Επιμέλεια: Βάννα Σφακιανάκη
Αν και πολλοί περίμεναν το αντίθετο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν αντιτάχθηκε στην κατ’ εξουσιοδότηση πράξη της Επιτροπής της 9ης Μαρτίου 2022 για την ταξινόμηση των έργων πυρηνικής ενέργειας και φυσικού αερίου στις περιβαλλοντικά βιώσιμες οικονομικές δραστηριότητες που συμβάλλουν στους στόχους της ευρωπαϊκής «πράσινης συμφωνίας». [1] Σε σχετική ανακοίνωση -χαμηλών τόνων- του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αναφέρεται: «Η πυρηνική ενέργεια αποτελεί μια εναλλακτική λύση χαμηλών εκπομπών άνθρακα αντί για τα ορυκτά καύσιμα και αποτελεί βασικό συστατικό του ενεργειακού μίγματος δεκατριών από τα είκοσι επτά κράτη μέλη, ενώ αναλογεί στο 26% της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται στην ΕΕ.» [2]
Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού το Bloomberg λέει χωρίς περιστροφές: «Χωρίς πυρηνική ενέργεια, ξεχάστε τις μηδενικές εκπομπές ρύπων». Τονίζει ότι «Τα πυρηνικά είναι η προφανής εναλλακτική… δεδομένων των διαφαινόμενων κινδύνων της κλιματικής αλλαγής – μιας “υπαρξιακής απειλής”, όπως λέει ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν…» και δεν διστάζει να δηλώσει ψυχρά ότι «οι νομοθέτες πρέπει να επανεξετάσουν ολόκληρη την προσέγγισή τους σχετικά με το ρυθμιστικό πλαίσιο για την πυρηνική ενέργεια… Οι πρωταρχικοί στόχοι τους θα πρέπει να μετατοπιστούν από την πλήρη αποφυγή κινδύνου στη μεγιστοποίηση της παροχής πυρηνικής ενέργειας, στην επιτάχυνση της καινοτομίας και στη μείωση των εκπομπών ρύπων άνθρακα, με παλιές και νέες τεχνολογίες.» [3]
Το πρόβλημα με τα πυρηνικά καύσιμα
Ενώ οι εξαγωγές πυρηνικών καυσίμων από τη Ρωσία το 2022 εμφανίζονται αυξημένες κατά περισσότερο από 20%, οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχουν επιβάλει κυρώσεις ανησυχώντας «για αποκλεισμό των δικών τους βιομηχανιών πυρηνικής ενέργειας, που θα ήταν ιδιαίτερα επώδυνος οικονομικά.» [4] Σε ευρύτερο κάδρο, ο Σπύρος Αλεξόπουλος, σε άρθρο του στο liberal με τίτλο «Η μεγάλη στροφή στην πυρηνική ενέργεια», διερευνά την παγκόσμια αγορά ουρανίου και τις πιθανότητες να συναντήσει το «δυτικό μπλοκ» σοβαρά προβλήματα, ανάλογα με αυτά που συναντά τώρα με την αγορά του φυσικού αερίου. Στο «δυτικό μπλοκ» βρίσκεται το 45% των παγκόσμιων αποθεμάτων ουρανίου, όμως παράγεται μόνο το 19,4%. Πολλές χώρες εισάγουν το ουράνιο, όπως η Γαλλία που το προμηθεύεται από τον Νίγηρα. Κι αυτό ενώ στο «δυτικό μπλοκ» παράγεται το 74,2% της ενέργειας από πυρηνικά εργοστάσια σε παγκόσμιο επίπεδο. [5]
Το Ηνωμένο Βασίλειο, προσπαθώντας να αυξήσει την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από πυρηνικά εργοστάσια περιορίζοντας την παραγωγή από μονάδες φυσικού αερίου, ανακοίνωσε την κατασκευή νέου πυρηνικού εργοστασίου ισχύος 3,2 GW στο Sizewell της ανατολικής Αγγλίας και τη δημιουργία ταμείου που θα ενισχύει την εγχώρια παραγωγή πυρηνικών καυσίμων. Από το ταμείο έχουν διατεθεί 13 εκατομμύρια λίρες στην εγκατάσταση παραγωγής πυρηνικών καυσίμων Σπρίνγκφιλντς, στη βορειοδυτική Αγγλία. [6]
Εισάγοντας πυρηνική ενέργεια από τις ενεργειακές διασυνδέσεις
Οκτώ από τα 27 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν αντίθετα στην ταξινόμηση της πυρηνικής ενέργειας στις «πράσινες» δραστηριότητες. Ανάμεσα τους η Αυστρία που έχει προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο εναντίον της απόφασης της Κομισιόν υποστηρίζοντας ότι η πυρηνική ενέργεια δεν μπορεί να είναι πράσινη. Η Αυστρία είχε απαγορεύσει από το 1978 την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας, και έχει εγγράψει την απαγόρευση στο Σύνταγμα της χώρας το 1999. Η ίδια όμως, παράγει πάνω από το 75% της ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνει από υδροηλεκτρικά εργοστάσια, ενώ μέσω των διασυνδέσεων εισάγει ενέργεια που παράγεται από πυρηνικούς σταθμούς άλλων χωρών. [7]
