… από τους αγώνες, από τα προβλήματα, από την… Αθήνα
Του Γιώργου Κατερίνη
Το 34ο συνέδριο της κορυφαίας συνδικαλιστικής οργάνωσης –της ΓΣΕΕ- μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές έχει μηδαμινή παρουσία στη δημοσιότητα. Ακόμη λιγότερο απασχολεί τους ίδιους τους εργαζόμενους. Και αυτό είναι φυσικό, αφού, παρά την ένταση και την πυκνότητα των τελευταίων κινητοποιήσεων, η Συνομοσπονδία εξακολουθεί να φαντάζει κάτι ξένο και απόμακρο για τη συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων, που υποτίθεται ότι καλύπτει συνδικαλιστικά. Ίσως γι’ αυτό και η ηγεσία της ΠΑΣΚΕ, που διοικεί τη ΓΣΕΕ, επέλεξε και ένα «απόμακρο» προορισμό για την πραγματοποίησή του –την τουριστική Χαλκιδική!
Ο συμβολισμός της τοποθεσίας είναι χαρακτηριστικός των διαθέσεων που επικρατούν: Αποκλιμάκωση της έντασης, απομάκρυνση από τα πραγματικά προβλήματα που απασχολούν τους εργαζόμενους, μια διαδικασία αποστειρωμένη από πολιτικές και κοινωνικές αναφορές που να θίγουν τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές και τις κυβερνητικές επιλογές.
Κι όμως, η πρόσφατη ιστορία του συνδικαλιστικού κινήματος έχει να επιδείξει πραγματικά ενδιαφέρουσες πλευρές. Όπως τη δεκαετία του ’80, που η δραστηριότητα των σωματείων ήταν τέτοια που υπογράφονταν 2.500 με 3.000 διμερείς συμφωνίες μεταξύ εργαζομένων και επιχειρήσεων. Ή το διάστημα μετά τη δικτατορία και μέχρι το 1983, που τα σωματεία και οι ομοσπονδίες που βρέθηκαν εκτός επίσημου συνδικαλιστικού κινήματος από τους εργατοπατέρες διαμόρφωσαν συντονιστικά συνδικάτων (ΣΑΔΕΟ, ΣΕΔΟ) τα οποία έδωσαν αγώνες με αρκετές κατακτήσεις.
«Το κίνημα στην ιστορία του έχει αντιμετωπίσει πολύ πιο δύσκολες καταστάσεις», λέει ο Γιάννης Θεωνάς, ο οποίος βρέθηκε σε ηγετικές θέσεις της ΓΣΕΕ για μια δεκαετία περίπου. «Σήμερα, όμως, είναι σε χειρότερη μοίρα, γιατί έχει αποδυναμωθεί το ίδιο το κύτταρο του συνδικαλιστικού κινήματος που είναι το πρωτοβάθμιο σωματείο».
Και συνεχίζει θέτοντας ουσιώδη ζητήματα: «Σήμερα, το συνδικαλιστικό κίνημα στον ιδιωτικό τομέα σχεδόν δεν υπάρχει, και αυτό θα έπρεπε να ήταν το κυρίαρχο ζήτημα προβληματισμού στο συνέδριο της ΓΣΕΕ. Αναρωτηθείτε σήμερα μπροστά σε μια πανεργατική απεργία, ποιο σωματείο κάνει γενική συνέλευση για να δει πώς θα συμμετέχει, ποιο Εργατικό Κέντρο κάνει σύσκεψη σωματείων. Ούτε καν τα Διοικητικά Συμβούλια δεν συνεδριάζουν για να δουν πώς θα αντιμετωπίσουν την απεργία. Αυτό σημαίνει πλήρη αποδυνάμωση του κινήματος».
Αυτές οι διαπιστώσεις θέτουν την ουσία της σημερινής απαξίωσης των συνδικαλιστικών οργάνων και απαντούν για τις αδυναμίες συγκρότησης ενός ισχυρού πόλου αντίδρασης σε αντιλαϊκά μέτρα και επιθέσεις, όπως η πρόσφατη ολομέτωπη επίθεση ενάντια σε όλα τα βασικά δικαιώματα που κατέκτησε το εργατικό κίνημα τα τελευταία 35 χρόνια.
