του Κώστα Βενιζέλου
Η επάνοδος των ΗΠΑ στην ευρύτερη περιοχή μας συνοδεύεται με την αξίωση για πλήρη προσαρμογή των χωρών στους αμερικανικούς σχεδιασμούς. Έχοντας ως βασικούς άξονες την ασφάλεια και την ενέργεια, οι Αμερικανοί διαμορφώνουν ένα σκηνικό στρατηγικού ελέγχου, που θα εξυπηρετεί τις δικές τους επιδιώξεις και του ΝΑΤΟ, όπως αναφέρουν σε συνομιλητές τους. Σε αυτό το παιχνίδι είναι προφανές πως αναζητούν από τη μια κράτη που θα τους εκπροσωπούν και αναπληρώνουν με ανάθεση «ειδικών καθηκόντων» (Ισραήλ και Τουρκία) και από την άλλη χώρες-δορυφόρους, υπάκουες στις οδηγίες τους (Ελλάδα και Κύπρος).
Στα πλαίσια αυτά εντάσσονται τόσο η πρόσφατη επίσκεψη στην περιοχή της υφυπουργού Εξωτερικών Βικτώριας Νούλαντ όσο και η τηλεδιάσκεψη της περασμένης Δευτέρας, του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν με τους ομολόγους του της Ελλάδος, της Κύπρου και του Ισραήλ. Μπορεί στη συνάντηση «3+1» που πραγματοποιήθηκε να απουσίαζε η κατοχική Τουρκία, ωστόσο για τους Αμερικανούς η Άγκυρα παραμένει στην εξίσωση των σχεδιασμών, πλην όμως για τους γνωστούς λόγους δεν μπορεί να είναι παρούσα.
Οι υπουργοί Εξωτερικών των τεσσάρων χωρών Ιωάννης Κασουλίδης, Νίκος Δένδιας, Γιαΐρ Λαπίντ και Άντονι Μπλίνκεν, οι οποίοι συμφώνησαν στη διατήρηση του σχήματος 3+1 και τη θεσμοθέτηση ενός πολιτικού διαλόγου μεταξύ των χωρών τους, θα έχουν και διά ζώσης συνάντηση τον Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη. Στην τηλεδιάσκεψη συζήτησαν θέματα που αφορούν την Ενέργεια και τις εναλλακτικές επιλογές που μπορεί να προσφέρει η Ανατολική Μεσόγειος. Οι υπουργοί, στο κοινό ανακοινωθέν, καταδίκασαν τις πρόσφατες αποτρόπαιες τρομοκρατικές επιθέσεις κατά Ισραηλινών, συμπεριλαμβανομένης της τρομοκρατικής επίθεσης της 5ης Μαΐου στην πόλη Ελάντ, δεν έκαναν, όμως, καμία αναφορά στην Τουρκία. Άλλωστε γιατί να γίνει τέτοια αναφορά όταν ο ίδιος ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών, τόνισε ότι σε αυτό «το πλέγμα συνεργειών δεν αποκλείεται καμιά χώρα, νοουμένου ότι υπάρχει σεβασμός στο Διεθνές Δίκαιο και στις επιμέρους πτυχές του καθώς και στο Δίκαιο της Θάλασσας».
Είναι ξεκάθαρο το σκηνικό: Οι ΗΠΑ θέλουν να ισχυροποιήσουν τις συμμαχίες τους, δημιουργώντας ένα μπλοκ ενάντια στη Ρωσία και κατ’ επέκταση στην Κίνα. Το ζητούμενο πάντα σε αυτήν την περίπτωση είναι ποιος θα είναι ο ρόλος των συμμάχων της Ουάσιγκτον.
