Ο Ερίκ Τουσέν (σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Brazil de Fato) υποστηρίζει ότι σήμερα υπάρχει άμεση ανάγκη δημιουργίας ενός μόνιμου μετώπου αριστερών κομμάτων, κοινωνικών κινημάτων και διεθνών δικτύων που να συντονίζουν τους αγώνες διεθνώς. Ο προβληματισμός του έχει ως αφετηρία τις ανεπαρκείς διεθνείς αντιδράσεις στο πραξικόπημα της Ονδούρας, στην αμερικανική στρατιωτική επέμβαση στην Αϊτή και το «μούδιασμα» που ακόμη υπάρχει, όσον αφορά στην ευρεία κινητοποίηση, τόσο στις μεγάλες βιομηχανικές χώρες όσο και στις χώρες του Νότου, για τις επιπτώσεις της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης στη ζωή των εργαζομένων.
Στη συγκεκριμένη συνέντευξη ο Ερίκ Τουσέν –μεταξύ άλλων- σημειώνει τα παρακάτω:
Χρειάζεται ένα διεθνές όργανο για να καθορίζει προτεραιότητες αιτημάτων και αντικειμενικών στόχων, για να διαμορφώνει κοινό πρόγραμμα δράσεων και να αποτελεί μέρος μιας κοινής στρατηγικής. Εάν το Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ (ΠΚΦ) δεν μπορεί να προσαρμοστεί σ’ αυτή την ανάγκη, πρέπει να δημιουργήσουμε ένα άλλο όργανο. Αυτό δεν σημαίνει ότι εγκαταλείπουμε ή αχρηστεύουμε το ΠΚΦ. Πιστεύω ότι το ΠΚΦ έχει το ρόλο του, αλλά εφόσον υπάρχει μια ομάδα του που δεν θέλει να γίνει το Φόρουμ όργανο κινητοποίησης, θα ήταν καλύτερο να φτιάξουμε κάτι άλλο, με οργανώσεις και άτομα που έχουν πειστεί ότι αυτό ακριβώς χρειαζόμαστε. Αυτό δεν εμποδίζει να παίξουμε ενεργό ρόλο στο ΠΚΦ. Το λέω για να αποφύγουμε τη διαίρεση ή ατέλειωτες συζητήσεις που θα μας βαλτώσουν και δεν θα μας βοηθήσουν. Η προαναφερθείσα ομάδα είναι ισχυρή και αποτελεί τον ιστορικό πυρήνα της δημιουργίας του ΠΚΦ. Αλλά δεν εκπροσωπεί όλο το Φόρουμ. Στη δημιουργία του συμμετείχε, επίσης, το Κίνημα των Ακτημόνων Εργατών και είναι τώρα υπέρ της αλλαγής του. Επίσης, η Επιτροπή για την Κατάργηση του Χρέους του Τρίτου Κόσμου συμμετέχει στο διεθνές συμβούλιο του Φόρουμ από την ίδρυσή του, τον Ιούνιο του 2001. Οργανώσεις, όμως, όπως το Βραζιλιάνικο Ινστιτούτο Οικονομικών και Κοινωνικών Αναλύσεν Τσίκο Γουίτακερ και Οντέντ Γκραζό αντιτίθενται στη μετεξέλιξη του Φόρουμ σε όργανο αγώνα. Θα πρόσθετα ακόμη ότι με ανησυχεί πολύ η προοπτική να φτάσω στο Πόρτο Αλέγκρε και να δω ότι το σεμινάριο «Δέκα χρόνια μετά» το χρηματοδοτεί η Petrobras, η Caixa, η Τράπεζα της Βραζιλίας, η Itaipu Binacional και αρκετές κυβερνήσεις να το παρακολουθούν. Θα προτιμούσα να δω ένα Φόρουμ με λιγότερα οικονομικά μέσα, αλλά πιο μαχητικό. Μπορούμε να στηριχτούμε στη βοήθεια εθελοντών ακτιβιστών, να μείνουμε μαζί τους στην πόλη, να οργανώσουμε καταλύματα σε αθλητικές εγκαταστάσεις, σχολεία κ.λπ.
Η 5η Διεθνής
Η πρόταση αυτή (που έχει από τον Ου. Τσάβες), έχει ακόμη μικρή απήχηση. Είναι, όμως, ενδιαφέρουσα η 5η Διεθνής ως όργανο σύγκλισης της δράσης αριστερών κομμάτων και κοινωνικών κινημάτων και δημιουργίας ενός εναλλακτικού μοντέλου. Βεβαίως, δεν πρέπει να είναι όπως οι προηγούμενες διεθνείς ή όπως αυτή που υπάρχει ακόμη, η 4η – δηλαδή αποτελούμενη από κόμματα με υψηλό επίπεδο συγκεντρωτισμού. Η 5η Διεθνής δεν θα πρέπει να είναι συγκεντρωτική και ούτε θα έπρεπε να απαιτεί την αυτοδιάλυση διεθνών δικτύων ή μιας οργάνωσης όπως η 4η Διεθνής. Όλα αυτά μπορούν να συσπειρωθούν στην 5η Διεθνή και να διατηρήσουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους. Τα μέλη τους, όμως, θα έπρεπε να διακηρύξουν ότι όλα τα δίκτυα ή μεγάλα κινήματα είναι αποφασισμένα να προχωρήσουν πέρα από τους σημερινούς ad hoc συνασπισμούς για το κλίμα ή την κοινωνική δικαιοσύνη, την αυτάρκεια τροφίμων, το χρέος κ.λπ. Υπάρχουν κοινοί αντικειμενικοί σκοποί κι αυτό είναι θετικό.
Aν σχηματιζόταν επιτυχώς ένα μόνιμο μέτωπο, θα υπερέβαινε τον κατά περίπτωση συντονισμό. Ο όρος «μέτωπο» συνεπάγεται, επίσης, με σαφήνεια ότι ο καθένας διατηρεί την ταυτότητά του, αλλά δίνει προτεραιότητα σ’ αυτό που μας ενώνει, για να επιτύχουμε τους αντικειμενικούς σκοπούς και να προωθήσουμε τον αγώνα.
Η 5η Διεθνής θα μπορούσε να συνενώσει διαφορετικά αριστερά ρεύματα, αρχίζοντας με ένα συμβουλευτικό διάλογο. Δεν πρέπει να γίνει βιαστικά. Για να είναι πραγματικά αποτελεσματική η 5η Διεθνής, πρέπει να ακούσει και να φέρει κοντά μεγάλο αριθμό οργανώσεων. Δεν θα άξιζε να ιδρύσουμε μια 5η Διεθνή με ένα μικρό μέρος του κινήματος. Το σχέδιο θα ήταν θνησιγενές ή περιορισμένο. Η πλατιά συζήτηση είναι απόλυτα αναγκαία.
O Ε. Τουσέν είναι οικονομολόγος και επικεφαλής της Επιτροπής για την Κατάργηση του Χρέους του Τρίτου Κόσμου που έχει έδρα το Βέλγιο.
