Του Δημήτρη Α. Σεβαστάκη
Το κέντρο της κρίσης δεν είναι μόνο οικονομικό, δεν είναι μόνο πολιτικό, είναι κυρίως πολιτισμικό. Η ξέφρενη πορεία προς τον 19ο αιώνα και τη δουλοκτησία, δεν έχει να κάνει με τα επιδόματα ή τον 14ο μισθό, δεν έχει να κάνει με την λογιστική της καθημερινής πέτρας, αλλά με την κατασκευή μιας μεγάλης πολιτικής διαθεσιμότητας:
Eίσαι σχεδόν ευγνώμων αν σου ρουφήξουν λίγα, αν σε εκδιώξουν ευγενικά, αν ο διπλανός σου πάθει χειρότερα.
Η βάναυση κακοποίηση των σχέσεων και η έκλειψη της αλληλεγγύης, η ενοχοποίηση κάθε κριτικού ψελλίσματος και αντίρρησης, η παραδοχή της σφαγής ως φυσιολογικής λειτουργίας της καθημερινότητας, είναι το μεγάλο κέρδος του συστήματος. Κέρδος του συστήματος δεν είναι μόνο τα χρήματα που κλέβουν τα χρηματιστηριακά και αντιπαραγωγικά λαμόγια των οίκων αξιολόγησης, δεν είναι μόνο τα ελβετικά αυθαίρετα των πολιτικών και των επιχειρηματιών της λαθρεμπορίας και του μαυραγοριτισμού, αλλά κυρίως είναι η συλλογική υποχώρηση στην ζούγκλα, η παραδοχή της κόλασης ως αυτονόητης συνθήκης, η πολιτική μελαγχολία, η εξάλειψη κάθε αισιοδοξίας και ελπίδας. Να το τέλος: η άνεργη γήρανση των νέων, ο φθόνος προς τους «βολεμένους συνταξιούχους». Αυτή ακριβώς είναι και η μεγαλύτερη απειλή για την Αριστερά, ενώ θα έπρεπε να είναι η ιστορική της δυνατότητα.
Η ενοχοποίηση από μια βρώμικη πολιτική ορθότητα, της κοινωνικής διαμαρτυρίας και του αγανακτισμένου στοχασμού, ο εθνοκεντρικός ιμπεριαλισμός που καταστρέφει χώρες και λαούς, η ειδησιογραφία της επερχόμενης και αναπόφευκτης φρίκης, οδηγεί στο θαύμα: Η Αριστερά αντί να συνθέτει, αποσυντίθεται. Αντί να απευθύνεται με τόλμη προς το διωκόμενο κοινωνικό σώμα, κοιτάζει τον πολιτικό αφαλό της. Η κρίση ταΐζει τον αυτισμό της Αριστεράς, την αυτοκαταστροφική εμφύλια λύσσα συντρόφων και συνοδοιπόρων. Όσο βυθίζεται η Αριστερά στο πολιτικό έλλειμμα, τόσο οργιάζουν οι φήμες. Όσο κοιτάζει μοχθηρά τον εαυτό της, τόσο καταλήγει σε πολιτικές κοινοτοπίες. Να ο πολιτικός φορμαλισμός της παράταξής μας. Να η ιδεολογική και στρατηγική καχεξία. Συνδικαλιστικά στερεότυπα, χαμηλές πολιτικές πρακτικές, σοφίσματα στην εξωτερική πολιτική, πρακτικές ΜΚΟ στην πολιτική παραγωγή και την ανάλυση, συγκροτούν ένα τεράστιο θεωρησιακό χάσμα, μια τρύπα στα αριστερά νοήματα, μια σπατάλη του ηθικού πλεονάσματος που κλέψαμε από τους εξορισμένους και διωκόμενους προπάτορες.
Καταναλώσαμε ιδεολογικά κληροδοτήματα, ηθικές επιταγές, θυσιαστικά πλεονάσματα.
Το 2007 ήταν ίσως η στιγμή που μπορούσαμε να επιλέξουμε την πολιτική ανάπτυξη ή την φορμαλιστική υπανάπτυξη. Διαλέξαμε το δεύτερο.
Γίναμε ομοίωμα, αντήχηση, που μέσα από την μικροκλίμακα των παθών, ταΐζουμε ένα αριστεροφανές πουθενά.
Τι άλλο λοιπόν; Ξαναρχίζουμε με την τεχνική των ερευνητών: Επιστροφή στις πηγές, στα μεγάλα κείμενα, στα παραδείγματα, στην επαναστατική δημοκρατία. Στο αντάρτικο της σκέψης. Στην ηθική του συγκεκριμένου. Στον υψηλό στοχασμό, μέσα από τις λαϊκές ανάγκες. Και κυρίως: Να εννοούμε αυτό που λέμε…
* Ο Δημήτρης Α. Σεβαστάκης είναι ζωγράφος, επικ. Καθηγητής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ.
