Τον Αύγουστο του 2019 δημοσιεύτηκε μια σημαντική επιστημονική έρευνα του Κοινού Κέντρου Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ίσπρα της Ιταλίας, σε συνεργασία με Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας στη Βουδαπέστη. Στην έρευνα έχει υπολογιστεί το ποσοστό της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας που μπορούν να καλύψουν τα φωτοβολταϊκά στις στέγες των κτιρίων κάθε χώρας της Ε.Ε., συνυπολογίζοντας όλους τους παράγοντες (χωροταξικούς, ενεργειακούς, οικονομικούς, κλιματικούς, διαθέσιμες στέγες κ.ο.κ.).
Για την Ελλάδα υπολογίστηκε ότι έχουμε τη δυνατότητα να παράγουμε 17.090 GWh ετησίως μόνο από φωτοβολταϊκά στις στέγες, αριθμός που αντιστοιχεί στο 32% της ετήσιας κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας. Το ποσοστό αυτό είναι σχεδόν διπλάσιο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (16,8%).
Πέρα από τα προφανή οφέλη που θα είχε μια τέτοια ενεργειακή πολιτική για το περιβάλλον, εφόσον θα αποφεύγονταν έργα σε αδιατάρακτες περιοχές της άγριας φύσης, μεγάλο θα ήταν το οικονομικό όφελος και για όλους τους μικρούς παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας, πόσο μάλλον εάν η πολιτεία παρείχε σχετικές επιδοτήσεις ή άλλες διευκολύνσεις.
Αντί όμως να γίνεται αυτό, η πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης έχει οδηγήσει στα όρια της χρεωκοπίας 40.000 ιδιοκτήτες οικιακών φωτοβολταϊκών (δείτε εδώ), ενώ παράλληλα διευκολύνει με κάθε τρόπο (εγγυημένες υψηλές τιμές, κατά προτεραιότητα πώληση του ρεύματος κ.ά.) τις φαραωνικές επενδύσεις σε αιολικά και φωτοβολταϊκά, με μοναδικό κερδισμένο τους ενεργειακούς/κατασκευαστικούς κολοσσούς και μεγάλο χαμένο το περιβάλλον.
Οι καταναλωτές, από την άλλη, οδηγούνται σε ενεργειακή φτώχεια, καθώς η κερδοσκοπία των «μεγάλων παικτών» κάνει τις τιμές του ρεύματος να καλπάζουν και μετατρέπει την ενέργεια σε είδος πολυτελείας.
Σύλλογος Φωτοβολταϊκών στέγης
Νορβηγία: Εντυπωσιακή ανακάλυψη ορυκτών υλών
Προ ετών μια νορβηγική εταιρεία είχε προτείνει στον Ελβετό τραπεζίτη, επενδυτή και σύμβουλο επιχειρήσεων Μίχαελ Βούρμσερ να αγοράσει πέντε άδειες για ιδιαίτερα επικερδή, κατά την ίδια, αποθέματα φωσφορικών πετρωμάτων στη Νορβηγία.
Η θετική του ανταπόκριση οδήγησε σε μια από τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις ορυκτών πρώτων υλών στην Ευρώπη, που προσέλκυσε το έντονο ενδιαφέρον όχι μόνο της Ε.Ε. αλλά και της Κίνας. Η εταιρεία του Ελβετού ισχυρίζεται ότι ανακάλυψε τα μεγαλύτερα αποθέματα του είδους.
Το 2018 ο Βούρμσερ και οι νέοι του συνέταιροι ίδρυσαν στη Μεγάλη Βρετανία την εταιρεία Norge Mining με κεφάλαια προερχόμενα κυρίως από την Ελβετία και τη Γερμανία. Τότε ξεκίνησαν να παίρνουν και τα πρώτα δείγματα από το υπέδαφος στην ιδιαίτερα αραιοκατοικημένη περιοχή Ντάλανε της νοτιοδυτικής Νορβηγίας.