Το παράδειγμα του ’85
Κορυφαία στιγμή της δράσης της ΓΣΕΕ ήταν η αντίδραση σε ανάλογα μέτρα που προωθούσε το 1985 ο Σημίτης ως υπουργός Οικονομίας. Τότε αιχμή της επίθεσης ήταν οι πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, που καταργούσαν την ΑΤΑ και η υποτίμηση της δραχμής. Η σφοδρότητα των μέτρων ήταν τέτοια που προκάλεσε έντονη αντίδραση των συνδικάτων. Ο Γ. Θεωνάς εξιστορεί: «Το γεγονός ότι υπήρχαν συγκροτημένες και συνεργαζόμενες δυνάμεις της Αριστεράς, που εκφράζονταν τότε από τις παρατάξεις ΕΣΑΚ (σ.σ. παράταξη προσκείμενη στο ΚΚΕ) και το ΑΕΜ (σ.σ. παράταξη της ανανεωτικής αριστεράς), έδωσε την ευκαιρία σε δυνάμεις της ΠΑΣΚΕ να ακουμπήσουν σε αυτές τις αγωνιστικές δυνάμεις που είχαν σοβαρή παρουσία και δράση και είχαν τη δυνατότητα να θέσουν σε κίνηση μεγάλες ομοσπονδίες και Εργατικά Κέντρα. Δημιούργησαν ένα τέτοιο ρήγμα μέσα στην ΠΑΣΚΕ και αποχωρήσεις στελεχών και σε επίπεδο ΓΣΕΕ, ανεξάρτητα αν το κράτος με τα μέσα που διαθέτει ανέτρεψε με πραξικόπημα την νέα κατάσταση και διόρισε διοίκηση με πλειοψηφία της ΠΑΣΚΕ».
Γιάννης Θεωνάς, πρώην γ.γ. της ΓΣΕΕ: Να γραφτούν όλοι στα σωματεία – να ιδρύσουμε νέα όπου δεν υπάρχουν
Βρεθήκατε στην ηγεσία της ΓΣΕΕ σε κρίσιμες περιόδους κινητοποιήσεων. Υπάρχει ανάλογο ιστορικό που αντίστοιχα μέτρα με τα σημερινά πάρθηκαν πίσω;
Σε αρκετές περιπτώσεις επιβεβαιώνεται ο κανόνας ότι κανένας αγώνας δεν πάει χαμένος, ακόμα και αν δεν είναι ορατά τα αποτελέσματα της εργατικής πάλης. Θυμηθείτε το 1985, που η κατάργηση της ΑΤΑ πυροδότησε αγώνες και έφτασε να ανατραπεί μετά από έντονους αγώνες, άσχετα αν σε άλλη χρονική στιγμή καταργήθηκε. Την περίοδο 1991-1995 έγιναν μια σειρά αγώνες ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις, όπως των αστικών συγκοινωνιών που ανατράπηκε, καθώς επίσης δημιουργήθηκαν και όροι μέσα από συλλογικές συμβάσεις να αποσπώνται σοβαρές αυξήσεις. Εκείνη την περίοδο τέθηκαν θέματα όπως η βελτίωση της αποζημίωσης των εργατών, όταν απολύονται από τη δουλειά τους. Μετά από αλλεπάλληλες βελτιώσεις έφτασε η αποζημίωση να τριπλασιαστεί. Θυμάστε ακόμα την περίπτωση των ιδεών Γιανίτση του 2001, όπου πολλές χιλιάδες λαού κατέβηκαν στους δρόμους. Κάτι τέτοιο να είστε σίγουροι ότι θα μπορούσε να βοηθήσει να ανατραπούν αυτά τα μέτρα γιατί για άλλη μια φορά θα φοβίσουν τους ευρωκράτες, ότι μπορεί να υπάρξει ντόμινο κινητοποιήσεων στις δικές τους χώρες, που θα ξεπερνά το όριο αντοχής του συστήματος.
Mπορεί σήμερα με δεδομένη την αντεργατική επίθεση να επανέλθει στο προσκήνιο η συνδικαλιστική δράση;
Εγώ πιστεύω ότι το πρόβλημα είναι και πολιτικό και οργανωτικό. Βέβαια έχει επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από την τακτική του ΚΚΕ με το ΠΑΜΕ, το οποίο έχει οικοδομηθεί σαν άλλη συνδικαλιστική οργάνωση.
Πρέπει να ξεκινήσει δουλειά από τα κάτω. Πρέπει να δει και η υπόλοιπη αριστερά τις δικές της ευθύνες. Να μιλήσουμε για το ΣΥΡΙΖΑ: Οι νέοι του ΣΥΡΙΖΑ είναι γραμμένοι στα σωματεία τους; Άρα θα πρέπει να ξεκινήσουμε καμπάνια εγγραφής στα σωματεία και ίδρυσης σωματείων, καταρχήν για την κάλυψη νέων μορφών εργασίας. Θέλει από την αρχή ενεργοποίηση σωματείων όπου υπάρχουν, αλλά και ίδρυση νέων σωματείων, όπου χρειάζεται.
Αλλά για να γίνουν αυτά θα πρέπει ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ να ασχοληθεί, ώστε όλες του οι δυνάμεις να δουν και να ασχοληθούν με το γίνεται σε συνδικαλιστικό επίπεδο στην περιοχή τους. Να δραστηριοποιηθούν για την αναζωογόνηση αυτών των συνδικάτων. Και από κει και πέρα να παλέψουν πιο αποφασιστικά για την ενεργοποίηση ομοσπονδιών και εργατικών κέντρων. Έτσι θα αλλάξεις την απαράδεκτη κατάσταση στη ΓΣΕΕ, δεν γίνεται να την αλλάξεις από τα πάνω.
