Εσωτερικές αντιθέσεις και σχέδια για «αιγυπτιακού τύπου πραξικόπημα». Του Πέτρου Αλ Αχμάρ
Ο αγώνας για δημοκρατία και αξιοπρέπεια στην Υεμένη, 21 μήνες μετά την παραίτηση του προέδρου Σάλεχ, έχει αναμφίβολα μετατοπιστεί σε άλλο επίπεδο. Η Πλατεία Αλλαγής-σύμβολο της υεμενίτικης Άνοιξης- εκκενώθηκε από τους διαδηλωτές τον Απρίλη, και μόνο 200 σιίτες Χούθι από το Βορρά παραμένουν. Τον ίδιο μήνα, με διεθνή παρέμβαση και ιδιαίτερα του Συμβουλίου των Χωρών της Συνεργασίας του Κόλπου, συστήθηκε από όλες τις κοινωνικές και πολιτικές συνιστώσες της χώρας, η 565μελής Συνδιάσκεψη Εθνικού Διαλόγου.
Ωστόσο, παλιές αντιθέσεις επανεμφανίστηκαν, υποσκελίζοντας το δημόσιο διάλογο για τη δημοκρατικότητα και την ισοπολιτεία της νέας Υεμένης. Στις αρχές Οκτώβρη, αποχώρησαν από τη Συνδιάσκεψη οι Χούθι, που είχαν εμπλακεί σε μια αιματηρή σύγκρουση με το κράτος μεταξύ 2004-2009, διεκδικώντας εγγυήσεις για την εφαρμογή των συμφωνηθέντων στη Συνδιάσκεψη. Επίσης το Νότιο Κίνημα «Χιράκ» που από την εποχή της επανένωσης της χώρας το 1994 επιδιώκει ανακατανομή πόρων και εξουσίας υπέρ των επαρχιών της άλλοτε Νότιας Υεμένης, αποχώρησε προσωρινά από το διάλογο, διεκδικώντας με ογκώδεις διαδηλώσεις το δικαίωμα αυτοδιάθεσης. Παράλληλα, η Αλ Κάιντα της Αραβικής Χερσονήσου εντείνει τη δράση της στις δυτικές και νότιες περιφέρειες, ενώ εξεγερμένες φυλές στις «ριγμένες» ανατολικές επαρχίες προκαλούν σαμποτάζ στην ηλεκτροδότηση.
Ωστόσο, την πολιτική ατζέντα και τον ουρανό σκιάζουν τα αμερικανικά μη επανδρωμένα drones που βομβαρδίζουν αδιακρίτως πολίτες, σε επιδρομές που, ακόμα και η Human Rights Watch και η Διεθνή Αμνηστία χαρακτηρίζουν «έγκλημα πολέμου». Οι επιδρομές όμως βρίσκουν σύμφωνο το νέο πρόεδρο Μανσούρ Χάντι, ο οποίος ζητά απλώς να χειρίζεται τα drones ο υεμενίτικος στρατός. Οι ΗΠΑ αυξάνουν την εμπλοκή τους στις εσωτερικές εξελίξεις, δολοφονώντας πλέον όχι μόνο φερόμενους ως μέλη της Αλ Κάιντα αλλά και άλλους εχθρούς του προέδρου Χάντι, ο οποίος υποστηρίζεται επίσης από ΕΕ και Κίνα.
Η ένταση της αναταραχής, επομένως, μπορεί να ερμηνευθεί υπό το πρίσμα εξωτερικών παραγόντων και ιδιαίτερα της αποκλίνουσας πορείας μεταξύ ΗΠΑ και Σαουδικής Αραβίας. Το Ριάντ, αισθανόμενο την εξασθένηση της σχετικής του επιρροής στην Υεμένη, εξέφρασε την ενόχλησή του στο Χάντι για την αντίθεση του τελευταίου στην ανατροπή Μόρσι στην Αίγυπτο και την άρνησή του να περιορίσει τους υεμενίτες Αδελφούς Μουσουλμάνους. Μάλιστα, διέκοψε πριν λίγες ημέρες τη σημαντικότατη οικονομική βοήθεια προς την Υεμένη και φέρεται να σχεδίαζε στα τέλη Οκτώβρη «αιγυπτιακού τύπου πραξικόπημα» για την αντικατάστασή του Χάντι από άνθρωπο του Σάλεχ.
Σε αυτό το πλαίσιο μπορούν να ενταχθούν επίσης η κλιμάκωση των συγκρούσεων στο Βορρά μεταξύ σαλαφιστών και Χούθι, καθώς και η επανεμφάνιση των μελών της διαλυμένης Προεδρικής Φρουράς του Σάλεχ που διεκδικούν δεδουλευμένα. Άλλωστε, ο Σάλεχ δεν σταμάτησε ποτέ να δηλώνει παρών. Έχοντας αποκαταστήσει τις σχέσεις του με το Ριάντ, διαθέτει ξανά τηλεοπτικό σταθμό, ενώ φέρεται να προωθεί τα σαμποτάζ στους αγωγούς πετρελαίου. Άλλες ελίτ, όπως οι οικογένειες Μόχσεν και Άχμαρ, που με την ενθάρρυνση του Ριάντ είχαν στραφεί εναντίον του Σάλεχ, διατηρούν επίσης στρατούς στην πρωτεύουσα.
Μέσα σε όλα αυτά, υπάρχουν και 100.000 εσωτερικοί πρόσφυγες ενώ ο μισός πληθυσμός πεινά.
