Άγνωστο το χρονοδιάγραμμα των μέτρων «ελάφρυνσης»- Παρά τις αντιθέσεις στο μέτωπο των δανειστών, υπάρχει κάτι που ενώνει Σόιμπλε και ΔΝΤ…
Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου
Η προσπάθεια της κυβέρνησης να ανεβάσει τους τόνους έναντι των δανειστών- τελευταία δια της ομιλίας Α. Τσίπρα στο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ- είναι σαν υπόθεση χωρίς απόδοση, που λέμε στο συντακτικό. «Και η δεύτερη αξιολόγηση θα κλείσει στην ώρα της και θα είναι λιγότερο δύσκολη από την πρώτη. Αλλά ταυτόχρονα θα κλείσουν και τα μέτρα για την απομείωση του χρέους. Ταυτόχρονα θα μπούμε στην ποσοτική χαλάρωση. Δεν υπάρχει “θα δούμε”. Ταυτόχρονα», είπε ο πρωθυπουργός. Αλλά, στο ερώτημα τι θα γίνει αν οι δανειστές δεν ανταποκριθούν στις «υποχρεώσεις» τους, δεν υπάρχει κυβερνητική απάντηση. Κι αυτό το έλλειμμα ενισχύεται από το γεγονός ότι, ταυτόχρονα, τα κυβερνητικά στελέχη είναι υποχρεωμένα να επιδοθούν σε ένα κυνήγι διαψεύσεων για το αν το 2015 υπήρχε σχέδιο για έξοδο από το ευρώ, αν αναζητούσαν ρωσικά τυπογραφεία για… δραχμές, για το αν ο Κλίντον ανέλαβε να συνετίσει τον «άτακτο» Τσίπρα, κι άλλα «σκανδιαλιάρικα» αφηγήματα που προέρχονται από τις εκμυστηρεύσεις του Ολάντ, τις διαρροές των WikiLeaks κ.α.
Οι αντιθέσεις, δύναμη αδράνειας
Ωστόσο, τα δεδομένα που είναι αρκετά στέρεα αφηγούνται μια άλλη πραγματικότητα: πρώτον, τα τελικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για την ύφεση του 2015 (1,3% σε τρέχουσες τιμές) επιδεινώνουν αισθητά την αφετηρία εκκίνησης για τον ακριβή υπολογισμό της δημοσιονομικής κατάστασης (σε χρέος, έλλειμμα κλπ) που παίρνουν υπόψη το ΔΝΤ και η ΕΚΤ για να τοποθετηθούν στο «ελληνικό κάδρο». Δεύτερον, τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού, αντιστρόφως, με το πρωτογενές πλεόνασμα-ρεκόρ, ύψους σχεδόν 5,5 δισ. μέχρι και τον Σεπτέμβριο, αποτυπώνουν απλώς τη φορολογική αποστράγγιση της οικονομίας, και μάλιστα σε ένα πολύ κακό συνδυασμό με την υστέρηση στην εκτέλεση των κρατικών δαπανών και των δημόσιων επενδύσεων κατά 3,1 δισ. ευρώ. Το τρίτο και σημαντικότερο: τα ρήγματα στο μέτωπο των δανειστών- επιτηρητών της οικονομίας (Κομισιόν, ESM, ΕΚΤ, ΔΝΤ), κάθε άλλο παρά παραγωγικά εξελίξεων αποδεικνύονται. Αντίθετα, φαίνεται ότι το εύρος των αντιθέσεων σχετικά με το ζήτημα της «ελάφρυνσης» του χρέους λειτουργεί ως δύναμη αδράνειας: κανείς δεν έχει το πολιτικό βάρος να επιβάλει, οπότε νικητής μέχρι στιγμής αναδεικνύεται το Βερολίνο που θέλει ακριβώς αυτό, να μην γίνει τίποτε.
Η κατά Κερέ σειρά των πραγμάτων
Ο Μπενουά Κερέ, μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, μιλώντας προ ημερών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έδωσε την πιο σαφή και καθαρή εικόνα των πραγμάτων. Αυτό το «ταυτόχρονα» που απαίτησε στο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ ο πρωθυπουργός δεν παίζει με τίποτα. Αντιθέτως, ο Κερέ εξήγησε ότι η σειρά πάει ως εξής: πρώτα κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης, μετά ο ESM παρουσιάζει τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος, στη συνέχεια ΔΝΤ και ΕΚΤ τα αξιολογούν και συντάσσουν εκθέσεις βιωσιμότητας σε συνεργασία, και στο τέλος η ΕΚΤ αξιολογεί αν η Ελλάδα πληροί τα κριτήρια ένταξης στην πολυπόθητη ποσοτική χαλάρωση. Από την απάντηση, μάλιστα, του Κερέ προκύπτει ότι η ΕΚΤ δεν θα έκανε με τίποτα μια αξιολόγηση χρέους σε αντίφαση με αυτή του ΔΝΤ.
