Η αιμορραγία των ασφαλιστικών ταμείων, η αβεβαιότητα των εργαζομένων και το… case study του ΟΤΕ
Το σύγχρονο μάνατζμεντ και οι μνημονιακές και όχι μόνο πολιτικές έχουν διάφορους τρόπους ώστε να μειώνουν και τον αριθμό των εργαζομένων, και το εργατικό κόστος. Ένας από αυτούς τους τρόπους είναι οι «εθελούσιες» έξοδοι. Εθελούσιες εντός εισαγωγικών φυσικά, καθώς οι πιέσεις προς τους εργαζομένους, προκειμένου να «αποχωρήσουν εθελοντικά», είναι μεγάλες.
Εφαρμόστηκαν κατά κόρον στις τράπεζες και στις ΔΕΚΟ, με χιλιάδες εργαζομένους να έχουν αποχωρήσει τα προηγούμενα έτη. Συνήθως, οι εργαζόμενοι που απομένουν, εντατικοποιούνται ακόμα περισσότερο, ενώ τα κενά των εθελουσίων καλύπτουν νεοπροσλαμβανόμενοι με πολύ χειρότερους εργασιακούς όρους από τους προηγούμενους. Ακόμη, οι επιπτώσεις στα ασφαλιστικά ταμεία είναι ιδιαίτερα δυσμενείς.
Οπότε, μόνο λογική μπορεί να χαρακτηριστεί η δήλωση του αναπληρωτή υπουργού Κοινωνικών Ασφαλίσεων Δημήτρη Στρατούλη, πως θα μπει «μαχαίρι» στις εθελούσιες εξόδους από τις επιχειρήσεις, δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Όπως τόνισε, όποια επιχείρηση θελήσει να προχωρήσει σε εθελούσιες εξόδους μέρους του προσωπικού της, τότε «θα πρέπει να πληρώσει προκαταβολικά όλες τις απώλειες εσόδων» που θα προκληθούν στο ασφαλιστικό σύστημα της χώρας.
Case study: ΟΤΕ
Η δήλωση του αναπληρωτή υπουργού, χωρίς αμφιβολία, αποτελεί απάντηση στην εξαγγελία μιας ακόμα εθελουσίας από την διοίκηση του ΟΤΕ την Παρασκευή 22/5. Το πρόγραμμα που βρίσκεται σε εξέλιξη, αφορά εργαζόμενους που βρίσκονται κοντά στη συνταξιοδότηση με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, αλλά και νέους εργαζόμενους στον ΟΤΕ και την Cosmote που έχουν μόνο 9 χρόνια προϋπηρεσία και δεν συσχετίζονται με δυνατότητα συνταξιοδότησης.
Για την ιστορία, τα προγράμματα κινήτρων που έχουν σκοπό να μειώσουν τις θέσεις εργασίας, άρα και το κόστος μισθοδοσίας, ξεκίνησαν στον ΟΤΕ από το 1996 με τη μορφή κινήτρων αποχώρησης, κορυφώθηκαν το 2005 με τη σαρωτική εθελούσια 5.500 εργαζομένων και συνεχίστηκαν με τα προγράμματα του 2012 και 2013 με τα οποία αποχώρησαν περίπου 3.350 εργαζόμενοι. Στα κίνητρα που ανακοινώθηκαν το 2013 υπήρχε ειδικό πρόγραμμα για τις καθαρίστριες. Πολλοί εργαζόμενοι είπαν τότε πως πρόκειται για ανοιχτό εκβιασμό και στοχοποίηση των εργαζομένων στην καθαριότητα.