Η Τουρκία έχει ήδη προαναγγείλει κάθοδο γεωτρύπανου, που χρονικά τοποθετείται τον Ιούλιο. Δεν είναι γνωστό πού θα κάνει γεωτρήσεις, το σίγουρο είναι ότι θα βρεθεί στην κυπριακή ΑΟΖ
Στο κάδρο η ΕΕ
Την ίδια ώρα, σε ό,τι αφορά τα ενεργειακά, ρόλο επιχειρεί να έχει και η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι Βρυξέλλες έχουν δημιουργήσει κανάλια επικοινωνίας με τις κυβερνήσεις Ισραήλ και Αιγύπτου, αφήνοντας εκτός την Κυπριακή Δημοκρατία, που είναι κράτος-μέλος. Στα κανάλια επικοινωνίας της ΕΕ με τις δύο αυτές χώρες διατηρούνται και αναζητούνται λύσεις. Πρέπει, πάντως, να αναφερθεί αναφορικά με τις διεργασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη πως και η Ελλάδα κάνει συνεννοήσεις με την Αίγυπτο, χωρίς επίσης να έχει ενημέρωση η Λευκωσία. Το τι παιχνίδι παίζεται, αυτό μένει να ξεκαθαρίσει. Αυτό, πάντως, που φαίνεται να καθορίζει τις κινήσεις της Αθήνας είναι πως θέλει να αποφύγει ενέργειες που θα προκαλέσουν την Άγκυρα. Την τακτική αυτή της ελληνικής κυβέρνησης την γνωρίζουν και οι Τούρκοι και στη βάση αυτή καθορίζουν και τους σχεδιασμούς της.
Κινήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ
Στην κυπριακή ΑΟΖ, πάντως, αναμένεται έντονη κινητικότητα αυτή την περίοδο. Στα πλαίσια αυτά η κοινοπραξία Exxon Mobil-Qatar Petroleum διενήργησε επιβεβαιωτική γεώτρηση στο θαλασσοτεμάχιο 10 της κυπριακής ΑΟΖ και συγκεκριμένα στον στόχο «Γλαύκος». Με βάση τα στοιχεία που έχουν συλλέξει, το αέριο είναι εξαιρετικής ποιότητας. Δεν είναι, όμως, ακόμη γνωστές οι ποσότητες. Η τελική εικόνα αναμένεται να ξεκαθαρίσει προς το τέλος του χρόνου. Την ίδια ώρα αναμένεται προς το τέλος του τρέχοντος μηνός να ξεκινήσει γεώτρηση στο θαλασσοτεμάχιο 6 της κυπριακής ΑΟΖ, της κοινοπραξίας ENI-TOTAL. Το γεωτρύπανο της ENI, που είναι και η διαχειρίστρια, το Tungsten Explorer, βρίσκεται στην Αίγυπτο και αναμένεται προσεχώς να μετακινηθεί προς την περιοχή μας για να προχωρήσει σε νέα ερευνητική γεώτρηση, στον στόχο «Κρόνος», που είναι κοντά στην «Καλυψώ» (στον στόχο αυτό το 2018 εντοπίσθηκε εκτεταμένη στήλη φυσικού αερίου). Στους σχεδιασμούς, εάν οι ενδείξεις είναι ενθαρρυντικές, είναι να «κτυπήσουν» και δεύτερο στόχο, κοντά στον «Κρόνο». Διαφορετικά θα επιχειρήσουν στο θαλασσοτεμάχιο 8, στον στόχο «Ερατοσθένης».
Σε όλα αυτά που βρίσκονται σε εξέλιξη η Τουρκία ετοιμάζεται να απαντήσει. Έχει ήδη προαναγγείλει κάθοδο γεωτρύπανου στην περιοχή, που χρονικά τοποθετείται τον Ιούλιο. Δεν είναι γνωστό πού θα κάνει γεωτρήσεις, το σίγουρο είναι ότι θα βρεθεί στην κυπριακή ΑΟΖ. Τούτο σημαίνει «θερμό» καλοκαίρι με εντάσεις. Θα αντιδράσουν οι αδειοδοτημένες από την Κυπριακή Δημοκρατία εταιρείες; Μάλλον όχι καθώς η κατοχική Τουρκία θα «τρυπήσει» σε «γειτονικές» περιοχές, ακόμη κι αν αυτές είναι εντός των δικών τους θαλασσοτεμαχίων.