Πέρα από φωσφορικά πετρώματα ανακάλυψαν δυο ακόμη πολύτιμες ορυκτές ύλες: βανάδιο και τιτάνιο. Το πρώτο είναι υποψήφιο να αποσπάσει τον τίτλο «πρώτη ύλη του μέλλοντος». Ήδη σήμερα το ένα δέκατο των παγκόσμιων αποθεμάτων χρησιμοποιείται για την κατασκευή μπαταριών υψηλών αποδόσεων. Οι μπαταρίες βαναδίου υπερέχουν σημαντικά της τεχνολογίας ιόντων λιθίου αφού φορτίζουν γρηγορότερα ενώ μπορούν να φορτίσουν και να αποφορτίσουν 10 φορές συχνότερα χωρίς να χάσουν την απόδοσή τους. Πέραν αυτών είναι πιο ανακυκλώσιμες από τις λιθίου. Το δε τιτάνιο παίζει σημαντικό ρόλο στη χαλυβουργία ενώ το φώσφορο χρησιμοποιείται ως επί το πλείστον για την παρασκευή ζωοτροφών και λιπασμάτων.
Με ηλεκτρομαγνητικές μετρήσεις που έγιναν από ελικόπτερο το 2019 έγινε μια πλήρης τρισδιάστατη απεικόνιση των πιθανών μεταλλευμάτων. Αρχικώς η Norge Mining υπολόγιζε σε πρώτες ύλες μέχρι βάθους 300-400 μέτρων. Δοκιμαστικές γεωτρήσεις και εργαστηριακές έρευνες έδειξαν όμως την ύπαρξη μεταλλευτικών ορυκτών ακόμη και σε βάθος τουλάχιστον 2.200 μέτρων. Η εταιρεία ελπίζει ακόμη και σε διπλάσιο βάθος, έως 4.500 μέτρων.
H Norge Mining έχει αγοράσει στο μεταξύ 46 άδειες για έρευνες σε περιοχές συνολικής έκτασης 420 συνολικά τετραγωνικών χιλιομέτρων. Το 2012 η Νορβηγική Γεωλογική Υπηρεσία υπολόγιζε την αξία των αποθεμάτων σε 30 δισ. ευρώ. Μόνο που οι τότε εκτιμήσεις έκαναν λόγο για αποθέματα σε μόλις 100 και όχι 2.200 και πλέον μέτρα βάθος.
Γεωτρήσεις που έγιναν στα τέλη του 2020 έδειξαν ότι η Norge Mining μπορεί να υπολογίζει σε περίπου 70-80 δισ. τόνους φωσφορικών πετρωμάτων. Σε περίπτωση που επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις, θα ήταν τα μεγαλύτερα αποθέματα φωσφόρου στον κόσμο, πολύ μεγαλύτερα ακόμη και από του Μαρόκου που διαθέτει 50 δισ. τόνους και φυσικά της Κίνας με «μόλις» 3 δισ. τόνους. Όπως τονίζει η εταιρεία, πρόκειται μάλιστα για ιδιαίτερα συγκρατημένες και «συντηρητικές» εκτιμήσεις αφού υπολογίστηκαν με βάση 1.500 μέτρα βάθος. Σε αυτά θα πρέπει να προστεθούν και 2,45 εκατ. τόνοι βαναδίου. Για το τιτάνιο δεν υπάρχουν ακόμη εκτιμήσεις.
Η νορβηγική ανακάλυψη έχει προκαλέσει το έντονο ενδιαφέρον της Ε.Ε. αφού τα φωσφορικά πετρώματα, το βανάδιο και το τιτάνιο συγκαταλέγονται στον κατάλογο των «κρίσιμων πρώτων υλών» που συντάσσουν οι Βρυξέλλες από το 2011. Περιλαμβάνει 30 συνολικά σπάνιες πρώτες ύλες που θεωρούνται σημαντικές για την ευρωπαϊκή οικονομική και κλιματική πολιτική και τις οποίες εισάγει ως επί το πλείστον η Ευρώπη.
