Συνέντευξη του Γιώργου Αρχοντόπουλου, πρόεδρου σωματείο ερτγασομένων ΕΥΑΘ στον Γιώργο Κατερίνη
Εκλεγμένος πρόσφατα στην προεδρία του σωματείου των εργαζομένων στην Εταιρία Ύδρευσης και Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης (ΕΥΑΘ), αλλά με ενεργή συμμετοχή χρόνων από διάφορες θέσεις, ο Γιώργος Αρχοντόπουλος μιλά στον Δρόμο για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει σήμερα ένας συνδικαλιστής για να πείσει τους συναδέλφους του να συμμετέχουν σε κινητοποιήσεις, αλλά και για τη μεγάλη εμπειρία από τους αγώνες ενάντια στην ιδιωτικοποίηση του νερού στη Θεσσαλονίκη.
Οι αρχαιρεσίες του σωματείου έγιναν σε μια περίοδο που η ΕΥΑΘ βρίσκεται στο στόχαστρο της ιδιωτικοποίησης. Στο παρελθόν το σωματείο και οι εργαζόμενοι έδωσαν σημαντικούς αγώνες για να αποτραπεί αυτή η προοπτική. Σε ποια φάση βρίσκεται αυτός ο αγώνας κ. Αρχοντόπουλε;
Ο αγώνας κατά των ιδιωτικοποιήσεων βρίσκεται σε πολύ κρίσιμο σημείο. Είδαμε τι έγινε με τον ΟΠΑΠ, με την Αγροτική Τράπεζα. Στις αρχές Δεκεμβρίου επισκεφτήκαμε τη διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ για να ζητήσουμε μια απάντηση σε όσα γράφονται και λέγονται αυτό τον καιρό, πολλά από αυτά αντιφατικά. Μας είπαν ότι η ιδιωτικοποίηση θα προχωρήσει και μάλιστα γρήγορα. Εμείς θεωρούμε ότι η ιδιωτικοποίηση είναι ένα αποτυχημένο μοντέλο και έχουμε αρκετά αρνητικά παραδείγματα από το εξωτερικό. Όταν το 2009, επί κυβέρνησης Ν.Δ., έγινε η πρώτη απόπειρα ιδιωτικοποίησης, εμείς δημιουργήσαμε ομάδες ενημέρωσης και γυρνούσαμε τις γειτονιές για να αποκαλύψουμε τις συνέπειες της ιδιωτικοποίησης. Μάλιστα, δείχναμε ένα ντοκιμαντέρ για το τι έγινε με την ιδιωτικοποίηση του νερού στην Αργεντινή και τη Βολιβία. Ο κόσμος, εκείνη την εποχή, τα αντιμετώπιζε αυτά ως αδύνατο να συμβούν. Τώρα έρχεται η σειρά μας.
Λόγω και του οργανωμένου πολέμου που δέχεται το συνδικαλιστικό κίνημα στις ΔΕΚΟ, εμείς δράσαμε περισσότερο ως ακτιβιστές και λιγότερο ως συνδικαλιστές. Προσπαθήσαμε να πείσουμε τον κόσμο ότι εμείς αγωνιζόμαστε για το νερό και όχι για τις θέσεις μας – άλλωστε οι εργαζόμενοι της ΕΥΑΘ είναι πολύ λίγοι. Ως εργαζόμενοι στο νερό έχουμε μια ευαισθησία παραπάνω ως προς το μέλλον του. Αυτό άγγιξε τον κόσμο, ο οποίος και ανταποκρίθηκε. Όμως σήμερα, σε σχέση με το 2009, τα πράγματα δεν είναι ίδια. Ο κόσμος πλέον έχει πολλά και σοβαρά προβλήματα. Όταν αντιμετωπίζεις πρόβλημα επιβίωσης δεν δείχνεις το ίδιο ενδιαφέρον για την ιδιωτικοποίηση του νερού. Παρ’ όλα αυτά, ο κόσμος μας στηρίζει. Δεν ξέρω αν σε αυτή τη φάση που επικρατεί μια αδράνεια, το νερό είναι αυτό που θα ξεσηκώσει, που θα τους βγάλει στο δρόμο.