Γιώργος Γαβρίλης, αντιπρόεδρος της ΓΣΕΕ, Αυτόνομη Παρέμβαση: Το συνέδριο να δώσει το λόγο στους εργαζόμενους
Ποια είναι η θέση της Αριστεράς στο επικείμενο συνέδριο της ΓΣΕΕ;
Η δική μας προσπάθεια είναι το συνέδριο να πάρει χαρακτήρα μάχης και αγωνιστικής διεκδίκησης. Να αναδειχθούν τα τεράστια προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι.
Να θέσουμε την ανάγκη στροφής των συνδικάτων σε ένα μαχητικό, ριζοσπαστικό, ενωτικό δρόμο δράσης. Να προβάλλουμε την ανάγκη μιας εναλλακτικής δράσης των συνδικάτων ενάντια στην πιο άγρια επίθεση του νεοφιλελευθερισμού. Να δώσουμε προτεραιότητα στους εργαζόμενους στους τόπους δουλειάς, να μαζικοποιήσουμε τα πρωτοβάθμια σωματεία, να πάρουν το λόγο οι εργαζόμενοι.
Το συνέδριο γίνεται στη μέση έντονων κινητοποιήσεων. Τι προοπτική μπορεί να δοθεί στην ανάπτυξη αγώνων;
Το συνέδριο πρέπει να δώσει προοπτική στον αγώνα των εργαζομένων. Τα συνδικάτα θα πρέπει να αποτελέσουν αντίβαρο απέναντι σε αυτή την πρωτόγνωρη αντεργατική επίθεση.
Υποστηρίζουμε ότι πρέπει να οργανωθεί ένας πολύμηνος αγώνας με αξιοποίηση όλων των μορφών πάλης που θα εξασφαλίζει διάρκεια, προοπτική και κυρίως τη μαζικοποίηση όλων των δράσεων που επιλέγουμε.
Πέρα από τις γενικές απεργίες που πρέπει να αποτελούν την κλιμάκωση των αγώνων, υποστηρίζουμε το συντονισμό ομοσπονδιών σε επίπεδο κλάδων και τομέων της οικονομίας, το συντονισμό πρωτοβάθμιων σωματείων και θα επιμείνουμε στην ανάγκη μιας πλατιάς συμμαχίας με τα μεσαία στρώματα και ιδίως με τη νεολαία που ζει σε συνθήκες χειρότερες από την προηγούμενη γενιά.
Θοδωρής Κούτρας, μέλος Ε.Ε. ΓΣΕΕ, Δημοκρατική Αγωνιστική Συνεργασία: Θα δώσουμε το βάρος στους εργαζόμενους
Υπάρχει εκτεταμένη νοθεία στην εκλογή αντιπροσώπων. Αυτή είναι η εκτίμηση της ΔΑΣ, την οποία και στηρίζει με αναλυτική ανακοίνωση που εξέδωσε στις 10/3. «Δεν περιμένουμε τίποτα θετικό από το συνέδριο», δήλωσε στο Δρόμο ο Θ. Κούτρας για να συμπληρώσει: «Σαν ΠΑΜΕ θα ρίξουμε το βάρος στους εργαζόμενους.
Η υπόθεση πρέπει να περάσει στα χέρια τους και μόνο από αυτό μπορεί να υπάρξει κάτι ελπιδοφόρο για το συνδικαλιστικό κίνημα στη χώρα μας».
Φαινόμενα νοθείας
Από την ανακοίνωση της ΔΑΣ (παράταξη προσκείμενη στο ΠΑΜΕ), αλιεύσαμε:
Στη Δράμα, το εργοστάσιο της Σόφτεξ έχει κλείσει από το 2002 και οι εργαζόμενοί του έχουν απορροφηθεί σε διάφορα προγράμματα. Παρόλα αυτά τα σωματεία της επιχείρησης φέρονται να ψήφισαν στο τωρινό συνέδριο του Εργατικού Κέντρου Δράμας.
Στο Κιλκίς δυο σωματεία καπνεργατών φέρονται να ψήφισαν μέσα σε λίγους μήνες και στο Εργατικό Κέντρο και σε μια κλαδική Ομοσπονδία καπνεργατών και έτσι εξέλεξαν από δυο αντιπρόσωπους για τη ΓΣΕΕ από κάθε ένα από τα δυο δευτεροβάθμια.
Στην Καστοριά ψήφισε στο τοπικό εργατικό κέντρο σωματείο που φέρεται να δραστηριοποιείται στις επικοινωνίες, στην ενέργεια και στις μεταφορές (τρια σε… ένα). Ο κατάλογος μακρύς. Αλλά για να είμαστε αντικειμενικοί, πρέπει να αναφέρουμε, ότι αντίστοιχα φαινόμενα νοθείας καταγγέλλονται και από άλλες πλευρές.
