχεδιάζει για το 2035 η Κίνα σε συνεργασία με τη Ρωσία – η χρήση ντόπιων υλικών θα ήταν πολύ φθηνότερη από την μεταφορά τους από τη Γη.
Τα τούβλα του πρώτου πειράματος δεν ταξίδεψαν με το Shenzhou-19 αλλά θα σταλούν τον επόμενη μήνα στον Tiangong, o οποίος ολοκληρώθηκε επίσημα τον Νοέμβριο του 2022 και πρόκειται να επεκταθεί.
Στη συνέντευξη Τύπου, ο Λιν ρωτήθηκε για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η NASA με το σκάφος Starliner της Boeing, το οποίο παρουσίασε πολλαπλές βλάβες στην παρθενική του πτήση προς τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS), με αποτέλεσμα να επιστρέψει άδειο. Οι δύο αστροναύτες που μετέφερε αναγκαστικά θα παραμείνουν στο τροχιακό συγκρότημα μέχρι τον Φεβρουάριο.
Πρόσφατη έκθεση της NASA αποκάλυψε επίσης ότι το ρωσικό τμήμα του γερασμένου ISS παρουσιάζει κρίσιμη διαρροή αέρα, γι’ αυτό και η υπηρεσία καταρτίζει σχέδιο επείγουσας απομάκρυνσης των αμερικανών αστροναυτών σε περίπτωση ανάγκης.
Ο Λιν είπε ότι το σχέδιο έκτακτης ανάγκης για τις αποστολές Shenzhou «διαρκώς βελτιστοποιείται». Και πρόσθεσε ότι η επόμενη κάψουλα, Shenzhou-20, είναι έτοιμη για εκτόξευση σε περίπτωση ανάγκης. O Tiangong φιλοξενεί συνήθως τρεις αστροναύτες που παραμένουν έξι μήνες κάθε φορά. Δύο από τους αστροναύτες του Shenzhou-19 είναι ιδιαίτερα νέοι, καθώς γεννήθηκαν το 1990.
Συζητήσεις με την Ε.Ε. για τα σκουπίδια στο Διάστημα
Ο Ευρωπαϊκός Διαστημικός Οργανισμός βρίσκεται σε συνομιλίες με τη SpaceX σχετικά με την πιθανότητα να ενταχθεί το εγχείρημα για το Διάστημα σε ένα διεθνές πρότζεκτ που έχει σχεδιαστεί για να μειώσει το αυξανόμενο σμήνος των διαστημικών συντριμμιών, δήλωσε στο Reuters ο γενικός διευθυντής Josef Aschbacher.
Ο Aschbacher είπε ότι 110 χώρες ή οντότητες έχουν ενταχθεί στον χάρτη Zero Debris της ESA, ο οποίος στοχεύει να σταματήσει τη δημιουργία νέων διαστημικών σκουπιδιών μέχρι το 2030.
Από τους περίπου 10.300 ενεργούς δορυφόρους που βρίσκονται σε τροχιά, περίπου 6.300 αποτελούν μέρος του ταχέως αναπτυσσόμενου συμπλέγματος δορυφόρων Starlink της SpaceX, σύμφωνα με τον κλάδο των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων Space Force. Η Κίνα έχει αρχίσει να εκτοξεύει δικούς της δορυφόρους για να ανταγωνιστεί το Starlink, όπως και η Amazon, η οποία αναμένει να εκτοξεύσει πάνω από 3.000 δορυφόρους για το δικό της σύμπλεγμα, Kuiper, αυτή τη δεκαετία.
Υπάρχουν επί του παρόντος 18.897 κομμάτια ανιχνεύσιμων διαστημικών σκουπιδιών σε τροχιά, σύμφωνα με τον Jonathan McDowell, έναν αστρονόμο του Χάρβαρντ που παρακολουθεί τέτοια αντικείμενα. Δεν υπάρχουν διεθνείς νόμοι για τα συντρίμμια, αλλά χώρες και διαστημικές υπηρεσίες έχουν αρχίσει τα τελευταία χρόνια να επεξεργάζονται προτάσεις και εθνικούς κανόνες για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Ένας δορυφόρος Starlink απαιτείται να απομακρυνθεί – ή να καεί στην ατμόσφαιρα της Γης – εντός πέντε ετών από το τέλος της ζωής του.
Το 2023, η SpaceX επέκρινε μια έκθεση της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Αεροπορίας που προειδοποιούσε για τον κίνδυνο για τους ανθρώπους από πτώση συντριμμιών από δορυφόρους ως «βαθιά προβληματικό», ανέφερε το SpaceNews.
Αν και τα συμπλέγματα εμπορικών δορυφόρων κυριαρχούν στο προσκήνιο, μεγάλο μέρος της αυξανόμενης ποσότητας διαστημικών σκουπιδιών θεωρείται ότι προέρχεται από δοκιμές αντιδορυφορικών πυραύλων.
Ένας κινεζικός πύραυλος τον Αύγουστο διαλύθηκε σε μια προφανή σύγκρουση με ένα κομμάτι διαστημικών σκουπιδιών, δημιουργώντας ένα από τα μεγαλύτερα πεδία συντριμμιών στην πρόσφατη ιστορία.
Σύμφωνα με τη NASA, δύο προηγούμενα περιστατικά αύξησαν το σωρό σκουπιδιών κατά περίπου 70%. Αυτές ήταν η καταστροφή του κινεζικού διαστημικού σκάφους Fengyun-1C το 2007, για το οποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες είπαν τότε ότι προκλήθηκε από κινεζικό πύραυλο και η τυχαία σύγκρουση ενός διαστημικού σκάφους ΗΠΑ και Ρωσίας το 2009.