Οι ιδιωτικοποιήσεις των κοινωφελών οργανισμών σαφώς είναι υπόθεση πολλών περισσότερων από τους ίδιους τους εργαζόμενούς τους. Το θέμα είναι τι δυνατότητα έχει ένα συνδικάτο να οικοδομήσει το απαραίτητο μέτωπο μέσα στην κοινωνία για την υπεράσπιση ενός αγαθού, όπως το νερό.
Χωρίς να θέλω να κουράσω, θα αναφερθώ και πάλι στον αγώνα που οργάνωσε το σωματείο το 2009. Τότε καταφέραμε στην πορεία των συνδικάτων στην περίοδο της ΔΕΘ, ενώ υπήρχαν τρεις διαφορετικές συγκεντρώσεις και πορείες (της ΓΣΕΕ, του ΠΑΜΕ και των αυτόνομων σωματείων), επικεφαλής να μπει το μπλοκ της ΕΥΑΘ με τα πανό κατά της ιδιωτικοποίησης του νερού. Κατορθώσαμε να έχουμε μαζί μας το σύνολο των φορέων της πόλης. Κι εδώ θέλω να πω κάτι για τη στάση των δήμων, που ενώ έχουν τοποθετηθεί στο σύνολό τους κατά της ιδιωτικοποίησης στηρίζουν τυπικά και όχι ουσιαστικά τον αγώνα μας. Όταν το 2010 το σωματείο, αξιοποιώντας την εμπειρία από άλλες χώρες της Ευρώπης (Ιταλία, Βερολίνο), πρότεινε να γίνει δημοψήφισμα στη Θεσσαλονίκη για το νερό, ενώ όλοι οι δήμοι είπαν ΝΑΙ, κανείς δεν πήρε την πρωτοβουλία για να το κάνει. Κι ακόμα μας προβληματίζει και η στάση του δημάρχου Θεσσαλονίκης, που βλέπουμε το τελευταίο εξάμηνο να πραγματοποιεί διάφορες συναντήσεις με θεσμικούς για «επενδύσεις» στην πόλη.
Αναντίστοιχο το συνδικαλιστικό κίνημα
Με την εμπειρία που έχετε ως συνδικαλιστής, θα ήθελα να μας πείτε πώς βλέπετε την εικόνα που παρουσιάζει σήμερα το συνδικαλιστικό κίνημα. Είναι αντίστοιχη με την επίθεση που έχει δεχτεί η εργασία την τελευταία τριετία;
Νομίζω ότι δυστυχώς δεν ανταποκρίνεται σε αυτά που ζητά ο εργαζόμενος κόσμος. Η πίεση που έχει δεχτεί το συνδικαλιστικό κίνημα είναι μεγάλη. Όλοι οι νόμοι πλέον είναι αντεργατικοί. Ο κόσμος πιστεύει ότι δεν μπορεί να κερδίσει τίποτα και γι’ αυτό δεν αγωνίζεται. Από την άλλη μεριά, η διοίκηση της ΓΣΕΕ δεν έχει κάνει πολλά πράγματα για να αντιμετωπίσει τον πόλεμο που δέχεται από τα ΜΜΕ. Η ΓΣΕΕ κουβαλά ένα βαρύ αρνητικό φορτίο, αλλά και τα τελευταία τρία χρόνια της κρίσης δεν φάνηκε αντάξια των προσδοκιών των εργαζομένων. Παρ’ όλο που τα πρωτοβάθμια σωματεία δρουν μέσα στους χώρους εργασίας, αντιμετωπίζουν από τους εργαζόμενους την αντίδραση ότι δεν τους εκφράζει η ηγεσία του κινήματος. Αυτό αποτρέπει από τη συμμετοχή σε αγώνες. Η εικόνα του προέδρου της ΓΣΕΕ που κυκλοφορεί φρουρούμενος, ενοχλεί. Εδώ στη Θεσσαλονίκη το Εργατικό Κέντρο φάνηκε κάποια στιγμή να διαφοροποιείται, αλλά αυτό δεν συνεχίστηκε. Θεωρώ ότι η κομματοκρατία που επικρατεί στο συνδικαλιστικό κίνημα είναι σε βάρος των εργαζομένων. Και εννοώ την κομματοκρατία με την παλιά έννοια, δηλαδή να σε άγει το κόμμα πώς θα κινηθείς και τι θα πεις ως συνδικαλιστής στο χώρο δουλειάς σου.
