Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου
Ο συνασπισμός της καταστροφής επαναφέρει το Grexit πιστεύοντας ότι η Ευρωζώνη, αυτή τη φορά, το αντέχει – Ένας λόγος παραπάνω για να διαψευστεί…
Ένα φάντασμα ξαναπλανιέται πάνω από την Ευρώπη. Το φάντασμα του Grexit. Όσοι πίστευαν ότι το 2014 δεν θα θυμίζει καθόλου 2012, πρέπει να το ξανασκεφτούν. Η πολιτική ηγεσία της Ε.Ε., τα κερδοσκοπικά κεφάλαια που δρουν στις αγορές, οι αεριτζήδες του ελληνικού χρηματιστηρίου, η εγχώρια κλεπτοκρατική επιχειρηματική ελίτ, οι τραπεζίτες στους οποίους χαρίστηκαν δεκάδες δισεκατομμύρια, οι δηλητηριώδεις γραφίδες του ελληνικού ενημερωτικού καρτέλ, οι αναλυτές των διεθνών συστημικών ΜΜΕ και των χρηματοπιστωτικών ομίλων, όλοι τους αντέδρασαν στην επίσπευση της προεδρικής εκλογής όπως ακριβώς αναμενόταν. Ουδείς δικαιούται να υποδύεται τον έκπληκτο.
Το «ντεζαβού» της κινδυνολογίας και της καταστροφολογίας δεν είναι απλώς εκδήλωση μιας ψυχοπαθολογικής απέχθειας απέναντι στο ενδεχόμενο πολιτικής αλλαγής στην Ελλάδα. Έχει πολύ συγκεκριμένη υλική βάση.
Ιταλικό «μυστικό»
Η Ευρωζώνη φλερτάρει έντονα με έναν τρίτο γύρο ύφεσης. Ακόμη και η καταβαράθρωση των διεθνών τιμών πετρελαίου ενσωματώνει, μεταξύ άλλων, κι αυτόν τον φόβο. Η ΕΚΤ παραμένει με το όπλο της ποσοτικής χαλάρωσης παρά πόδα, αλλά για να το υλοποιήσει, αγοράζοντας και κρατικά ομόλογα, θα πρέπει να υπάρχουν ορισμένες σταθερές στην Ευρωζώνη. Όπως, για παράδειγμα, ότι δεν θα χρειαστεί να επωμιστεί το βάρος του ιταλικού, του γαλλικού ή του ισπανικού χρέους. Αλλά, όταν ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι, εν μέσω γενικής απεργίας στη χώρα του, θέτει στους Ιταλούς το δίλημμα «ή εμείς ή η τρόικα», έχει ήδη πέσει στην παγίδα της αυτοεκπληρούμενης προφητείας. Για να αποφύγει η Ιταλία τον αποκλεισμό της από τις διεθνείς αγορές, με χρέος 135% του ΑΕΠ, χρειάζεται κάποιο θαύμα. Και ποιος μπορεί να ισχυριστεί ότι η Ευρωζώνη και ο ESM είναι σε θέση να σώσουν την Ιταλία; Με τι; Με τα ψίχουλα των 55 δισ. ευρώ που έχουν απομείνει στον κουμπαρά του;
Αυτό είναι το «μυστικό» πίσω από την υστερική, και γραφική συνάμα, συντονισμένη αντίδραση όλων των συμπρωταγωνιστών της ευρωπαϊκής τραγωδίας στις εξελίξεις στην Ελλάδα. Ο Γιούνκερ, που πίστευε ότι έχει κλείσει οριστικά πίσω του την πόρτα του σκανδάλου LuxLeaks, ο Μοσκοβισί, που νομίζει ότι θα κρατήσει τη Γαλλία έξω από το κάδρο της νέας κρίσης, η Moody’s, που το 2010 πέταξε πρώτη το ελληνικό χρέος στη σέντρα των αγορών, η Goldman Sachs, που κατασκεύασε τη φούσκα του ελληνικού χρέους, έχουν κάθε λόγο να ενισχύσουν τα αναχώματα γύρω από την Ελλάδα. Αν πρόκειται να αποφύγουν μια ιταλική χρεοκοπία, αν πρόκειται ν’ αποφύγουν τη διάλυση της Ευρωζώνης, ίσως είναι καλύτερα να υποστούν τις ελεγχόμενες παρενέργειες ενός Grexit.
