Τέτοιες μέρες πριν 47 χρόνια ένα από τα αυθόρμητα συνθήματα που φώναζαν οι εξεγερμένοι του Πολυτεχνείου ήταν «Απόψε θα γίνει Ταϊλάνδη». Κι ένα από τα αυτοσχέδια πλακάτ που δέσποζαν στην πύλη έγραφε μονολεκτικά με την τότε ορθογραφία «Ταϋλάνδη», έχοντας ζωγραφισμένο από κάτω έναν αγκυλωτό σταυρό στην αγχόνη. Όλοι καταλάβαιναν το νόημα: ένα μήνα πριν την ελληνική εξέγερση είχε προηγηθεί η ταϊλανδέζικη. Κι εκεί ξεκίνησε από τους φοιτητές, ενώ μέσα σε λίγες μέρες πήρε παλλαϊκό χαρακτήρα. Πληρώνοντας βαρύ φόρο αίματος, κατόρθωσε τελικά να ανατρέψει μια φιλοαμερικάνικη δικτατορία δεκαετιών. Οι εξεγερμένοι του Πολυτεχνείου δεν γνώριζαν ότι σε λίγες ώρες τα τανκς θα έπνιγαν στο αίμα τον ξεσηκωμό τους. Όπως και ο λαός της Ταϊλάνδης δεν γνώριζε ότι το δημοκρατικό διάλειμμα θα κρατούσε μόλις τρία χρόνια: τον Οκτώβριο του 1976 ο στρατός και οι παρακρατικοί εξαπέλυαν πογκρόμ στην μοναρχική Ταϊλάνδη και επανέφεραν το δικτατορικό καθεστώς – υπό τα χειροκροτήματα της «δημοκρατικής» Δύσης…
Ακολούθησε μια αλληλουχία στρατιωτικών κυβερνήσεων, με ή χωρίς κοινοβουλευτικό μανδύα, διακοπτόμενων από εξεγέρσεις (πάντα πολύνεκρες). Ο αντιδικτατορικός ξεσηκωμός του 1992 ξεκίνησε μια διαδικασία που κατέληξε στο σχετικά δημοκρατικό Σύνταγμα του 1997, και το 2001 (αφού είχε προηγηθεί η κατάρρευση των «ασιατικών τίγρεων») στην πρωθυπουργία εκλέχθηκε ο Τακσίν Σιναουάτρα, με ένα πρόγραμμα φιλολαϊκό για τα δεδομένα της χώρας. Ήταν μια εξέλιξη όλο και λιγότερο ανεκτή από το αντιδραστικό κατεστημένο και το Παλάτι, όπως και από τους Αμερικάνους – που έβλεπαν καχύποπτα τα δειλά βήματα του Τακσίν προς μια πιο ισορροπημένη εξωτερική πολιτική. Η καμπάνια υπονόμευσης της κυβέρνησης Τακσίν (που είχε επανεκλεγεί πανηγυρικά το 2005) κορυφώθηκε το 2006, οπότε ανατράπηκε από τον στρατό που έθεσε εκτός νόμου το κόμμα του Τακσίν και άλλες προοδευτικές οργανώσεις.
Τα Κόκκινα Πουκάμισα ξαναβγήκαν μαζικά στους δρόμους, ζητώντας την παραίτηση της κυβέρνησης του δοτού πρωθυπουργού Πραγιούτ, την απόσυρση των ενόπλων δυνάμεων στους στρατώνες τους και ένα νέο, δημοκρατικό Σύνταγμα
Αλλεπάλληλα πραξικοπήματα
Η «μεταβατική» στρατιωτική κυβέρνηση αντικατέστησε το Σύνταγμα του 1997 με ένα νέο, αυταρχικότερο και καλύτερα «προσαρμοσμένο» στις απαιτήσεις της φιλοδυτικής μοναρχικής ελίτ. Το 2007 οργάνωσε εκλογές, τις οποίες όμως και πάλι κέρδισε το Κόμμα Λαϊκής Εξουσίας, που είχε αντικαταστήσει το απαγορευμένο TRT του Τακσίν. Κανένα πρόβλημα: το βαθύ κράτος εξαπέλυσε τους παρακρατικούς, έθεσε τον στρατό και την αστυνομία σε στάση «παρατηρητή», ώσπου στα τέλη του 2008 ο βασιλιάς καθαίρεσε την εκλεγμένη κυβέρνηση και διόρισε νέα, της αρεσκείας του στρατού… Λίγο αργότερα συγκροτήθηκε η Εθνική Δημοκρατική-Αντιδικτατορική Συμμαχία και μπήκε επικεφαλής των λαϊκών κινητοποιήσεων για δημοκρατία, οι οποίες έγιναν γνωστές ως «το κίνημα των Κόκκινων Πουκάμισων».
