Οι τράπεζες επιβάλλουν τους κανόνες τους στις πανικόβλητες από την ιταλική «μόλυνση» ευρωπαϊκές ηγεσίες – Πολλές οι συνταγές μία η ουσία για την Ελλάδα: μακρόχρονη – ελεγχόμενη χρεοκοπία.
Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου.
Ενα επάγγελμα με βέβαιο μέλλον, στην κατά τα λοιπά καμένη γη της ελληνικής αγοράς εργασίας, είναι αυτό των λεξικογράφων. Η κυβέρνηση και οι ευρωκράτες προσθέτουν κάθε εβδομάδα στο λεξιλόγιο της ζοφερής μας καθημερινότητας τουλάχιστον μια ντουζίνα λήμματα που και οι ίδιοι είναι ζήτημα αν τα αντιλαμβάνονται.
Τελευταίο επεισόδιο στο λεξικογραφικό έπος της ελληνικής και ευρωπαϊκής κρίσης χρέους είναι η «επιλεκτική χρεοκοπία». Αν δεν πρόκειται για απλή πολιτική ανοησία, μπορούμε να υποθέσουμε ότι η ευκολία με την οποία η κυβέρνηση σήμερα γλύφει εκεί που έφτυνε είναι προϊόν μιας καλοστημένης σκηνοθεσίας. Όλα τα συστατικά και οι εναλλακτικές που συζητούνται σήμερα μεταξύ Βρυξελλών και Αθήνας για τη διαμόρφωση της νέας, συνολικής λύσης για τη «διάσωση» της Ελλάδας δεν είναι παρά παραλλαγές αυτού που μέχρι πρότινος απορριπτόταν ως κάθοδος στην κόλαση: της ολικής ή μερικής χρεοκοπίας και αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους.
Ποιοι διαπραγματεύονται
Η κυβέρνηση πασχίζει να κρύψει την ολοκληρωτική της απογύμνωση από τα επιχειρήματα – εκβιασμούς που μέχρι προς δύο εβδομάδων έθετε (Μεσοπρόθεσμο ή χρεοκοπία) πίσω από μια κινητικότητα νευρόσπαστου (επιστολή Παπανδρέου στον Γιούνγκερ, συνέντευξη στους Financial Times Γερμανίας, επιδείξεις ρητορικής ψυχραιμίας αλλά και απαιτήσεις… στρατιωτικής πειθαρχίας από τον Ευαγγ. Βενιζέλο κ.λπ.).
Κινητικότητα που υποτίθεται ότι εμφανίζει την κυβέρνηση ως διαπραγματευτή της συζητούμενης νέας διάσωσης, αν και κανείς δεν ρωτάει την κυβέρνηση για τίποτα. Απλώς περιμένει τις αποφάσεις άλλων. Η πραγματική διαπραγμάτευση γίνεται ανάμεσα στο Eurogroup (τον Γιούνκερ και τους τεχνοκράτες που τον περιστοιχίζουν) και τη Διεθνή των τραπεζιτών. Οι γερμανικοί Financial Times αποκάλυψαν προχθές έγγραφο της Διεθνούς Χρηματοπιστωτικής Ένωσης (IIF) που περιγράφει με σαφήνεια το πλαίσιο της διαπραγμάτευσης στο επίμαχο θέμα της συμμετοχής των ιδιωτών – κατόχων ομολόγων στο νέο πακέτο δανεισμού της Ελλάδας.
Τα υπόλοιπα είναι πολύπλοκες, τεχνικές λεπτομέρειες που έχουν βεβαίως τη σημασία τους, αλλά δεν αλλάζουν την ουσία.
Και η ουσία συνίσταται σε δύο πράγματα: Πρώτον, οι τραπεζίτες, σ’ αυτή τη διελκυστίνδα για τη νέα συνταγή διάσωσης της Ελλάδας και της ευρωζώνης, έχουν επιβάλει την ατζέντα τους ώστε η βοήθεια σε όποια εκδοχή παρασχεθεί να αφορά πρωτίστως αυτούς. Δεύτερον, η Ελλάδα, ανεξαρτήτως της τελικής μορφής που θα πάρει ο νέος δανεισμός και οι επαχθείς του όροι, είναι και θα παραμείνει σε καθεστώς ελεγχόμενης χρεοκοπίας, είναι και πρέπει να παραμείνει φυλακισμένη στο ευρώ με όρους όχι κοινοτικής αλληλεγγύης, όπως επαίρονται οι ευρωκράτες, αλλά ειλωτείας.
