Κείμενα: Δημήτρης Κοδέλας
Σκίτσο του Δημήτρη Γεωργοπάλη
Έφτασαν οι εκλογές και πυκνώνουν οι συζητήσεις μεταξύ των ανθρώπων για το τι θα πράξει ο καθένας. «Εσύ τι θα κάνεις», ρωτούν, δείγμα μιας σύγχυσης αλλά και μιας ανάγκης να ακούσει ο καθένας μας και μια άλλη γνώμη, να μοιραστούμε τα διλήμματα που μας απασχολούν. Δεν θέλουμε να έρθει ο ένας, ούτε θέλουμε να επιβραβεύσουμε τον άλλο για όσα έκανε, μα ούτε και κάποιο «μικρό κόμμα» μας συγκινεί ιδιαίτερα, όμως και η αποχή φαντάζει με απόσυρση.
Ας ξεφύγουμε από τη στημένη ατζέντα των μικροπολιτικών αντιπαραθέσεων. Ας σκεφτούμε τα σημαντικά, αυτά που δεν θέλουν να σκεφτόμαστε και να συζητάμε. Δηλαδή την υπαγωγή της χώρας σε μόνιμους μηχανισμούς λιτότητας και εκποίησης καθώς και τις γεωπολιτικές αναταράξεις που έχουν ήδη ξεκινήσει και ταρακουνούν την περιοχή μας. Εάν είναι έτσι και εάν είμαστε εκτεθειμένοι σε τεράστια εθνικά, κοινωνικά, οικονομικά ζητήματα, τότε το ερώτημα είναι διαφορετικό: Υπάρχει κάποιος, κάποια πολιτική δύναμη, ένα κόμμα, που με έναν σοβαρό και αξιόπιστο τρόπο προτείνει κάποια διέξοδο από αυτή την κατάσταση; Υπάρχει κάποιο ενδιαφέρον εγχείρημα που αξίζει να στηριχθεί ενεργητικά;
Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ, ακριβώς επειδή είναι συνυπεύθυνοι και έχουν συναποδεχτεί το αλυσόδεμα της χώρας, δεν θέλουν να συζητάμε γι’ αυτά. Γι’ αυτό και περιορίζουν την πολιτική συζήτηση σε αυτά που θεωρεί ο καθένας ότι αποτελούν πλεονέκτημα έναντι του άλλου. Αυτό που θέλουν είναι να κλέψουν την ψήφο μας, θυμίζοντας κάτι παιχνίδια όπου μια ομάδα «κλέβει τη νίκη» με ένα γκολ στο τέλος του αγώνα παρόλο που δεν το άξιζε.
Είναι χρήσιμη μια ορισμένη αποστασιοποίηση. Να βγούμε έξω από τον κύκλο της συσκότισης. Από τα διλήμματα του διπολισμού που στόχο έχουν να νομιμοποιηθεί και να μονιμοποιηθεί το σημερινό πλαίσιο και να μας μετατρέψουν σε οπαδούς των μνημονίων. Να τους κρίνουμε με βάση αυτά που εμείς θεωρούμε αναγκαία να αντιμετωπιστούν
«Μα να έρθει ο Κούλης;». Παιδί της διαπλοκής και των τζακιών, θα αντιτείνει κάποιος. Κι αν είναι καλοπροαίρετος, εύλογη ανησυχία. Όμως, ας γίνουμε πιο απαιτητικοί. Θα μπορούσε ο Κ. Μητσοτάκης να διεκδικεί την πρωθυπουργία εάν δεν είχε ακυρωθεί από τον ΣΥΡΙΖΑ η ελπίδα και η δίψα ενός λαού για κάτι αλλιώτικο; Εάν η υιοθέτηση των μνημονίων ως «μονόδρομου» και η αντιγραφή σε πολλά σημεία του τρόπου άσκησης της εξουσίας δεν «ξέπλενε» το παλιό πολιτικό προσωπικό της χρεοκοπίας, έτσι ώστε οι τελευταίοι να εμφανίζονται σήμερα ως νέοι σωτήρες; Ο νεοφιλελευθερισμός με δήθεν κοινωνική ευαισθησία δεν αποκρούει αλλά φέρνει τον καθαρό νεοφιλελευθερισμό.
Είναι χρήσιμη μια ορισμένη αποστασιοποίηση. Να βγούμε έξω από τον κύκλο της συσκότισης. Από τα διλήμματα του διπολισμού που στόχο έχουν να νομιμοποιηθεί και να μονιμοποιηθεί το σημερινό πλαίσιο και να μας μετατρέψουν σε οπαδούς των μνημονίων. Να τους κρίνουμε με βάση αυτά που εμείς θεωρούμε αναγκαία να αντιμετωπιστούν. Κι αν το πολιτικό σύστημα, με τις διάφορες κομματικές μορφές, φαίνεται ένοχο, ανίκανο ή και επικίνδυνο, τότε σαν τέτοιο πρέπει να απορριφθεί και όχι να επιβραβευτεί.
