Η Θεσσαλονίκη των λουκέτων, της ανεργίας και της φτώχειας
Την εβδομάδα 20-27 Μαρτίου πραγματοποιήθηκε από την εταιρεία Interview, για λογαριασμό της εφημερίδας ThessNews, έρευνα προκειμένου να διαπιστωθούν οι αλλαγές στις καταναλωτικές συνήθειες των πολιτών στο πολεοδομικό συγκρότημα της Θεσσαλονίκης. Τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης έρευνας είναι τουλάχιστον αποκαρδιωτικά, καθώς δίνεται ξεκάθαρη εικόνα της όξυνσης του κοινωνικού ζητήματος στη μνημονιακή Ελλάδα και σκιαγραφείται (και με αριθμούς) η έξαρση της φτώχειας και της ανέχειας στην περιοχή της συμπρωτεύουσας.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας στο 40% των Θεσσαλονικιώτικων νοικοκυριών έχουν τουλάχιστον έναν άνεργο. Το στοιχείο αυτό συνάδει και με τις εκτιμήσεις του Εργατικού Κέντρου Θεσσαλονίκης, τα οποία δείχνουν πως η πραγματική ανεργία στην περιοχή έχει εκτοξευθεί στο 35%, παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση προσπαθεί να πείσει για περιορισμό της ανεργίας.
Ανακατατάξεις στο επίπεδο διαβίωσης
Αν προσέξουμε τα τις πιο ειδικές ερωτήσεις της έρευνας, θα δούμε πως έχουν αλλάξει πλήρως τα δεδομένα της καθημερινότητας των πολιτών. Συγκεκριμένα, οι συμμετέχοντες στην έρευνα δηλώνουν πως: το 76% δεν μπορεί να αλλάξει αυτοκίνητο κάθε 4-5 χρόνια, το 54% δεν μπορεί να πάει σε ταβέρνα-εστιατόριο 3-4 φορές κάθε μήνα, το 41% δεν έχει τη δυνατότητα να κάνει δώρα σε φίλους-συγγενείς, το 40% αδυνατεί να κάνει διακοπές το καλοκαίρι, το 40% δεν μπορεί να αποκτήσει καινούργιο ηλεκτρονικό υπολογιστή, το 37% στερείται ειδών ένδυσης-υπόδησης και το 19% αδυνατεί να πληρώσει ακόμη και τους λογαριασμούς κοινής ωφέλειας.
Από τις απαντήσεις των ερωτώμενων προκύπτει πως υπάρχουν δραματικές αλλαγές στο επίπεδο διαβίωσης καθώς το 1/5 δεν έχει τη δυνατότητα να πληρώσει τους λογαριασμούς της ΔΕΗ και της ΕΥΑΘ αλλά και πως έχει χτυπηθεί ακόμη και οι κοινωνική ζωή των Θεσσαλονικαίων, αφού 4 στους 10 δεν μπορούν να κάνουν διακοπές το καλοκαίρι, βασική ανάγκη του κόσμου για να αντέξει την πίεση και τις υστερήσεις της υπόλοιπης χρονιάς, έχει χάσει τη δυνατότητα απόκτηση νέου υπολογιστή, τη στιγμή που μιλάμε για ψηφιοποίηση πολλών πτυχών της καθημερινότητας και για το δικαίωμα στην πληροφορία. Αντίστοιχο ποσοστό δε δύναται να κάνει δώρα σε φίλους και συγγενείς, ενώ αισθητά για πάνω από τους μισούς ερωτώμενους (54%) η έξοδος σε ταβέρνα λίγες φορές το μήνα αποτελεί μακρινή ανάμνηση. Μπορεί τα τελευταία να μην αποτελούν προτεραιότητα για την διαβίωση μιας οικογένειας, αλλά περιγράφουν ξεκάθαρα πως έχει επηρεαστεί ακόμη και η κοινωνική ζωή των Ελλήνων την περίοδο των μνημονιακών χρόνων.
Περικόπτονται φαγητό και είδη πρώτης ανάγκης
Προκειμένου να βγει ο μήνας, οι περιορισμοί και οι περικοπές έχουν αγγίξει σε μεγάλο βαθμό ακόμη και αγαθά και υπηρεσίες που έχουν να κάνουν άμεσα με τις βασικές ανάγκες διαβίσωσης. Οι περικοπές, σε εξαιρετικά μεγάλα ποσοστά, έχουν να κάνουν με τις αγορές στο σούπερ μάρκετ (70%), την κάλυψη των αναγκών θέρμανσης, περιορίζοντας την κατανάλωση πετρελαίου και φυσικού αερίου (62%), τις μετακινήσεις με ΙΧ (54%), την κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος (52%). Ενώ υπάρχει ακόμη και ένα ποσοστό της τάξης του 4% που πλέον προσπαθεί να περιορίσει ακόμη και την κατανάλωση του νερού.