«Βγάλτε τα πέρα…»
Είναι, άραγε, αυτό μια ήδη ειλημμένη απόφαση; Επί της ουσίας, ναι, αν αξιολογήσουμε τη στάση της γερμανικής ηγεσίας, που έχει τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο στα τεκταινόμενα. Ο Σόιμπλε, όπως ακριβώς είχε προαναγγείλει, επέβαλε στην κυβέρνηση Σαμαρά και την παράταση του Μνημονίου και την ένταξη σε νέο μνημόνιο, μέσω της προληπτικής γραμμής ECCL. Όπως, δε, αποκάλυψε ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ, και οι υπόλοιπες δόσεις του δανείου του Ταμείου θα μπουν σε «προληπτική γραμμή».
Ταυτόχρονα η Μέρκελ, μετά τον εσωκομματικό εκλογικό της θρίαμβο, διεμήνυσε ότι δεν θα ανεχτεί απόκλιση από τη δημοσιονομική λιτότητα, κι αυτό αφορούσε κυρίως τη Γαλλία και την Ιταλία και δευτερευόντως την Ελλάδα. Το μήνυμα προς την Αθήνα είναι σαφές και έχει αποδέκτες τόσο το σημερινό υπό κατάρρευση καθεστώς όσο και την επόμενη κυβέρνηση: «Δεν διαπραγματευόμαστε τίποτα, κάνετε ό,τι λέει το Μνημόνιο και η τρόικα, αλλιώς, ό,τι σας φωτίσει ο Θεός…».
Αυτό για την κυβέρνηση Σαμαρά σημαίνει ότι αναλαμβάνει μόνη το πολιτικό ρίσκο των επιλογών της, χωρίς καμιά άλλη στήριξη, πέρα από τη ρητορική συμβολή στην επιχείρηση τρομοκράτησης της κοινωνίας. Και για τον ΣΥΡΙΖΑ, του οποίου η εκλογική επικράτηση έχει προεξοφληθεί, σημαίνει ότι καλείται να δοκιμάσει τα όριά του σε ένα περιβάλλον που επιφυλάσσει: δυσκολίες στον σχηματισμό κυβέρνησης, πόλεμο από το εγχώριο κατεστημένο ακόμη και σε ανώδυνα πεδία, χρηματοδοτική ασφυξία από αγορές και εταίρους, προσπάθεια διπλωματικής απομόνωσης εντός της Ε.Ε., φυγή κεφαλαίων και πολλά άλλα δεινά. Όλα όσα οι πρωταγωνιστές της κινδυνολογίας επικαλούνται ως ζοφερά ενδεχόμενα, σε περίπτωση πολιτικής αλλαγής, στην πραγματικότητα περιγράφουν το σχεδόν πλήρες σχέδιό τους.
Αντί πειθούς, φόβος
Ως εκ τούτου, το ερώτημα είναι αν η altera pars, η εν αναμονή κυβέρνηση της Αριστεράς, κυβέρνηση κοινωνικής σωτηρίας ή όπως αλλιώς ονομαστεί, έχει τη βούληση, την ικανότητα και την ευφυΐα να οργανώσει τη δική της αντεπίθεση απέναντι στην εκστρατεία φόβου, που είναι βέβαιο ότι θα κλιμακωθεί. Το κύριο όπλο που διαθέτει δεν είναι μια εκστρατεία πειθούς, αλλά μια εκστρατεία καταρράκωσης της πεποίθησης που υπάρχει στην ηγεσία της Ευρωζώνης και στις αγορές ότι είναι καλά προστατευμένες πίσω από την υγειονομική ζώνη με την οποία έχουν αποκλείσει την Ελλάδα.
Δηλαδή, να ξανακάνει το ελληνικό πρόβλημα καρδιά της ευρωπαϊκής κρίσης. Να φοβίσει αντί να φοβηθεί. Και να εμπνεύσει στην ελληνική κοινωνία το πείσμα ότι δεν αξίζει να γίνει καύσιμο για τη σωτηρία της Ευρωζώνης. Για το πώς μπορεί να γίνει αυτό, δεν υπάρχουν πολλές επιλογές. Ένα λιτό σύνθημα: Καμιά άλλη θυσία για το απεχθές χρέος, καμιά άλλη θυσία για το τοξικό ευρώ.