Οι στοχευμένες παρεμβάσεις δεν σταμάτησαν, φυσικά. Αυτή τη φορά η Διοίκηση συμπεριλαμβάνει στις κατηγορίες εργαζομένων προς αποχώρηση εκτός από τις καθαρίστριες, τους φύλακες, το προσωπικό των τμημάτων ΔΟΘ (γραμματείες) και τους εργαζόμενους -εμπορικούς και τεχνικούς- στον OTE TV. Επίσης υπάρχουν «ανοιχτά» προγράμματα για τους εργαζόμενους στα καταστήματα και στα Call Centers. Ανησυχία, επίσης, προκαλεί το ιδιαίτερα πιθανό ενδεχόμενο οι νέοι εργαζόμενοι, που θα αναπληρώσουν τους παλαιούς, να προσληφθούν σε θυγατρικές σε συνθήκες «γαλέρας», και όχι στην μητρική εταιρία. Κυρίως, όμως, προκαλεί προβληματισμό το ειδικό πρόγραμμα που απευθύνεται σε εργαζόμενους με 15ετή υπηρεσία και έχουν πιστοποιημένο από τα ΚΕΠΑ ποσοστό αναπηρίας πάνω από 50%. Ειδικά για τους τελευταίους, όπως και για όλους όσοι συμμετάσχουν στα προγράμματα που αφορούν τους εργαζόμενους στα Call Centers και τα καταστήματα, θα πρέπει να τονιστεί ότι δε συνοδεύονται με καταβολή ασφαλιστικών εισφορών και με συνταξιοδότηση.
Οι επιπτώσεις στα ασφαλιστικά ταμεία
Και ερχόμαστε σε ένα ιδιαίτερα κρίσιμο σημείο, αυτό της επίπτωσης των εθελουσίων εξόδων στα ασφαλιστικά ταμεία. Έπειτα από ανάλογο πρόγραμμα της Alpha Bank με στόχο να μειώσει το προσωπικό κατά 2.000 άτομα, το ΕΤΑΤ, το ταμείο των τραπεζοϋπαλλήλων «τεντώθηκε» εξαιρετικά, με τον σύλλογο εργαζομένων να ζητάει από την τράπεζα να καταβάλλει στο ταμείο τις εισφορές που της αναλογούν για να στηρίξει τη βιωσιμότητά του. Συνολικά τα προγράμματα εθελουσίας εξόδου που εφάρμοσαν όλες οι συστημικές τράπεζες, είχαν ως αποτέλεσμα να επιβαρυνθούν τα Ταμεία με εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, χωρίς οι τράπεζες να τα στηρίξουν, ως όφειλαν. Η Eurobank υπολογίζεται ότι οδήγησε δι’ αυτής της οδού στην «έξοδο» περίπου 1.800 εργαζόμενους, άλλοι 2.200 έφυγαν από την Πειραιώς, 2.600 άτομα από την Εθνική και περίπου 2.000 άτομα από την Alpha Bank, όπως αναφέραμε. Σύμφωνα με πηγές της ΟΤΟΕ, από αυτούς τους περίπου 8.000 συμμετέχοντες στα προγράμματα εθελούσιας εξόδου, το 40% είχε θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα και άρα βγήκε στη σύνταξη. Όμως οι τράπεζες δεν στήριξαν τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, γι’ αυτή την απρόσμενη επιβάρυνση που υπέστησαν, λόγω της μαζικής συνταξιοδότησης τόσο πολλών τραπεζοϋπαλλήλων. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, τα συγκεκριμένα προγράμματα, που έχουν ορίζοντα μέχρι και το 2017, με το τέλος των προγραμμάτων αναδιάρθρωσης αναμένεται να ρίξουν τον αριθμό των αργαζομένων στους 35.000, συμπεριλαμβανομένων και των συνταξιοδοτήσεων. Συνολικά η μείωση θα ξεπεράσει το 45%.
Ακόμη, πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου πραγματοποιήθηκε στον ΟΠΑΠ, στο πλαίσιο «αναδιοργάνωσης του ομίλου καθώς σειρά υποστηρικτικών υπηρεσιών (π.χ. καθαρισμός κτιρίου) δεν θα γίνεται από προσωπικό του οργανισμού, αλλά μέσω συνεργασιών», αλλά και στα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα.
Επίσης, η Χαλυβουργική προσκάλεσε σε εθελούσια έξοδο 100 από τους 250 εργαζόμενους, από τους οποίους οι 75 υπέγραψαν. Η προθεσμία για την εθελούσια έληξε και η εταιρία προέβη σε 11 απολύσεις, με τους εργαζόμενους αυτή την περίοδο να προβαίνουν σε κινητοποιήσεις.