Μια σειρά δημοσιονομικών μέτρων όπως η διαρκής αύξηση του ΦΠΑ και της άμεσης φορολογίας καθώς και οι αυξήσεις στα τιμολόγια των ΔΕΚΟ, και κυρίως της ΔΕΗ, σε συνδυασμό με την καλπάζουσα αύξηση της φορολογίας στα καύσιμα, που επιβάλλουν επιπλέον αυξήσεις σε όλα τα αγαθά και τις υπηρεσίες, έχουν φέρει ένα σημαντικό ποσοστό των πολιτών της Θεσσαλονίκης σε κατάσταση ένδειας και ένα μεγαλύτερο τουλάχιστον στο επίπεδο της σοβαρής ανέχειας.
Τα παραπάνω φαίνονται ακόμη πιο ανάγλυφα από το στοιχείο της μέσης ημερήσιας δαπάνης κατ’ άτομο στα 5,7 ευρώ για τρόφιμα (κρέας, ψάρι, φρούτα, λαχανικά) και για είδη οικιακής χρήσης (καθαριστικά, χαρτικά, απορρυπαντικά). Αυτό σημαίνει ότι μια τριμελής οικογένεια καλείται να καλύψει τη διαβίωσή της για ένα μήνα με περίπου 130 ευρώ. Αυτό είναι άλλωστε το ποσό που περισσεύει από το εισόδημα και δεν προϋπολογίζεται να καλύψει ρεύμα, νερό, φορολογία ή ακόμη και το νοίκι ενός σπιτιού.
Βασική οικονομική δύναμη οι… συνταξιούχοι
Με βάση τα αποτελέσματα της έρευνας αυτοί που έχουν την υψηλότερη καταναλωτική δύναμη είναι οι συνταξιούχοι. Αναλυτικότερα, οι συνταξιούχοι ξοδεύουν μηνιαίως για φαγητό και είδη οικιακής χρήσης 148 ευρώ, οι δημόσιοι υπάλληλοι 132, οι ιδιωτικοί υπάλληλοι 126, όσοι έχουν επάγγελμα οικιακά 125, οι φοιτητές 98 και οι άνεργοι 91 ευρώ.
Είναι δεδομένο πως τα στοιχεία αυτά δεν ανταποκρίνονται και στην κατανάλωση των αγαθών, καθώς η εκτόξευση της ανεργίας και οι διαρκείς περικοπές μισθών, σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, έχουν φέρει τη σύνταξη των παππούδων να αποτελεί σημαντικό βοήθημα, αν όχι μέρος του οικογενειακού προϋπολογισμού, για το νοικοκυριό των παιδιών ή για την κάλυψη αναγκών των εγγονών.
Τα αποτελέσματα, ποσοτικά και ποιοτικά, της συγκεκριμένης έρευνας δίνουν επιπλέον και το πλαίσιο ενός φαύλου οικονομικά κύκλου, αποτέλεσμα κυρίως της παραγωγικής αποδιάρθρωσης της χώρας. Διαδικασίας που εντάθηκε την τελευταία οκταετία. Η κοινωνία σε διαρκή συμπίεση και ανέχεια, με ανάσες από τη σύνταξη των παππούδων. Οι συνταξιούχοι αυτή τη στιγμή μπορεί να αιμοδοτούν σε τακτική βάση παιδιά και εγγόνια, αλλά αυτός ο φαύλος κύκλος δε θα διαρκέσει για πολύ. Τα ασφαλιστικά ταμεία βρίσκονται διαρκώς στο κόκκινο και οι συντάξεις κουτσουρεύονται σε κάθε μικρότερο ή μεγαλύτερο πακέτο μέτρων.
Τα αποτελέσματα, τόσο της συγκεκριμένης έρευνας, όσο και άλλων ταιριάζουν απόλυτα με τις εικόνες από το γειτονιές και το κέντρο της Θεσσαλονίκης. Η ανθρωπιστική κρίση είναι εδώ και επιβεβαιώνεται καθημερινά από τα λουκέτα, τους άστεγους, τις ουρές στα συσσίτια. Η Θεσσαλονίκη είναι η μεγάλη φτωχομάνα και αυτό επιβεβαιώνεται ακόμη και με τα στατιστικά δεδομένα.
Νίκος Γεωργιάδης
