Από τη στήλη Γυρίζει
Ο ουκρανικός αγροτικός τομέας είναι ένα από τα κύρια τρόπαια του Drag Nach Osten της Δύσης, η οποία από καιρό ήθελε να τον βάλει στο χέρι. Και όχι χωρίς λόγο. Η Ουκρανία είναι η τρίτη μεγαλύτερη εξαγωγός χώρα καλαμποκιού και πέμπτη σιταριού, παγκοσμίως. Η χώρα είναι γνωστή για τους μεγάλους κάμπους της με μαύρο χώμα, που φτάνουν τα 32 εκατομμύρια εκτάρια γόνιμης γης, ίση με το ένα τρίτο όλης της καλλιεργήσιμης γης της Ε.Ε.
Η Μονσάντο, η Κάργκιλ και η Ντουπόντ, τα τελευταία χρόνια έχουν εξαπλωθεί σημαντικά στη χώρα. Η Κάργκιλ εμπλέκεται στην πώληση φυτοφαρμάκων, σπόρων και λιπασμάτων και πρόσφατα επεκτάθηκε στον τομέα των ζωοτροφών, της αποθήκευσης σπόρων και απέκτησε σημαντικό μερίδιο στην UkrLandFarming, τη μεγαλύτερη αγροτική επιχείρηση της χώρας. Επίσης, η Μονσάντο, τα τελευταία 3 χρόνια, διπλασίασε τις δραστηριότητές της. Τον Μάρτιο 2014, μερικές βδομάδες έπειτα από την ανατροπή του πρώην προέδρου Βίκτορ Γιανουκόβιτς, επένδυσε 140 εκατ. δολάρια στην κατασκευή ενός νέου εργοστασίου σπόρων, κάτι που σκοπεύει να κάνει και η Ντουπόντ.
Οι δυτικές εταιρίες δεν πήραν, απλά, τον έλεγχο ενός επικερδούς τομέα της αγροτικής οικονομίας. Έχουν εκκινήσει διαδικασίες καθετοποίησής του και επέκτειναν πλέον τον έλεγχό τους στις υποδομές και στη διανομή. Για παράδειγμα, η Κάργκιλ κατέχει πλέον τουλάχιστον 4 αποθήκες σιτηρών και 2 εργοστάσια επεξεργασίας ηλιελαίου -του βασικότερου αγροτικού προϊόντος στην Ουκρανία, μαζί με το σιτάρι- ενώ έχει στην κατοχή της και σταθμούς μεταφόρτωσης σιταριού σε λιμάνια.
Έτσι, όλη η αλυσίδα της ουκρανικής αγροτικής παραγωγής, από την παραγωγή σπόρων μέχρι την εξαγωγή των αγαθών, ανήκει ολοένα και περισσότερο σε δυτικές εταιρίες. Κάτι που προωθείται ενεργά από τον Φεβρουάριο 2014, με την προώθηση πολιτικής και μέτρων «φιλικών στις επιχειρήσεις», όπως τα περιέγραψε η υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ, όταν συναντήθηκε τον Οκτώβριο με τον πρωθυπουργό Αρσένιι Γιάτσενιουκ.
Η αρπαγή του τροπαίου της ουκρανικής γεωργίας, φυσικά, δεν θα μπορούσε να μην αφορά και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Παρά το γεγονός πως η Ουκρανία δεν επιτρέπει την καλλιέργεια μεταλλαγμένων, στο Σύμφωνο Σύνδεσης με την Ε.Ε. περιλαμβάνεται άρθρο (404), το οποίο δεσμεύει τις 2 πλευρές να συνεργαστούν, προκειμένου «να αυξηθεί η χρήση βιοτεχνολογιών» στη χώρα της Αν. Ευρώπης. Πράγμα που προξενεί εντύπωση, μια και οι περισσότεροι Ευρωπαίοι καταναλωτές αντιτίθενται στα μεταλλαγμένα. Όμως, έτσι δημιουργείται άνοιγμα προκειμένου τα γενετικά τροποποιημένα να έλθουν στην Ευρώπη, κάτι που επί μακρόν επεδίωκαν μεγάλες εταιρίες του χώρου όπως η Μονσάντο. Οπότε, δεν προξενεί εντύπωση γιατί ο ουκρανικός αγροτικός τομέας λογίζεται από το ΔΝΤ -που δανείζει τη χώρα- αλλά και την Παγκόσμια Τράπεζα, ως τομέας που χρήζει «μεταρρύθμισης» και παινεύουν τις νέες Αρχές της χώρας, που ακολουθούν πιστά τις συνταγές που τους υπαγορεύουν. Για παράδειγμα, ένας ξενοκίνητος οδικός χάρτης αγροτικής «μεταρρύθμισης» που χορηγήθηκε στην Ουκρανία, περιλαμβάνει τη διευκόλυνση της απόκτησης αγροτικής γης, αφού και σήμερα ισχύει ακόμα το μορατόριουμ που είχε επιβληθεί στην πώληση αγροτικής γης μέχρι το 2016. Επίσης, προβλέπει κατάργηση των κανονισμών και ελέγχων στην καλλιέργεια και στα τρόφιμα και μείωση των εταιρικών φόρων και δασμών.
Μόλις η εθνικιστική υστερία υποχωρήσει, οι Ουκρανοί, με 7 εκατομμύρια αυτών να είναι αγρότες, θα αναρωτιούνται τι απέμεινε από την ικανότητα της χώρας τους να ελέγχει την παραγωγή τροφίμων της και να διαχειρίζεται την οικονομία προς όφελός της…