Όμως, υπογράμμισε ο Κερέ, «επαφίεται στους πολιτικούς ηγέτες το πότε θέλουν να κάνουν τη συζήτηση». Και από το σημείο αυτό ξεκινούν τα καψώνια νέας γενιάς στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ. Οι «πολιτικοί ηγέτες» είναι το Eurogroup και οι 18 υπουργοί Οικονομικών και εκεί καταγράφηκε ήδη το πρώτο, προειδοποιητικό γερμανικό χτύπημα, με το σπάσιμο της υποδόσης των 2,8 δισ. της «κλεισμένης» πρώτης αξιολόγησης στα δύο. Με την ίδια συνέπεια, η γερμανική ηγεσία μπορεί να καθυστερήσει τη συζήτηση για τα βραχυπρόθεσμα μέτρα επί του χρέους, πολύ πέρα από την 8η Δεκεμβρίου που είναι το νέο ορόσημο της κυβέρνησης για ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης. Και δεν θα είναι μόνη σ’ αυτό, αν λάβουμε υπόψη και τη δήλωση του Γ. Ντάισελμπλουμ ότι «δεν θα ανοίγω το θέμα του χρέους κάθε μήνα στο Eurogroup».
Η βαθύτερη σκέψη του ΔΝΤ…
Το γεγονός ότι η Κομισιόν, η ΕΚΤ και το ΔΝΤ υποτίθεται ότι βρίσκονται στην ίδια, ευνοϊκή για τις ελληνικές θέσεις πλευρά, δεν ξεμπερδεύει τα πράγματα. Οι δύο πρώτες με τίποτα δεν θα αναλάμβαναν το κόστος μιας σύγκρουσης με το Βερολίνο. Το τρίτο, που έχει την πολυτέλεια και την πολιτική αυτονομία να το κάνει – και το κάνει σε μεγάλο βαθμό, όπως έδειξαν οι δημόσιες αντιπαραθέσεις των προηγούμενων ημερών-, βασίζεται σε κίνητρα και μια ανάλυση που, παραδόξως, απηχούν τις βαθύτερες σκέψεις της γερμανικής ηγεσίας: δηλαδή, ότι παραμένει με το Grexit… παρά πόδα.
Το γεγονός ότι μερίδα του γερμανικού τύπου (Die Welt) επανέφερε την πρόταση για γενναίο κούρεμα χρέους και έξοδο από το ευρώ την επομένη του Eurogroup που αποφάσισε μερική εκταμίευση της υποδόσης, πιθανότατα συμπληρώνει το «μήνυμα» που ήθελε να στείλει η γερμανική ηγεσία. Το θέμα είναι ότι αυτή ακριβώς είναι και η βαθύτερη πεποίθηση της ηγεσίας του ΔΝΤ, που με ελαφρότητα την επικαλείται επιλεκτικά για το χρέος η κυβέρνηση. Ο λόγος που αποφεύγει την πλήρη εμπλοκή του στο τρίτο Μνημόνιο, δεν είναι μόνο ο φόβος μήπως δεν πάρει τα λεφτά του πίσω αν οι Ευρωπαίοι δανειστές δεν δώσουν εγγυήσεις γι’ αυτό (δηλαδή, μέτρα ελάφρυνσης του χρέους), αλλά ότι γενικότερα δεν πιστεύει τις δυνατότητες ανάταξης της κατεστραμμένης ελληνικής οικονομίας εντός της νομισματικής ένωσης.
Πίσω από τις εισηγήσεις για γενναία ελάφρυνση χρέους, χαμηλότερα πλεονάσματα, αλλαγή του Μνημονίου στα ζωτικά του κεφάλαια, νέα μείωση κατώτατων μισθών, νέες μειώσεις στις συντάξεις και μείωση της φορολογίας, κρύβεται η ανάλυση ότι δεν υπάρχουν περιθώρια επέκτασης της πολιτικής της «εσωτερικής υποτίμησης» εντός της Ευρωζώνης, έστω και με εγγύηση ένα τέταρτο Μνημόνιο -που έτσι και αλλιώς θα χρειαστεί να υπογράψει η κυβέρνηση αν το ΔΝΤ μπει με δανεισμό-. Και σ’ αυτό το ΔΝΤ συγκλίνει με τον Β. Σόιμπλε, με τον οποίο κατά τα άλλα «συγκρούεται».
…Και οι εκμυστηρεύσεις του Ολάντ
Απ’ αυτή την άποψη είναι διαφωτιστικές οι σχετικές, παραπολιτικές αποκαλύψεις του βιβλίου με τις «εκμυστηρεύσεις» του Ολάντ. Ιδιαίτερα αυτή η συνομιλία μεταξύ Ολάντ και Σαπέν που δημοσίευσε η Le Monde (όπως την παρουσίασε η Μ. Δεναξά, στο Euro2day.gr): «Υπάρχει μια απόφαση της Μέρκελ που λέει, ότι δεν τίθεται ζήτημα μείωσης του χρέους. Ναι, αλλά αυτό είναι φυσιολογικό, λέει ο Σαπέν. Κι εμείς το ίδιο λέμε. Η Λαγκάρντ δεν μας διευκολύνει, γιατί εκείνη μιλάει πάντα για απομείωση του χρέους, συμπληρώνει ο Ολάντ. Το ΔΝΤ, εάν πηγαίνει προς αυτή την κατεύθυνση αυτό σημαίνει ότι είναι υπέρ του Grexit, καταλήγει ο Σαπέν. Η Λαγκάρντ είναι υπέρ της εξόδου. Μού το έχει πει. Με επιχειρήματα τα οποία μπορούμε να ακούσουμε. Πιστεύει ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να ορθοποδήσει με όλα όσα της επιβάλλονται με ένα τέτοιο χρέος. Ο καλύτερος τρόπος θα ήταν αναστολή της από την ζώνη του ευρώ». Αυτά λέγονταν λίγο μετά το δημοψήφισμα. Πόσο έχουν, άραγε, αλλάξει οι βαθύτερες σκέψεις των συνομιλητών, αλλά και αυτών στους οποίους αναφέρονται;