Οι συνάδελφοί σας έχουν δώσει δείγματα συμμετοχής στις κινητοποιήσεις και όπως είπατε έχουν παίξει ρόλο και στις κινητοποιήσεις γενικότερα. Υπάρχει διαφοροποίηση στη συνείδηση των εργαζομένων σε αυτά τα τρία χρόνια;
Θέλω να είμαι ειλικρινής. Από την εμπειρία μου στην ΕΥΑΘ, αλλά μιλώντας και με άλλους εργαζόμενους από άλλους χώρους όπως οι Δήμοι, ο κόσμος συμπεριφέρεται σαν να μην καταλαβαίνει τι συμβαίνει γύρω του. Βέβαια, αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα, αλλά το πρόβλημα δεν είναι μόνο οικονομικό, είναι συνειδησιακό και πολιτικό. Όταν βλέπεις να διαλύονται όλα γύρω σου, δεν μπορείς να μένεις αμέτοχος.
Ενώ εμάς στην ΕΥΑΘ μας πουλάνε και έρχεται το τέλος της εργασιακής μας κατάστασης, δυστυχώς η συμμετοχή δεν είναι όπως θα έπρεπε να είναι. Ενώ δεν υπάρχει συνάδελφος που να μη γνωρίζει τι σημαίνει ιδιωτικοποίηση, ποιος πρόκειται να μας αγοράσει και τι σημαίνει αυτό για τους μισθούς και τις θέσεις εργασίας μας, παρ’ όλα αυτά θέλουν πολλή παρακίνηση για να ενεργοποιηθούν. Ειδικά οι εργαζόμενοι της ΕΥΑΘ δεν θα έπρεπε να αισθάνονται έτσι λόγω της εμπειρίας τους από τις παλαιότερες κινητοποιήσεις, επί κυβερνήσεων Ν.Δ., όταν πετύχαμε με αγώνες να υπογράψουμε σύμβαση όπως ζητούσαμε, κόντρα σε μια διοίκηση που είχε αφήσει πίσω της δεκάδες διώξεις εναντίον εργαζομένων.
Υπάρχουν οι εγγενείς αδυναμίες των συνδικάτων, υπάρχει η απογοήτευση των εργαζομένων λόγω της χειροτέρευσης της ζωής τους. Βλέπετε, όμως, να υπάρχει και μια έλλειψη πολιτικής διεξόδου που να τους παρακινεί, ή να βοηθά να πειστούν οι εργαζόμενοι ότι η διέξοδος βρίσκεται στους αγώνες;
Ο κόσμος έχει απελπιστεί. Είναι και τα ΜΜΕ που κάνουν σοβαρό ψυχολογικό πόλεμο και παρουσιάζουν το μαύρο-άσπρο. Επιτίθενται στον ΣΥΡΙΖΑ λες και είναι κυβέρνηση. Υπάρχει ένα μαύρο πέπλο που εμποδίζει τους ανθρώπους να δουν πέρα από αυτό. Για να μπει στην άκρη θέλει καθημερινή αποκάλυψη και συζήτηση με τον κόσμο. Συζητώντας καθημερινά με τους συναδέλφους μου προσπαθώ να τους πείσω για την αναγκαιότητα του αγώνα και αντιμετωπίζω το γνωστό: «Δεν γίνεται τίποτα, όλα είναι κανονισμένα κάτω από το τραπέζι, υπάρχει διαπλοκή». Ή, το χειρότερο, ο καθένας βλέπει αυτόν που δεν συμμετέχει και λέει «αφού αυτός δεν συμμετέχει, γιατί εγώ;». Εγώ, ως συνδικαλιστής, θέλω μετά από 20 χρόνια, όταν θα με ρωτούν τα παιδιά μου τι έκανα το 2012, να τους λέω πως ό,τι μπόρεσα το έκανα – και στο δρόμο, και στη δουλειά και στην κοινωνία.