Η Ε.Ε. εισάγει τις τρεις προαναφερθείσες ύλες σε ποσοστό 60% από την Κίνα, κατά 20% από τη Ρωσία και τις υπόλοιπες από το Καζακστάν, το Μαρόκο και άλλες αφρικανικές χώρες. Και όλα αυτά ενώ εκτιμάται ότι οι ανάγκες σε βανάδιο θα αυξηθούν σημαντικά εντός της τρέχουσας δεκαετίας.
Βέβαιο θεωρείται ότι η εξόρυξη των εν λόγω γιγαντιαίων αποθεμάτων ανοίγει νέες προοπτικές για τη νορβηγική οικονομία. Η χώρα θέλει ούτως ή άλλως να απεξαρτηθεί από τις εξαγωγές πετρελαίου και η εξόρυξη σπάνιων ορυκτών υλών μπορεί να εξελιχθεί σε νέο πυλώνα των νορβηγικών εξαγωγών.
Οι Κινέζοι πάντως χτυπούν ήδη την πόρτα των Νορβηγών. Μία φορά στις 10 μέρες η Norge Mining δέχεται τουλάχιστον ένα τηλεφώνημα από την Κίνα, και συγκεκριμένα από κρατικές επιχειρήσεις που αν και δεν το εκφράζουν ευθέως, θα ήθελαν να αγοράσουν την επιχείρησή του, όπως λέει ο Βούρμσερ. Για τον ίδιο βέβαια δεν τίθεται καν τέτοιο θέμα. Στρατηγικός του εταίρος ήταν και θα παραμείνει η ΕΕ, όπως τονίζει, με την οποία μοιράζονται και τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας.
Από την Deutsch Welle
Ο χορός των εξωπλανητών
Η αποστολή εξωπλανητών της ESA ονόματι CHEOPS αποκάλυψε ένα μοναδικό πλανητικό σύστημα που αποτελείται από έξι εξωπλανήτες, πέντε από τους οποίους είναι κλειδωμένοι σε έναν σπάνιο ρυθμικό χορό καθώς περιστρέφονται γύρω από το κεντρικό τους αστέρι. Τα μεγέθη και οι μάζες των πλανητών, ωστόσο, δεν ακολουθούν ένα τόσο ομαλό μοτίβο. Αυτό το εύρημα αποτελεί πρόκληση στις τρέχουσες θεωρίες του σχηματισμού πλανητών.
Το πλανητικό σύστημα ονομάζεται TOI-178 (TESS Object of Interest) και βρίσκεται περίπου 200 έτη φωτός μακριά στον αστερισμό του Γλύπτη.
Οι αστρονόμοι ανέμεναν ότι αυτό το αστέρι θα φιλοξενεί δύο ή περισσότερους εξωπλανήτες αφού το παρατήρησαν με το δορυφορικό Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS) της NASA. Νέες, εξαιρετικά ακριβείς παρατηρήσεις με το CHEOPS (Characterizing Exoplanet Satellite) της ESA που τέθηκε σε λειτουργία το 2019, δείχνουν ότι το TOI-178 φιλοξενεί τουλάχιστον έξι πλανήτες.
Ένα από τα ειδικά χαρακτηριστικά του συστήματος TOI-178 είναι ότι οι πλανήτες, εκτός από τον πλησιέστερο στο αστέρι, ακολουθούν έναν ρυθμικό χορό καθώς κινούνται στις τροχιές τους. Αυτό το φαινόμενο ονομάζεται τροχιακός συντονισμός και σημαίνει ότι υπάρχουν μοτίβα που επαναλαμβάνονται καθώς οι πλανήτες περνούν γύρω από το αστέρι, με μερικούς πλανήτες να ευθυγραμμίζονται κάθε λίγες τροχιές.
Παρόμοιος συντονισμός έχει παρατηρηθεί στις τροχιές τριών φεγγαριών του Δία: Iώ, Ευρώπη και Γανυμήδη. Για κάθε τροχιά της Ευρώπης, ο Γανυμήδης ολοκληρώνει δύο τροχιές και η Ιώ ολοκληρώνει τέσσερις.
Πηγή: ESA