Με αυτή την έννοια επιλέγω να μην ψηφίσω κανέναν. Κι αυτό δεν σημαίνει παραίτηση. Σημαίνει αδιαμεσολάβητη σύγκριση των αναγκών με τις προσφερόμενες επιλογές. Σημαίνει επίρριψη των ευθυνών σε αυτούς που τις έχουν. Σημαίνει μη αποδοχή μιας επιβαλλομένης δήθεν «κανονικότητας». Σημαίνει αναζήτηση μιας άλλης πολιτικής που να χειραφετεί τους ανθρώπους αντί να τους υποβιβάζει. Σημαίνει αγωνία για την επόμενη μέρα και ανάγκη ενός σχεδίου διεξόδου και ανόρθωσης της χώρας.
«Oἱ διυλίζοντες τὸν κώνωπα, τὴν δὲ κάμηλον καταπίνοντες»
1) Ο ένας υπέγραψε το δεύτερο μνημόνιο και ο άλλος το τρίτο.
2) Ο ένας έκανε ό,τι του υπαγόρευαν οι δανειστές, ο άλλος έγινε το αγαπημένο παιδί των δανειστών.
3) Ο ένας είχε αποδεχτεί πλεονάσματα της τάξης του 4,5%, ο άλλος αποδέχτηκε πλεονάσματα της τάξης του 3,5% και του 2% έως το 2060.
4) Ο ένας ίδρυσε το ΤΑΙΠΕΔ, ο άλλος ενέταξε ό,τι είχε απομείνει στο υπερταμείο για 99 χρόνια.
5) Ο ένας θα υλοποιούσε το σχέδιο της «μικρής ΔΕΗ», ο άλλος δεσμεύτηκε για ιδιωτικοποίηση μονάδων και πέρασμα των μισών πελατών της ΔΕΗ σε ιδιώτες.
6) Ο ένας έφτιαξε συμβάσεις παραχώρησης των αυτοκινητοδρόμων σε ιδιώτες, ο άλλος ετοιμάζεται να πουλήσει όσους απέμειναν δημόσιοι σε ιδιώτες και να γεμίσουν διόδια (βλ. Εγνατία).
7) Ο ένας ξεκίνησε την φάμπρικα της υπερφορολόγησης λαϊκών, μικρομεσαίων και μεσαίων στρωμάτων, ο άλλος την συνέχισε εντείνοντας την φτωχοποίηση.
8) Ο ένας πετσόκοψε τις συντάξεις και επέβαλε τον ΕΝΦΙΑ, ο άλλος έκοψε συντάξεις ειδικά των νέων συνταξιούχων, έκοψε το ΕΚΑΣ, αύξησε τις εισφορές ειδικά για μικρομεσαία εισοδήματα και διατήρησε τον ΕΝΦΙΑ.
9) Και οι δύο παρουσιάζουν μια «εισαγόμενη» ανάπτυξη μέσω ξένων επενδύσεων και αδιαφορούν για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας. Το «αυτοδύναμη Ελλάδα» παραπέμπει μόνο στην αυτοδύναμη ΝΔ και όχι στην χώρα.
10) Ο ένας εκχώρησε το όνομα «Μακεδονία» ευθυγραμμιζόμενος με τις κατευθύνσεις των ΗΠΑ. Ο άλλος, αφού προσαρμόστηκε για προεκλογικούς λόγους στις διαθέσεις του κόσμου απέναντι στη Συμφωνία των Πρεσπών, τώρα σιωπά.
11) Ο ένας πλασάρει ως διαπραγματευτικές επιτυχίες τα κούφια λόγια από Ε.Ε. και ΗΠΑ για τις ωμές παραβιάσεις της Τουρκίας σε Κύπρο και Αιγαίο, ο άλλος δεν αντιδρά προετοιμάζοντάς μας για συνέχιση της πολιτικής κατευνασμού και για νέες υποχωρήσεις.
12) Ο ένας είναι γνωστός για την υποτακτικότητά του, ο άλλος έκανε με πρωτοφανή προθυμία όλες τις εξυπηρετήσεις που του ζήτησαν οι Αμερικάνοι στην περιοχή και μετέτρεψε την χώρα σε στρατηγείο τους.
