Πολλές αντιδράσεις στους κόλπους της πανεπιστημιακής κοινότητας έχει προκαλέσει η απόφαση της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη και του υπουργείου Παιδείας να συγχωνέψουν τρία τμήματα της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών (ΣΚΑΣ) του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης. Συγκεκριμένα το Τμήμα Ελληνικής Φιλολογίας (ΤΕΦ) με το Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας (ΤΙΕ) και το Τμήμα Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξεινίων Χωρών (ΤΓΦΠΠΧ).
Η ΒΑΣΙΚΗ ΑΙΤΙΑ των συγχωνεύσεων των παραπάνω τμημάτων δεν είναι άλλη από την εφαρμογή της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (ΕΒΕ) στην εισαγωγή των υποψηφίων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Μετά από τρία χρόνια εφαρμογής της έχουν μείνει εκτός πανεπιστημίων περίπου 30.000 υποψήφιοι φοιτητές – ένας αριθμός που είναι παραπάνω από ικανός για να στελεχωθούν με νέους και νέους τα πανεπιστημιακά ιδρύματα και που θα διασφάλιζε την εύρυθμη λειτουργία τους. Η εφαρμογή της ΕΒΕ δημιουργεί πρωτίστως προβλήματα σε τμήματα που έχουν ανθρωπιστικό και θεωρητικό περιεχόμενο σπουδών και ιδιαίτερα σε τμήματα της περιφέρειας και σε τμήματα ξενόγλωσσης φιλολογίας – με εξαίρεση τα τμήματα αγγλικής φιλολογίας. Στη πράξη έχει δημιουργηθεί και ένας φαύλος κύκλος: Αρχικά η ΕΒΕ «κόβει» φοιτητές από τα τμήματα και κατόπιν πολλοί υποψήφιοι δεν τα δηλώνουν αφού καταλαβαίνουν ότι τα τμήματα αυτά θα πάψουν να υπάρχουν λόγω της υποστελέχωσης τους με φοιτητές. Εδώ χρειάζεται να σημειώσουμε ότι αν δεν υπήρχε η ΕΒΕ τα τμήματα με τους λίγους εισαχθέντες θα στελεχώνονταν κανονικά με φοιτητές όπως συνέβαινε μέχρι και πριν από τέσσερα χρόνια. Γιατί η πλειοψηφία των υποψηφίων κινούνταν με τη λογική ότι θα ήθελαν να μπουν σε κάποια σχολή και κατόπιν θα βρουν τον δρόμο τους, αρκεί να έχουν ένα πτυχίο στο βιογραφικό τους.
Η βασική αιτία των συγχωνεύσεων των πανεπιστημιακών τμημάτων δεν είναι άλλη από την εφαρμογή της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (ΕΒΕ) στην εισαγωγή των υποψηφίων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση
ΕΥΚΟΛΑ ΓΙΝΕΤΑΙ κατανοητό ότι ο στόχος της κυβερνητικής πολιτικής για τα πανεπιστημιακά ιδρύματα δεν ήταν να τα προστατεύσει από τις δυσλειτουργίες τους αλλά να «πετάξει» κυριολεκτικά δεκάδες χιλιάδες νέους και νέες εκτός της δημόσιας εκπαίδευσης και τους στείλει να αγοράσουν ένα πτυχίο στην ιδιωτική εκπαίδευση. Και κατόπιν να μικρύνει τις πανεπιστημιακές δομές, κατοχυρώνοντας έτσι και στην πράξη τη συρρίκνωση του δημόσιου χαρακτήρα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Και ξεκινάει από τους πιο αδύναμους κρίκους της αλυσίδας που είναι τα τμήματα ανθρωπιστικών σπουδών και πιο ειδικά τα τμήματα της περιφέρειας. Άλλωστε, με βάση τη λογική του υπουργείου δεν χρειάζονται όλοι αυτοί οι επιστήμονες αυτού τους είδους… Ούτε καν όλοι αυτοί οι φιλόλογοι δεν χρειάζονται, αφού έτσι και αλλιώς ο γενικός πληθυσμός μειώνεται, τα σχολεία κλείνουν άρα μας αρκούν πολύ λιγότεροι από αυτούς που «παράγονται»…
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΛΗ είναι τουλάχιστον προκλητικό να ξεκινάει η συγχώνευση από το πανεπιστημιακό ίδρυμα της Θράκης, μιας ακριτικής περιοχής με ειδικές ανάγκες και σημασία. Όταν η κυβέρνηση και το υπουργείο δήλωνε ότι θα το προστάτευε λόγω ακριβώς αυτής της αυτονόητης σημασίας που έχει. Όμως η εκκίνηση από το συγκεκριμένο πανεπιστήμιο ίσως να μπορεί να εξηγηθεί και από την εκτίμηση ότι αν οι συγχωνεύσεις ξεκινούσαν από κάποιο τμήμα μιας μεγάλης πόλης (Αθήνα, Θεσσαλονίκη κ.ο.κ) οι αντιδράσεις θα ήταν μεγαλύτερες ενώ αν γινόντουσαν σε κάποιο τμήμα ξενόγλωσσης φιλολογίας τότε οι πρεσβείες των αντίστοιχων χωρών να «δυσαρεστούνταν» (π.χ. Τμήμα Γαλλικής Φιλολογίας και γαλλική πρεσβεία κ.ο.κ.).
ΕΠΙΣΗΣ ΑΥΤΟ που προκαλεί εντύπωση είναι ότι τα νεοεκλεγέντα Συμβούλια Διοίκησης των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων –όσων εξέλεξαν τέτοια– δεν έχουν να πουν τίποτα για το θέμα. Το γεγονός ότι κλείνουν τμήματα (και ανατινάζονται συγχρόνως τα επαγγελματικά δικαιώματα που μπορεί να δίνουν τα νέα υπό συγχώνευση τμήματα) με μια απλή υπουργική απόφαση –όπως αυτό πλέον μπορεί να γίνει με τους νέους νόμους για την τριτοβάθμια εκπαίδευση– δεν φαίνεται να συγκινεί τις ακαδημαϊκές ηγεσίες. Την ίδια στιγμή φαίνεται ότι κυριαρχεί μέσα στους κόλπους της ακαδημαϊκής κοινότητας μία λογική του στυλ «εμείς θα την γλιτώσουμε» ή «κλείστε τους άλλους, εμείς είμαστε βιώσιμοι», μία λογική που δεν πρόκειται να βοηθήσει να μπει φρένο στα σχέδια του υπουργείου και της κυβέρνησης ή πολύ περισσότερο να σταματήσει τη συστηματική υποβάθμιση των ανθρωπιστικών σπουδών αλλά και της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης συνολικότερα.
