Το βιβλίο των εναγκαλισμών
Η ιστορία με τον Ευρωπαίο «τσάρο του προϋπολογισμού», με πρώτη χώρα εφαρμογής την Ελλάδα, ως συνήθως, έχει ειπωθεί προ πολλού από το σοφό Χότζα: όταν βάζεις μέσα στην καλύβα το άλογο, το βόδι και το κάρο, βγάζοντας έξω τη γάτα, νιώθεις ανακούφιση. Η αποκάλυψη των Financial Times για τον «επίτροπο» σκόρπισε ανατριχίλες σ’ όλο τον ευρωπαϊκό Τύπο, που ανακάλυψε ότι «καταργείται η εθνική κυριαρχία». Όλοι οι αρχιερείς της λιτότητας και της ανεργίας, της κατάργησης των συλλογικών συμβάσεων και της ευελιξίας των σχέσεων εργασίας (ανάμεσά τους βέβαια και τα δικά μας Τα Νέα) άρχισαν να σκούζουν υποκριτικά να βγει η γάτα, όταν οι λαοί έχουν φορτωθεί το άλογο, το βόδι και το κάρο. Και να συστήνουν οικειοθελή πείνα, γιατί είναι ντροπή να σου παίρνει το φαΐ από το πιάτο ξένο χέρι, καλύτερα το όμαιμό σου. Αφανής αποικιοκρατία.
Στην Ευρώπη όλοι βγήκαν στο κλαρί. Ακόμη και η Σουηδία, η πιο εμετικά κολακευτική προς τη Μέρκελ πριν από τη Σύνοδο της 30/1, το μόνο που είπε διά στόματος Φρέντρικ Ράινεφελντ ήταν ότι κατανοεί την «απογοήτευση της Γερμανίας». Η ζώνη του σφιξίματος του ζωναριού, Αυστρία και Φιλανδία, απέρριψε επίσης την ιδέα. Ο Σαρκοζί, αφού έκανε τις ρεβεράντζες του στη Μέρκελ είπε: «Δεν είναι μια θέση που εξέφρασε ή το λιγότερο υπερασπίστηκε η καγκελάριος Μέρκελ». Θεώρησε την ιδέα «μη δημοκρατική, λογική ή αποτελεσματική». Τον περιμένουν, βλέπετε, οι εκλογές.
Η πιο ωμά ειλικρινής ήταν η Α. Μέρκελ. Δεν επέμεινε στην πρόταση για τον επίτροπο Προϋπολογισμού, αφού η ιδέα και η πρακτική της επιτροπείας ήδη εφαρμόζονται από όλες τις ευρωπαϊκές συνθήκες, όπως εύστοχα παρατηρεί ο B. Μινσάου των Financial Times (31/1) και κατοχυρώνονται επί το ακόμη αυστηρότερο από το προσύμφωνο που ενέκριναν 25 από τις 27 χώρες της Ε.Ε. (με εξαίρεση τη Βρετανία και την Τσεχία). Τόσο δεσμευτικά ώστε «καμιά μελλοντική κοινοβουλευτική πλειοψηφία να μην μπορεί να τα αλλάξει» (δηλώσεις Μέρκελ). Η Ε.Ε. ένα τεράστιο δουλεμπορικό.
Ωμότατα ειλικρινής και η δεξιά γερμανική εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung (31/1): «Αυτή η πρόταση», γράφει, «αποτελεί αντιπερισπασμό προς εσωτερική χρήση», γιατί κανένας επίτροπος δεν μπορεί να επιλύσει την κρίση. «Μόνο το ρόπαλο των επιτοκίων της αγοράς ή μια πιστευτή απειλή εκδίωξης από το ευρώ θα τους αναγκάσουν να κάνουν αλλαγές», έγραψε, απευθυνόμενη κυρίως στην εγχώρια κυρίαρχη τάξη (ειδικά την ελληνική) που έχει συνδέσει την οικονομική και πολιτική της δύναμη με τους καπεταναίους της γαλέρας.
