Φαίνεται σαν να πέρασε πολύς καιρός από τότε που η Α. Μέρκελ καλούσε τον νεοεκλεγμένο πρόεδρο Τράμπ να ασχοληθεί με τα Βαλκάνια, αλλά δεν είναι παρά μόνο ένας χρόνος. Από τότε μεσολάβησαν πολλά, όχι μόνο στα Βαλκάνια αλλά και σε όλη την Ν.Α. Μεσόγειο που αναγκάζουν την Γερμανίδα καγκελάριο να επανεκτιμήσει το αν το κάλεσμα ήταν τελικά προς όφελος της. Οι ΗΠΑ ασχολήθηκαν με τα Βαλκάνια και η Ε.Ε. –και κατά συνέπεια η ηγεμονική δύναμη της, Γερμανία– νιώθει να εξοβελίζεται στη δίνη του αμερικανορωσικού ανταγωνισμού. Έτσι, η επιστροφή της γεωπολιτικής αντιπαράθεσης αποδεικνύει ότι οι αντιφάσεις και εντός του Δυτικού στρατοπέδου είναι μεγάλες και η συνθετότητα αποφάσεων και κινήσεων δεν έχει πάντα προβλέψιμα αποτελέσματα.
Η τελευταία παρέμβαση της Μέρκελ να αποκαλέσει «Μακεδόνα» τον προσκεκλημένο της, πρωθυπουργό της ΠΓΔΜ, Ζ. Ζάεφ και η προσπάθεια πατροναρίσματος του δεν είναι τωρινή εξέλιξη. Τα τελευταία τρία χρόνια, όπου σοβούσε μια έντονη πολιτική κρίση στη γειτονική χώρα, ο Ζάεφ αποτελούσε το αγαπημένο παιδί των Βρυξελλών και του Βερολίνου και σε αυτόν είχαν ποντάρει για την ανατροπή της φιλορωσικής κυβέρνησης. Η αδυναμία τους να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, τους οδήγησε να ζητήσουν την εμπλοκή των ΗΠΑ. Η εμπλοκή αυτή δεν ήρθε ως μια χείρα βοηθείας στους Ευρωπαίους, αλλά κυρίως αφορούσε συμφέροντα των ίδιων των ΗΠΑ και ήταν ενταγμένη στην συνολική προσπάθεια περικύκλωσης της Ρωσίας με κύριο εργαλείο το ΝΑΤΟ και με ταυτόχρονο περιορισμό όσο είναι δυνατόν της Γερμανικής επιρροής.
Η προσπάθεια της Γερμανίας να εμφανιστεί ως εγγυητής σταθερότητας και ασφάλειας –που θα δρέψει όμως τους καρπούς– στην περιοχή των Βαλκανίων, απαιτεί πρωτοβουλίες, συγκρούσεις, συμμαχίες και διεμβολισμούς
Στη νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται, η Γερμανία προσπαθεί να προστατέψει τα συμφέροντα της, επιχειρηματικά και γεωπολιτικά, χωρίς να στοιχίζεται πίσω από όλες τις πρωτοβουλίες των ΗΠΑ. Το σχέδιο Berlin Process για τα Δυτικά Βαλκάνια το ξεκίνησε η Γερμανία το 2014 με αφορμή τα 100 χρόνια από τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο. Συμμετέχουν οι έξι χώρες των Δ. Βαλκανίων και πέντε επιπλέον κράτη (Κροατία, Σλοβενία, Αυστρία, Ιταλία και Γαλλία). Η φετινή διοργάνωση ήταν ιδιαίτερα αναβαθμισμένη, με ιδιαίτερη έμφαση στις μεταφορές και την ενέργεια. Συμφέροντα που η γερμανική σοσιαλδημοκρατία (μόλις προσφάτως ανέλαβε και το υπ. Οικονομικών της χώρας) κατηγορεί ευθέως τις ΗΠΑ ότι τα χρησιμοποιεί ως «δαμόκλειο σπάθη» για την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Οι βλέψεις της Γερμανικής πολιτικής πηγάζουν από τον ρόλο της στη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και πηγαίνουν πολύ μακρύτερα. Τα σχέδια για ενεργειακούς διαδρόμους που θα συνδέουν τη Μ. Ανατολή και τον Καύκασο με την Β. Ευρώπη περνάνε από τα Βαλκάνια. Το ίδιο και τα σχέδια για την μέσω μεγάλων ποταμών (Δούναβης, Μοράβας, Αξιός) σύνδεση της με το Αιγαίο, αλλά και η αναγκαία πια διευθέτηση με την κινέζικη παρουσία σε όλα αυτά. Η προσπάθεια της Γερμανίας να εμφανιστεί ως εγγυητής σταθερότητας και ασφάλειας –που θα δρέψει όμως τους καρπούς– στην περιοχή των Βαλκανίων, απαιτεί πρωτοβουλίες, συγκρούσεις, συμμαχίες, διεμβολισμούς και πολλά ακόμη.
Στα πλαίσια αυτά εντάσσεται και η πρόσφατη πολυήμερη επίσκεψη Γιούνκερ σε όλες τις χώρες των Δ. Βαλκανίων με την οποία θέλησε να παρουσιάσει τη νέα στρατηγική της Ε.Ε. για τα Δ. Βαλκάνια. Το πόσο νέα είναι μένει να αποδειχτεί, αφού οι υποσχέσεις ήταν και πάλι ίδιες, επικεντρωμένες σε μια πιθανή ενταξιακή ημερομηνία, το 2025, όχι ως ορόσημο ή στόχο, αλλά ως προοπτική και αφού πρώτα επιλυθούν όλες οι διμερείς διαφορές μεταξύ των κρατών της περιοχής. Τον Γιούνκερ βέβαια συνόδευε και ο Γερμανός επίτροπος Γ. Χαν, υπεύθυνος για την διεύρυνση της Ε.Ε. στα Βαλκάνια ο οποίος έδωσε κάτι παραπάνω. Την προοπτική να εξεταστεί το καλοκαίρι ο καθορισμός ημερομηνίας των ενταξιακών διαπραγματεύσεων και για τις υπόλοιπες –πλην Μαυροβουνίου και Σερβίας– χώρες που ακόμη δεν έχει οριστεί. Η σύνοδος κορυφής Ε.Ε. και Δ. Βαλκανίων στη Βουλγαρία τον ερχόμενο Μάιο και η ανάληψη της προεδρίας της Ε.Ε. από τη Γερμανία στο δεύτερο εξάμηνο του 2018 θα αποτελέσει το επόμενο ορόσημο στην προσπάθεια της Γερμανίας να παρέμβει στα Βαλκάνια.