«Είμαι πεπεισμένος ότι δεν μπορούμε ως Ευρώπη να πετύχουμε τους κλιματικούς στόχους χωρίς την πυρηνική ενέργεια» δήλωσε ο πρωθυπουργός στις 21 Οκτωβρίου 2021 στις Βρυξέλλες και συνέχισε λέγοντας «η Ελλάδα δεν θα έχει ποτέ πυρηνική μονάδα γιατί βρισκόμαστε σε μια περιοχή εξαιρετικά σεισμογενή». Την ίδια ώρα, διάφοροι «ειδικοί» προσπαθούν να «εξοικειώσουν» την κοινωνία με την ιδέα να ξεπεράσει «την δυσπιστία και τον φόβο για την πυρηνική ενέργεια»! [8]
Η Ελλάδα καταναλώνει ήδη πυρηνική ενέργεια που περιέχεται στο μείγμα του ηλεκτρικού ρεύματος που παίρνει από εισαγωγές. Μάλιστα πριν από ένα χρόνο, η κυβέρνηση της Βουλγαρίας είχε αποκαλύψει, ότι η Ελλάδα διερευνά μαζί με τη Βουλγαρία πιθανή συμφωνία για απορρόφηση, μέσω μακροχρόνιου συμβολαίου, του μεγαλύτερου μέρους της παραγωγής ρεύματος ενός νέου πυρηνικού σταθμού που θα κατασκευάσει η Βουλγαρία, καθιστώντας το έργο οικονομικά βιώσιμο. Η Βουλγαρία έχει εντάξει σήμερα στη ενεργειακή της στρατηγική την κατασκευή νέας μονάδας ισχύος 2.000 MW στη θέση του εργοστασίου Μπέλενε έως το 2035-2040 και την κατασκευή μονάδας αντικατάστασης 2.000 MW στην τοποθεσία Κοζλοντούι έως το 2045.[9]
Ανάλογη στάση τηρεί και η Ιταλία εισάγοντας ηλεκτρική ενέργεια από πυρηνικά εργοστάσια γειτονικών χωρών. «Η Ιταλία διαχειριζόταν τέσσερις πυρηνικούς αντιδραστήρες μέχρι τη δεκαετία του 1980, αλλά το 1987, μετά την καταστροφή του Τσερνομπίλ, η μεγάλη πλειοψηφία των Ιταλών πέρασε σε δημοψήφισμα επιλέγοντας τη σταδιακή κατάργηση της πυρηνικής ενέργειας στην Ιταλία. Η κυβέρνηση απάντησε κλείνοντας υπάρχοντες πυρηνικούς σταθμούς και σταμάτησε τις εργασίες σε έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη, συνεχίζοντας να εργάζεται για το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας στο εξωτερικό. Η εθνική εταιρεία ενέργειας Enel λειτουργεί επτά πυρηνικούς αντιδραστήρες στην Ισπανία και τέσσερις στη Σλοβακία, και το 2005 συνήψε συμφωνία με την Électricité de France για έναν πυρηνικό αντιδραστήρα στη Γαλλία.». [10]
Την ίδια στιγμή στην Τουρκία προχωράει η κατασκευή του πυρηνικού εργοστασίου του Ακούγιου συνολικής ισχύος 4.800 μεγαβάτ, που βρίσκεται στην περιοχή του ρήγματος που έδωσε τον πρόσφατο φονικό σεισμό των 7,8 ρίχτερ, με την έναρξη λειτουργίας να προβλέπεται το 2023 για τον πρώτο αντιδραστήρα και το 2025 για τους άλλους τρεις. Το Νοέμβριο του 2022 ο Ερντογάν είχε ανακοινώσει την προοπτική κατασκευής εργοστασίου ανάλογου μεγέθους στην Ανατολική Θράκη με στόχο και τις εξαγωγές ενέργειας.
Οι αντιδράσεις που παλιότερα τροφοδοτήθηκαν στη χώρα μας από την εγγύτητα των πυρηνικών σταθμών Βουλγαρίας και Τουρκίας με την Ελλάδα και την απειλή που αυτοί συνιστούν, είναι κρίσιμο να πολλαπλασιαστούν τώρα.
Παραπομπές
[1] Ψηφίστηκε στο ευρωκοινοβούλιο η “πράσινη ετικέτα” για επενδύσεις σε φυσικό αέριο και πυρηνικά, energypress.gr
[2] Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο – Πυρηνική ενέργεια, europarl.europa.eu
[3] Χωρίς πυρηνική ενέργεια, ξεχάστε τις μηδενικές εκπομπές ρύπων, capital.gr
[4] Ρωσία: Μεγάλη αύξηση στις εξαγωγές πυρηνικών καυσίμων το 2022, energypress.gr
[5] Η μεγάλη στροφή στην πυρηνική ενέργεια, liberal.gr
[6] Βρετανία: Ανοίγει ειδικό ταμείο πυρηνικών καυσίμων, energypress.gr
[7] Προσφεύγει στα δικαστήρια η Αυστρία εναντίον της Κομισιόν: «Η πυρηνική ενέργεια δεν μπορεί να είναι πράσινη», tvxs.gr
[8] Πυρηνική Ενέργεια: Για να επιτύχει η χώρα μας τους κλιματικούς της στόχους, in.gr
[9] Συνομιλίες Ελλάδας – Βουλγαρίας για «κλειδωμένες» εισαγωγές ρεύματος από νέο πυρηνικό σταθμό με μακροχρόνιο διμερές συμβόλαιο, energypress.gr
[10] Ενέργεια στην Ιταλία, el.wikipedia.org