Όμως η ευρωσυνθήκη για τη δημοσιονομική πειθαρχία έγινε και το πεδίο άσκησης της γνωστής πολιτικής υποκρισίας. Αντιμέτωπος με τους δύο γύρους των γαλλικών προεδρικών εκλογών στις 22/4 και 6/5, ο σοσιαλιστής υποψήφιος Φ. Ολάντ δήλωσε ότι σκοπεύει να επαναδιαπραγματευτεί τη συνθήκη ώστε να περιληφθεί σ’ αυτή η «ανάπτυξη», μια δήλωση που πήρε ευρεία δημοσιότητα και στην Ελλάδα με τόνους αντιστασιακούς. Απέφυγε επιμελώς να αναφερθεί σε δημοψήφισμα, προεξοφλώντας ότι οι εκλογές και φυσικά η νίκη του θα είναι ένα «ντε φάκτο δημοψήφισμα». Δεν παρέλειψε να τονίσει όμως, ώστε να ακουστεί ευκρινώς στην άλλη πλευρά των συνόρων, ότι θα τηρήσει τις δημοσιονομικές δεσμεύσεις του. Πολύ εύστοχα, η Χ. Μαχόνεϊ (Eurobserver 1/2/2012) μας θυμίζει τους αντίστοιχους λεονταρισμούς των Γάλλων σοσιαλιστών το 1977 που πάλι μιλούσαν για επαναδιαπραγμάτευση του τότε Συμφώνου Σταθερότητας, πετυχαίνοντας να γίνει και Ανάπτυξης και να προκύψει η τερατώδης Συνθήκη του Μάαστριχτ.
Παρενθετικά, είναι ενδιαφέρον να δει κανείς τι εννοούν οι Ευρωπαίοι ηγέτες με τη μετατόπιση της έμφασης στην ανάπτυξη. Γράφει ο Α. Ρέτμαν (Eurobserver 2/2/2012): «Όταν λένε ανάπτυξη εννοούν μακροπρόθεσμα μέτρα και κυρίως διευκόλυνση των απολύσεων και των προσλήψεων και καλλιέργεια νέας ψηφιακής αγοράς, όχι πρόγραμμα αναζωογόνησης της οικονομίας». Εξού και η επιμονή στην κατάργηση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας.
Μηνύματα για μια διαφορετική αντιμετώπιση της δημοσιονομικής συνθήκης έρχονται από την Ιρλανδία. Το 72% του κόσμου θέλει να τεθεί σε δημοψήφισμα και δημιουργεί πιέσεις στο κυρίαρχο πολιτικό σκηνικό, όπου μια ομάδα ανεξάρτητων βουλευτών, κατά τους Irish Times (1/2/2012), επιδιώκει να χρησιμοποιήσει μια λίγο γνωστή συνταγματική διάταξη ώστε να ζητήσει από τον πρόεδρο της χώρας να διεξαχθεί δημοψήφισμα. Στο επίκεντρο της δημόσιας κριτικής βρίσκεται το ότι η δημοσιονομική συνθήκη σχεδιάστηκε έτσι ώστε να αποφύγει τις επιπτώσεις ενός αρνητικού ιρλανδικού, ή άλλου, δημοψηφίσματος. Η εμπειρία από το δημοψήφισμα για τη Συνθήκη της Λισσαβώνας το 2008, είναι νωπή, όπως και ο εξαναγκασμός των Ιρλανδών να ψηφίσουν θετικά σε ένα δεύτερο δημοψήφισμα.
Η ισχύς της Συνθήκης, όπως την έχουν «επεξεργαστεί» οι Ευρωπαίοι ιθύνοντες, δεν εξαρτάται από την ομοφωνία, γεγονός που υπογραμμίζει, για άλλη μια φορά, την ανυπαρξία δυνατοτήτων δημοκρατικής επιρροής στο αντιδραστικό θεσμικό οικοδόμημα της Ε.Ε. και την αναγκαιότητα απεγκλωβισμού των λαών απ’ αυτήν. Όμως, ενδεχόμενα δημοψηφίσματα με αρνητικές εκβάσεις για την ευρωσυνθήκη θα ανοίξουν τους ασκούς του Αιόλου για τις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις, κλονίζοντας ίσως ανεπανόρθωτα τις θέσεις των κυρίαρχων πολιτικών δυνάμεων.