Η Τουρκία δεν πρόκειται να κάνει πίσω γιατί έτσι λειτουργεί. Δεν πρόκειται να κάνει πίσω γιατί δρα ανενόχλητη.
Προεδρικές εκλογές: Το ΑΚΕΛ αιχμάλωτο στα αδιέξοδά του
Επέλεξε συνεργάτη του Αναστασιάδη για υποψήφιο
Η απόφαση της ηγεσίας του ΑΚΕΛ να προτείνει προς τη βάση του κόμματος ως υποψήφιο για τις προεδρικές εκλογές του Φεβρουαρίου του 2023 τον Ανδρέα Μαυρογιάννη δεν ήταν πριν μερικούς μήνες μια αναμενόμενη εξέλιξη. Ο Ανδρέας Μαυρογιάννης, διπλωμάτης καριέρας, ο οποίος αφυπηρέτησε τον περασμένο Αύγουστο, διαπραγματευτής για το Κυπριακό, ο οποίος διορίσθηκε από τον Νίκο Αναστασιάδη, είναι ο εκλεκτός του μεγάλου κόμματος της αντιπολίτευσης, που συνεχίζει να βυθίζεται στα αδιέξοδά του. Η επιλογή ενός πρώην συνεργάτη του Νίκου Αναστασιάδη (μέχρι την 15η Μαΐου διαπραγματευτής), που προέρχεται από τη δεξιά, δείχνει και τις προσεγγίσεις της ακελικής ηγεσίας, η οποία απέτυχε να συγκροτήσει με άλλες δυνάμεις της αντιπολίτευσης μέτωπο αλλαγής. Κι αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι δυνάμεις μέσα στο κόμμα δεν ήθελαν συνεργασία με το ΔΗΚΟ, λόγω διαφωνιών στο Κυπριακό. Την ίδια ώρα το ΑΚΕΛ επέλεξε τον διαπραγματευτή, ο οποίος διαχειριζόταν μια πολιτική που είναι απέναντι από αυτή του κόμματος.
Η απουσία αριστερού υποψήφιου αποτελεί ευθύνη του ΑΚΕΛ, το οποίο πέραν από τις αστοχίες του στη διαχείριση των εκλογικών συνεργασιών, έχει προσαρμοστεί σε μια προσέγγιση, σύμφωνα με την οποία η οδός προς την εξουσία περνά μέσα από την επιλογή ενός δεξιού (κεντροδεξιού) υποψήφιου.
Το υπόλοιπο σκηνικό συνθέτουν οι υποψηφιότητες του προέδρου του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου, του τέως υπουργού Εξωτερικών Νίκου Χριστοδουλίδη, του Γιώργου Κολοκασίδη με αντι-ομοσπονδιακό αφήγημα και του Αχιλλέα Δημητριάδη.
Οι δημοσκοπήσεις παρουσιάζουν τον Νίκο Χριστοδουλίδη, τον οποίο θα στηρίξει στο τέλος το ΔΗΚΟ, ενδεχομένως και η ΕΔΕΚ, να προηγείται σημαντικά των αντιπάλων του.
Το ζητούμενο, πάντως, για τα δύο μεγάλα κόμματα είναι να περάσουν στον δεύτερο γύρο. Τούτο θα εξαρτηθεί από δύο παράγοντες. Πρώτο, εάν τα ποσοστά του ΔΗΣΥ δεν μειωθούν κάτω από αυτά του ΑΚΕΛ και δεύτερο εάν το ΑΚΕΛ καταφέρει να συσπειρώσει δυνάμεις γύρω από τον Ανδρέα Μαυρογιάννη που θα είναι πέραν από αυτές του κόμματος.