Η αντιδικτατορική πάλη κορυφώθηκε το 2010, όταν εκατοντάδες χιλιάδες προοδευτικοί νέοι και πληβείοι από τις εξαθλιωμένες επαρχίες κατέκλυσαν την Μπανγκόκ, αναγκάζοντας τον δοτό πρωθυπουργό να καταφύγει σε στρατιωτική βάση. Επί δύο μήνες αντιστάθηκαν στο μακελειό*, ώσπου ο στρατός, υπό τις ευλογίες της «ιερής» μοναρχίας, αποκατέστησε μια τάξη νεκροταφείου – προς μεγάλη ικανοποίηση του «επιχειρηματικού κόσμου», που διαμαρτυρόταν για το πλήγμα που επέφεραν οι διαμαρτυρίες του όχλου στον (σεξο)τουρισμό… Το 2016 οργανώθηκε μια παρωδία δημοψηφίσματος για να νομιμοποιήσει την δικτατορία με κοινοβουλευτικό μανδύα**.
Νέος γύρος αγώνων
Τα Κόκκινα Πουκάμισα χρειάστηκαν κάποιο διάστημα για να επουλώσουν τις πληγές της καταστολής, αλλά δεν το έβαλαν κάτω: από τον περασμένο Ιούλιο ξαναβγήκαν μαζικά στους δρόμους, ζητώντας την παραίτηση της κυβέρνησης του δοτού πρωθυπουργού Πραγιούτ, την απόσυρση των ενόπλων δυνάμεων στους στρατώνες τους και ένα νέο, δημοκρατικό Σύνταγμα – με περιορισμό των εξουσιών του Παλατιού. Το σύμβολο των ξεσηκωμένων, υψωμένα και ενωμένα τα τρία μεσαία δάχτυλα, το πρωτοφανές θράσος τους να κριτικάρουν πλέον ακόμη και την «ιερή» μοναρχία, και η πεισματάρικη επιμονή τους να διαδηλώνουν, προκάλεσαν ένα νέο γύρο λυσσαλέας κρατικής τρομοκρατίας***.
Αλλά οι διαδηλώσεις συνεχίζονται, και μάλιστα γίνονται πιο μαχητικές. Την περασμένη Τρίτη τα Κόκκινα Πουκάμισα έσπασαν τα φράγματα της αστυνομίας στην Μπανγκόκ, κόβοντας τα αγκαθωτά σύρματα και ανατρέποντας τα τσιμεντένια εμπόδια στα μπλόκα που απαγόρευαν την πρόσβαση στο κέντρο της πόλης, ενώ οι αύρες μάταια τους έριχναν χρωματισμένο νερό που βάφει ανεξίτηλα το δέρμα (ώστε οι «ταραξίες» να εντοπίζονται και να συλλαμβάνονται ακόμη και μέρες αργότερα…). Δεκάδες διαδηλωτές τραυματίστηκαν από δακρυγόνα και πλαστικές σφαίρες, αλλά δεν υποχώρησαν. Οι κινητοποιήσεις συνεχίζονται, και η ριζοσπαστικοποιημένη Εθνική Δημοκρατική-Αντιδικτατορική Συμμαχία δηλώνει ότι δεν θα σταματήσει μέχρι να γίνουν αποδεκτά τα λαϊκά αιτήματα.
Οι ψευδαισθήσεις του 1973 και των επόμενων εξεγέρσεων για «εύκολη» νίκη έχουν διαλυθεί. Κι αυτό ακριβώς καθιστά την επιμονή των Κόκκινων Πουκάμισων ακόμη μεγαλύτερη απειλή για το καθεστώς. Περιλαμβανομένου του «ιερού» βασιλιά με την αμύθητη περιουσία, τις 20 συζύγους και έναν σκύλο τον οποίο έχει χρίσει… διοικητή της Πολεμικής Αεροπορίας!
* «Ταϊλάνδη: Οι εξεγερμένοι δεν κάμπτονται» (φύλλο 9).
** «Ταϊλάνδη: Εξωτικό δημοψήφισμα» (φύλλο 321).
*** «Η άλλη Ταϊλάνδη» (φύλλο 516).
