Με ύφος… ναπολεόντειο, εντελώς αναντίστοιχο με τη μειοψηφική αποδοχή του στη χώρα του, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν πραγματοποίησε εντυπωσιακή επίσημη επίσκεψη στις ΗΠΑ. Εντυπωσιακή όχι μόνο από την άποψη της ενθουσιώδους υποδοχής του από το Κογκρέσο και των «θερμών» συνομιλιών του με τον Τραμπ, αλλά και για όσα είπε με κλασική γαλλική μεγαλοστομία – αν και τα είπε στα… αγγλικά, με αμερικάνικη προφορά. Το πιο εμβληματικό (και χαρακτηριστικό της διαχρονικής και ουτοπικής εμμονής κάθε Γάλλου προέδρου να μείνει στην ιστορία ως αυτός που θα ξαναζωντανέψει την παλιά δόξα και ισχύ της Γαλλικής Αυτοκρατορίας) ήταν η δήλωση ότι «η Γαλλία και οι ΗΠΑ θα πρέπει να δημιουργήσουν τη νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων του 21ου αιώνα»…
Πίσω από αυτόν τον αλαζονικό μικρομεγαλισμό, που μοιάζει να μην παίρνει υπόψη τον πραγματικό διεθνή συσχετισμό δύναμης (ο Μακρόν δεν αναφέρθηκε ονομαστικά σε καμιά άλλη χώρα «σύμμαχο» της Γαλλίας), κρύβεται καταρχήν η ελπίδα της γαλλικής άρχουσας τάξης ότι, με τη βοήθεια της Ουάσιγκτον, ίσως τα καταφέρει να μην βρεθεί ξανά υπό γερμανική ηγεμονία σε μια διαρκώς «μεταρρυθμιζόμενη» αλλά ακόμα παραπαίουσα Ε.Ε. Καθώς όμως η ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Μέρκελ ξαναβρίσκει το βηματισμό της κι εξαπολύει τις πρώτες προειδοποιητικές βολές, φαίνεται δύσκολο να συνεχίσει ο Μακρόν την εκμετάλλευση του κενού που δημιούργησε η πρωτοφανής εξάμηνη πολιτική αστάθεια στη Γερμανία.
Η γαλλική άρχουσα τάξη ελπίζει ότι, με τη βοήθεια της Ουάσιγκτον, ίσως τα καταφέρει να μην βρεθεί ξανά υπό γερμανική ηγεμονία σε μια διαρκώς «μεταρρυθμιζόμενη» αλλά ακόμα παραπαίουσα Ε.Ε.
Αλλά και το βορειοαμερικανικό κατεστημένο, παρά τον ενδοσυστημικό σπαραγμό του και τα κόκκινα χαλιά που έστρωσε στον Μακρόν, δεν φαίνεται διατεθειμένο να δώσει στη Γαλλία περισσότερα απ’ όσα μπορεί να της πάρει. Και της πήρε ήδη κάτι σημαντικό: την «κατανόηση» για τη σχεδιαζόμενη αποχώρηση των ΗΠΑ από την πολυμερή διεθνή συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Ο Μακρόν, δηλώνοντας τη διάθεσή του «να εργαστεί για μια νέα, πιο ολοκληρωμένη συμφωνία με το Ιράν» διέσπασε το μέτωπο των ευρωπαϊκών χωρών που τη συνυπέγραψαν και μέχρι χθες κατηγορούσαν ομόφωνα τις ΗΠΑ για τυχόν αποχώρησή τους.
Αμφίβολου αποτελέσματος ευθυγράμμιση με την Ουάσιγκτον
Η οργισμένη απάντηση της Τεχεράνης, με τον Ιρανό πρόεδρο Ρουχανί να υπενθυμίζει στον Μακρόν ότι «η Γαλλία δεν δικαιούται να αλλάξει μια συμφωνία που έχει υπογράψει, είτε μείνουν είτε φύγουν οι ΗΠΑ», επισκιάζεται στην πραγματικότητα από την εξίσου κάθετη γερμανική αντίδραση. Ο εκπρόσωπος του γερμανικού ΥΠΕΞ σχολίασε ως εξής τις δηλώσεις Μακρόν: «Προτεραιότητα της Γερμανίας είναι η διατήρηση άθικτης της συμφωνίας, την οποία δεν μπορεί να επαναδιαπραγματευθεί μια υποδιαίρεση των επτά κρατών που τη συνήψαν και της Ε.Ε. που τη συνυπέγραψε». Το μήνυμα του Βερολίνου ήταν παραπάνω από σαφές…
Κατά τα άλλα, οι Βορειοαμερικανοί ιθύνοντες μάλλον θα κάγχασαν με τις βολές του Μακρόν ενάντια στον «εθνικό απομονωτισμό που δεν μπορεί να σταματήσει την εξέλιξη του κόσμου», όπως και με την έκκλησή του «να προστατεύσουμε από κοινού τους διεθνείς θεσμούς», κατονομάζοντας τον ΟΗΕ και το… ΝΑΤΟ (βαφτίστηκε διεθνής θεσμός κι αυτό, ισότιμα με τον ΟΗΕ!). Ούτε εμπορικά δώρα έκανε ο Τραμπ στον Μακρόν, παρά τις εκκλήσεις του τελευταίου για αποφυγή υιοθέτησης προστατευτικών μέτρων από τις ΗΠΑ, ενώ φαίνεται ότι έπαιξε ρόλο για να παγώσουν και οι κινήσεις πώλησης γαλλικών πολεμικών σκαφών και αεροπλάνων σε «σύμμαχες» χώρες – μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.
Ο Τραμπ δεν παρέλειψε πάντως, σε συνέντευξή του στο τηλεοπτικό κανάλι Fox, να πει ότι «καλλιέργησε μια καταπληκτική, θερμή σχέση με τον Εμανουέλ». Σ’ αυτό έχει δίκιο, διότι ξέρει ότι, καθώς ετοιμάζεται να υποδεχθεί τη Γερμανίδα καγκελάριο Μέρκελ, το κλίμα ψυχραίνει. Εν πάση περιπτώσει, για την ώρα ο Μακρόν θα πρέπει να αρκεστεί στα χειροκροτήματα του Κογκρέσου και τα κοπλιμέντα του Αμερικανού προέδρου. Το αν θα μπορέσει να εκμεταλλευθεί τη μερική έστω ευθυγράμμισή του με τις ΗΠΑ (μεταξύ άλλων διακηρύσσοντας με ιταμό τρόπο ότι «δεν πρέπει να επιτραπεί ποτέ στο Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα») για να κρατήσει το κεφάλι έξω από το νερό στην Ε.Ε., είναι άλλο ζήτημα.