Πολιτική vs Επικοινωνία
Ελάχιστες φαίνονται να είναι οι προσδοκίες των πολιτικών από τις εκλογές της 7ης Ιούλη. Κι εκεί που χρεοκοπεί η πολιτική, τα ηνία παίρνει η πολιτική επικοινωνία. Τα επιτελεία των κομμάτων που απαρτίζονται από δημοσκόπους και μελετητές των exit poll και της κοινωνικής συμπεριφοράς πρωταγωνιστούν και προσπαθούν μέσω της εικόνας και των θεματολογιών που ανοίγουν να καθορίσουν την ατζέντα και να εκβιάσουν την ψήφο των πολιτών. Θέλουν να επιβάλουν την λήθη για ό,τι έγινε και να αποπροσανατολίσουν από τα κεντρικά προβλήματα της χώρας και των πολιτών. Δεν απαντούν στις ανάγκες της κοινωνίας αλλά προκαταλαμβάνουν εκείνοι τα ερωτήματα, για να δώσουν στη συνέχεια τις δικές τους απαντήσεις, εντός ενός κοινού και, μεταξύ τους, αποδεκτού πλαισίου.
Η Ν.Δ. αφού είδε ότι αδύναμο σημείο της ήταν το «κοινωνικό», προσάρμοσε στο πρόγραμμά της κάποιες κοινωνικές εγγυήσεις και παροχές ώστε να μην εκτεθεί. Μετρίασε την επιθετικότητα του λόγου της και τις ακραίες φωνές, ώστε αφενός να μην υποβοηθήσει την περαιτέρω συσπείρωση του ΣΥΡΙΖΑ και αφετέρου να παρουσιαστεί σαν κόμμα και δυνητική επιλογή «όλων των Ελλήνων». Κατά τα άλλα, αναμένει να εισπράξει την φθορά του ΣΥΡΙΖΑ και παρουσιάζεται σαν το κόμμα της τάξης και της ασφάλειας που με το μαγικό ραβδί της ανάπτυξης θα λύσει όλα τα προβλήματα.
Ο περισσότερος κόσμος που θα πάει στην κάλπη, το κάνει με «βαριά καρδιά», χωρίς ελπίδες και με επίγνωση ότι δεν διακυβεύεται κάποια μεγάλη αλλαγή ή κάποια ουσιαστική βελτίωση για την ζωή του και την χώρα
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχοντας δεσμευτεί με βάση το τρίτο μνημόνιο σε μια σειρά από τομείς (ιδιωτικοποιήσεις, πλεονάσματα, περικοπές κ.λπ.) επικεντρώνει την αντιπαράθεση με τη ΝΔ σε μια εύκολη αντιδεξιά ρητορεία που περιορίζεται στο ασφαλιστικό και στην αναλογία προσλήψεων στο δημόσιο. Βασικό του χαρτί είναι το πρόσωπο του Αλέξη Τσίπρα απέναντι στον Κυριάκο Μητσοτάκη, με ό,τι αρνητικό ο τελευταίος συμβολίζει για πολύ κόσμο. Εσχάτως ανακίνησε το Μακεδονικό, εκθέτοντας και τον Καραμανλή που τόσο καιρό απολάμβανε «ασυλίας», σε μια προσπάθεια να υποβοηθήσει διαρροές της Ν.Δ. προς τα (ακρο)δεξιά της.
Κι αν κάποιος χαρακτηρίσει τα παραπάνω ως ανούσια, δεν θα έχει άδικο, γιατί ακριβώς αυτά τα χαρακτηριστικά έχει η τρέχουσα προεκλογική περίοδος. Κι αυτός είναι ο λόγος που ο περισσότερος κόσμος που θα πάει στην κάλπη, το κάνει με «βαριά καρδιά», χωρίς ελπίδες και με επίγνωση ότι δεν διακυβεύεται κάποια μεγάλη αλλαγή ή κάποια ουσιαστική βελτίωση για την ζωή του και την χώρα.
Το ίδιο «κουμπωμένος» είναι και ο κόσμος που σκέφτεται να ψηφίσει πιο μικρά κόμματα, αφού καταλαβαίνει την ανεπάρκειά των απαντήσεων που δίνουν. Γιατί υπάρχει πλέον η εμπειρία του 2015 αλλά και γιατί οι γεωπολιτικές προκλήσεις δεν απαντώνται εύκολα. Ακόμα κι αν νιώθει την ανάγκη κάποιες προσωπικότητες να μπουν μπροστά σε έναν αγώνα, κατανοεί ότι προσωποκεντρικά σχήματα χωρίς γείωση και βάθος και με έντονη αυτοαναφορικότητα δεν μπορούν να δώσουν διέξοδο.
Η επόμενη μέρα των εκλογών θα είναι δύσκολη για όλους. Το καίριο ερώτημα είναι το πώς μπορεί να υπάρχει η πολιτική έκφραση και ενεργοποίηση του κόσμου που δυσπιστεί προς το πολιτικό σύστημα, για την υπεράσπιση όσων μπορούν να περισωθούν και για μια άλλη πορεία της χώρας. Είναι πολλοί οι άνθρωποι τους οποίους αφορά το ερώτημα και είναι οι ίδιοι που μπορούν να συμβάλουν στις απαντήσεις που θα δοθούν.
