Εκκλήσεις από τους επιστήμονες μετά τα απανωτά κρούσματα στην Κρήτη. Του Μάριου Διονέλλη
Αντικείμενο μελέτης έχει γίνει η Κρήτη λόγω του αυξημένου αριθμού κρουσμάτων αυτοκτονιών σε σχέση με την υπόλοιπη Ελλάδα. Το θέμα ανακινήθηκε με αφορμή τα τέσσερα απανωτά περιστατικά αυτοκτονιών μέσα στο Πάσχα στην Κρήτη. Αν και τα περιστατικά δεν συνδέονται με οικονομικούς λόγους αλλά περισσότερο με προσωπικά κίνητρα, εντούτοις επαναφέρουν στο προσκήνιο το τεράστιο πρόβλημα των αυτοκτονιών στην Κρήτη.
Δεν μπορούν να υπάρξουν απόλυτες εξηγήσεις για την αυξητική τάση των αυτοκτονιών, λένε οι επιστήμονες αν και παραδέχονται πως η οικονομική κρίση έχει επιτείνει το φαινόμενο λειτουργώντας όμως περισσότερο ως αφορμή και όχι ως αιτία για να φτάσει κάποιος στο απονενοημένο διάβημα. «Πίσω από τις αυτοκτονίες κρύβονται σχεδόν πάντα παθολογικά – ψυχιατρικά προβλήματα. Δεν οδηγεί μόνη της η κρίση στην αυτοκτονία» λέει με βεβαιότητα στον Δρόμο ο διευθυντής της ψυχιατρικής κλινικής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ηρακλείου Αλέξανδρος Βγόντζας, τονίζοντας ωστόσο πως τα οικονομικά προβλήματα όλο και συχνότερα είναι αυτά που ξεχειλίζουν το ποτήρι ενός ήδη υπαρκτού προβλήματος.
«Ανύπαρκτοι οι ψυχίατροι»
«Οι αυτοκτονίες στην Κρήτη ήταν ήδη ψηλά από το 1999, όπως φαίνεται και από τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας προς μελέτη. Δεν υπήρχε κρίση το 1999 και σχεδόν μέχρι το 2007, ωστόσο τα νούμερα είναι και για εκείνη την περίοδο αυξημένα με συνολικά 374 καταγεγραμμένες περιπτώσεις αυτοκτονιών» λέει ο κ. Βγόντζας. Ειδικά για την Κρήτη υπεισέρχονται και άλλοι παράγοντες όπως η εύκολη πρόσβαση στα όπλα, η μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ αλλά και η έλλειψη δομών ψυχικής υγείας στο νησί, υποστηρίζει ο ίδιος και σημειώνει την υπερδιπλάσια εμφάνιση αυτοκτονιών στις αγροτικές περιοχές σε σχέση με τα αστικά κέντρα του νησιού. «Δεν είναι τυχαίο ότι στο νομό Ηρακλείου για παράδειγμα, που έχει και το μεγαλύτερο πρόβλημα στην Κρήτη, αφού συγκεντρώνεται ο μισός πληθυσμός του νησιού, δεν υπάρχει ψυχίατρος εκτός της πόλης. Στην ενδοχώρα του νησιού όποιος θεαθεί να περνά την πόρτα ενός ψυχιατρικού ιατρείου αυτομάτως στιγματίζεται. Αυτό οδήγησε στην έλλειψη οποιασδήποτε υποστηρικτικής δράσης στον υπόλοιπο χώρο πλην του αστικού ιστού του Ηρακλείου και είναι απολύτως συναφές ότι στην ενδοχώρα παρατηρούνται τα περισσότερα κρούσματα».
Σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης, που πραγματοποιήθηκε από το Τμήμα Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης σε συνεργασία με το Εργαστήριο Ιατροδικαστικών Επιστημών, φαίνεται να υπάρχει σημαντική αύξηση κρουσμάτων στις μεγαλύτερες ηλικίες (70+) και μείωση στις μικρότερες, κάτω των 30. Ο ανδρικός πληθυσμός σημειώνει συντριπτικά περισσότερα ετήσια κρούσματα, 9,4 ανά 100.000 πληθυσμού σε σχέση με 2,3 αυτοχειρίες γυναικών ανά 100.000 κατοίκους.
«Δεν ακούν τις προτάσεις μας»
Για πλήρη έλλειψη ενδιαφέροντος στο ζήτημα μιλά ο κ. Βγόντζας. «Ζητήσαμε από το Πανεπιστήμιο να υποστηρίξει τη δημιουργία ενός κέντρου μελέτης και πρόληψης των αυτοκτονιών, ωστόσο δεν εισακουστήκαμε. Έχουμε κάνει διαρκείς προτάσεις αλλά δεν βρίσκουμε ανταπόκριση. Το πανεπιστήμιο φαίνεται να αδιαφορεί και να είναι απασχολημένο σε εσωτερικές διαδικασίες.
Οι τοπικοί φορείς είναι ασυντόνιστοι και το κεντρικό κράτος αρέσκεται να μας λέει επαινετικά λόγια αλλά κρατά τις προτάσεις μας κλεισμένες στα συρτάρια των υπουργείων.
Το τελευταίο διάστημα γίνεται μια πιλοτική δουλειά με την κινητή μονάδα της ψυχιατρικής κλινικής, η οποία όμως λειτουργεί με την εθελοντική υποστήριξη των εργαζομένων στην κλινική και χωρίς βοήθεια από το ίδιο το Πανεπιστήμιο ή άλλο φορέα».