Το 2021, μια δοκιμή ρωσικού αντιδορυφορικού πυραύλου πρόσθεσε τουλάχιστον 1.500 κομμάτια συντριμμιών, μερικά από τα οποία έχουν αποσυντεθεί έκτοτε, ανέφερε τότε η Διαστημική Διοίκηση των ΗΠΑ.
Πηγή: ΟΤ
Ο Έλληνας που φωτογράφισε τη μαύρη τρύπα
Στην αποστολή δύο δορυφόρων σε μια καινοτόμα εξερεύνηση του Διαστήματος ετοιμάζεται να συμμετάσχει το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών σε συνεργασία με το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Georgia – μια αποστολή που αναμένεται να αναβαθμίσει τη γνωριμία μας με το Σύμπαν.
«Το επόμενο βήμα είναι να στείλουμε δύο δορυφόρους στο Διάστημα και να λάβουμε παρόμοιες φωτογραφίες από 15 ακόμη μαύρες τρύπες»: Αυτό αποκαλύπτει μιλώντας στα Νέα ο διακεκριμένος καθηγητής Αστροφυσικής στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Τζόρτζια Georgia Tech των ΗΠΑ Δημήτρης Ψάλτης. Ένας Έλληνας επιστήμονας που ξεκίνησε από τις Σέρρες και κατάφερε να βρίσκεται εδώ και χρόνια στην κορυφή των επιστημονικών εξελίξεων: Το 2022 η ομάδα του έγραψε και πάλι Ιστορία, καθώς απέδειξε πέραν πάσης αμφιβολίας ότι το σκοτεινό αντικείμενο που βρίσκεται στο κέντρο του Γαλαξία μας είναι μία μαύρη τρύπα την οποία και κατάφερε, επίσης, να φωτογραφίσει με το καινοτόμο Τηλεσκόπιο Ορίζοντα Γεγονότων (Event Horizon Telescope – EHT).
Ο καταξιωμένος καθηγητής Αστροφυσικής βρισκόταν χθες στην Αθήνα και παραχώρησε ομιλία στο Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών με θέμα: «Αγγίζοντας το άπειρο: φωτογραφίζοντας μαύρες τρύπες» με βασικό άξονα την πρωτοποριακή δουλειά του ως συνιδρυτή και επιστημονικού υπεύθυνου του Event Horizon Telescope, του οποίου η ομάδα περιλαμβάνει πάνω από 300 μέλη σε περισσότερες από 20 χώρες του κόσμου. Μιλώντας στα «ΝΕΑ» ο ίδιος εξηγεί πως «Το επόμενο βήμα που σχεδιάζουμε είναι να στείλουμε δύο δορυφόρους στο Διάστημα και να λάβουμε παρόμοιες φωτογραφίες από 15 ακόμη μαύρες τρύπες, που είναι πολύ μικρές για να τις δούμε με καλή διακριτική ικανότητα από τη Γη. Αυτή η αποστολή θα χρειαστεί καινούρια τεχνολογία για τη μεταφορά δεδομένων από το Διάστημα με ακτίνες Laser, στην οποία το Αστεροσκοπείο Αθηνών είναι πρωτοπόρος.
Το EHT έγινε παγκοσμίως γνωστό το 2019, όταν κατάφερε να απεικονίσει για πρώτη φορά τη μελανή οπή στο κέντρο του γαλαξία Messier 87 (M87) σε απόσταση 55 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη, με μάζα 6,5 δισεκατομμυρίων φορές μεγαλύτερη από αυτήν του Ηλίου, χρησιμοποιώντας ένα δίκτυο οκτώ επίγειων ραδιοτηλεσκοπίων.
Το 2022, το EHT πέτυχε το δεύτερο, μεγάλο, επίτευγμά του με τη δημοσίευση της πρώτης εικόνας της υπερμεγέθους μαύρης τρύπας στο κέντρο του δικού μας Γαλαξία, της μελανής οπής Sagittarius A* (Sgr A*), που βρίσκεται 27.000 έτη φωτός μακριά και έχει μάζα περίπου 4 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τον Ηλιο. «Η πρώτη φωτογράφιση μαύρης τρύπας το 2019 αποτέλεσε ένα κομβικό σημείο στην κατανόηση της βαρύτητας», λέει ο Δημήτρης Ψάλτης. Η δυνατότητα απεικόνισης της μαύρης τρύπας M87* επιβεβαίωσε πολλές από τις προβλέψεις της Γενικής Σχετικότητας του Αϊνστάιν και προσέφερε σημαντικές ενδείξεις για τις διαδικασίες που συμβαίνουν γύρω από τις μαύρες τρύπες.
Πώς, όμως, θα μπορούσε να ωφεληθεί η ανθρωπότητα από τη σύγκριση των δύο μαύρων τρυπών που φωτογραφίστηκαν με το Τηλεσκόπιο Ανοιχτού Ορίζοντα;
«Αυτή είναι πάντα μια δύσκολη ερώτηση», λέει, «μιας και η έρευνα στις μαύρες τρύπες είναι βασική, με πολύ λίγες εφαρμογές στην καθημερινή ζωή. Παρ’ όλ’ αυτά, η έρευνα της βαρύτητας μας βοηθά να απαντήσουμε σε ερωτήσεις που έχει θέσει ο άνθρωπος από την αρχή της Ιστορίας και έχουν να κάνουν με τη θέση του ανθρώπου στο Σύμπαν, την αρχή και το τέλος του Σύμπαντος, την έννοια του χώρου και του χρόνου, κ.ο.κ…».
Premium έκδοση «Τα Νέα»