Με το φόβοτης Ιταλίας
Η αλήθεια είναι, βεβαίως, ότι στις ευρωπαϊκές ηγεσίες υπάρχει μια σαφής μετατόπιση σε μια πιο αποφασιστική στάση υπέρ της «διάσωσης» της Ελλάδας και του ευρώ. Συνεκτικά στοιχεία της αλληλεγγύης τους είναι αφενός η διάσωση των τραπεζικών συστημάτων τους και αφετέρου η πολιτική τους αυτοσυντήρηση -μια ματιά στην ευρωζώνη αποκαλύπτει έναν χάρτη πολιτικής αστάθειας, με όλες τις κυβερνήσεις σε φάση αποδρομής.
Ωστόσο, το κυριότερο κίνητρο αυτής της αλλαγής στάσης είναι το γεγονός ότι με το παιχνίδι που επί μήνες παίζουν με τις αγορές και τους κερδοσκόπους κατάφεραν να μεταφέρουν την «ελληνική κρίση» στον πυρήνα της ευρωζώνης. Μέσα σε λίγα 24ωρα ο «ιός» μεταδόθηκε στην Ιταλία και την Ισπανία, εκτινάσσοντας το κόστος δανεισμού, και πολιορκεί το Βέλγιο.
Κι αν η «διάσωση» της Ελλάδας, που δεν θα κόστιζε πάνω από το 2% του ΑΕΠ της ευρωζώνης, ήταν μια παρωνυχίδα που τη μετέτρεψαν σε γάγγραινα, μια «διάσωση» της Ιταλίας ή της Ισπανίας είναι απλώς αδύνατη. Θα σημάνει τον θάνατο, τη διάλυση της Ευρωζώνης (αρκεί ν’ αναφέρουμε ότι η Ιταλία αντιστοιχεί στο 25% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης κι αντιμετωπίζει άμεσες δανειακές ανάγκες ύψους 340 δισ. ευρώ!)
Η διαπίστωση αυτή, ομολογούμενη πια δημόσια ακόμη και από τον άκαμπτο Γερμανό υπουργό Οικονομικών, Βόλφγκαγκ Σόιμπλε, φαίνεται ότι επιταχύνει τις εξελίξεις με επίκεντρο ένα νέο σύνθετο πακέτο στήριξης της Ελλάδας. Στη Ρώμη συνεχίζονται εδώ και μέρες οι εντατικές συνομιλίες ανάμεσα στο Eurogroup και τη Διεθνή Χρηματοπιστωτική Ένωση. Στο τραπέζι έχουν τεθεί παραλλαγές ανακύκλωσης ή κουρέματος των ομολόγων που κατέχουν οι τράπεζες, χωρίς να έχει επιτευχθεί σύγκλιση.
Από την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ ευρωκρατών και τραπεζιτών θα εξαρτηθεί αν και πότε θα πραγματοποιηθεί νέα έκτακτη συνεδρίαση του Eurogroup ή και έκτακτη Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε., που πολλοί την τοποθετούν την ερχόμενη εβδομάδα. Ωστόσο, η αντίδραση της γερμανικής κυβέρνησης είναι σταθερή. «Αν δεν έχει διαμορφωθεί πλαίσιο συμφωνίας δεν έχει νόημα η σύγκληση συνόδου», δήλωσε χθες εκπρόσωπος της καγκελαρίας.
Συστημικός κίνδυνος
Ωστόσο στη συμπεριφορά όλων των συντελεστών του ευρω-δράματος υπάρχει η σφραγίδα του κατεπείγοντος.
Και διόλου τυχαία. Αν για την κυβέρνηση της Αθήνας πρέπει να ολοκληρωθούν όλα πριν το τέλος του καλοκαιριού, γιατί αλλιώς 6η δόση δανείου δεν… πέφτει, για τις ηγεμονεύουσες χώρες της ευρωζώνης –πρωτίστως τη Γερμανία και τη Γαλλία- γίνεται αντιληπτός ένας βαθύτερος συστημικός κίνδυνος. Μια κατάρρευση ή διάλυση του ευρώ δεν απειλεί μόνο τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα που σήμερα διαθέτουν εντός της ΟΝΕ. Τις φέρνει και ενώπιον του κινδύνου να βρεθούν όλες οι υπερχρεωμένες χώρες της Ε.Ε. ταυτόχρονα αντιμέτωπες με ένα αυξημένο κόστος δανεισμού και σ’ έναν ανελέητο ανταγωνισμό εξυπηρέτησης του χρέους τους. Κι αν στο ευρωπαϊκό πλαίσιο είναι αυτονόητο ποιος θα φάει ποιον στον ανταγωνισμό της αγοράς χρέους, τι θα συμβεί όταν οι γορίλες της Ε.Ε. πρέπει να ανταγωνιστούν τον ελέφαντα της παγκόσμιας αγοράς, την αμερικανική οικονομία με το χρέος των 14 τρισ. δολαρίων; Περιττό να σημειώσουμε ότι μια τέτοια κατάσταση είναι η χαρά των τοκογλύφων.
