Σύμφωνα με ένα ρητό όταν μια τίγρη υποκλίνεται το τέλος του κόσμου πλησιάζει. Το τέλος του κόσμου έχει προσδιοριστεί από τους καταστροφολόγους μέχρι νεωτέρας για το 2012, του χρόνου δηλαδή. Αλλά δεν χρειάζεται να είσαι καταστροφολόγος για να διαπιστώσεις τη βαθιά κρίση της ευρωζώνης και της ΕΕ. Το πρόβλημα μάλλον είναι ότι η Εσθονία δεν είναι τίγρη, ήταν μια από τις Τίγρεις της Βαλτικής, όπως και η Ιρλανδία ήταν η Κελτική Τίγρη, και όλες μαζί ακολούθησαν τη μοίρα των Τίγρεων της Ασίας με διαφορά μιας δεκαετίας.
Οι τρεις χώρες της Βαλτικής χαρακτηρίστηκαν τίγρεις γιατί από το 2000 ως το 2007 παρουσίασαν υψηλούς ρυθμούς αύξησης του ΑΕΠ, ανάπτυξη που ήταν τόσο σαθρή, στηριζόμενη κυρίως σε υψηλό δανεισμό και μεγάλες κερδοσκοπικές εισροές, ώστε με την παγκόσμια οικονομική κρίση γνώρισαν για δύο συνεχόμενα χρόνια δραματική συρρίκνωση του ΑΕΠ, από 14,5% για την Εσθονία το 2009 μέχρι 18% για τη Λετονία την ίδια χρονιά. Ωστόσο, η Εσθονία, συγκριτικά με τις άλλες δύο, κατάφερε γρήγορα να συνεφέρει τα δημοσιοοικονομικά της και να πιάσει τα κριτήρια του Μάαστριχτ αλλά με κόστος τη δραματική επιδείνωση της θέσης των εργαζόμενων. Σύμφωνα με ένα νεοφιλελεύθερο αναλυτή «η εσθονική κυβέρνηση αντέδρασε στην τρέχουσα κρίση με τρόπο που θα έφερνε δάκρυα χαράς στα μάτια κάθε οπαδού της ελεύθερης αγοράς», και μεταξύ άλλων, «έκοψε γερά τους μισθούς σε αναλογία με την πτώση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ, ακόμη και στο δημόσιο τομέα»(1).
Αλλά ακόμη και αυτή είναι η μισή εικόνα. Για να παρουσιάσουν οι Τίγρεις της Βαλτικής τη μαγική εικόνα της εκτίναξης του ΑΕΠ είχε χρειαστεί και προηγούμενα να συρρικνώσουν δραματικά το ΑΕΠ των σοβιετικών χρόνων, όπως και οι άλλες δημοκρατίες της Σοβιετικής Ένωσης. Περισσότερο από κάθε άλλη χώρα της ΕΕ που προέρχεται από το ανατολικό μπλοκ, η Εσθονία συρρίκνωσε το ΑΕΠ της κατά 33,6% από το 1989 ως το 1994. Συνολικά, στην εικοσαετία 1990-2009 η σωρευτική αύξηση του ΑΕΠ για αυτή την… τίγρη ήταν 18% ή λιγότερο του 1% ετησίως! Δύο σοκ για τους εργαζόμενους και συνταξιούχους της Εσθονίας μέσα σε μια εικοσαετία, που το καθένα τους ήταν μεγαλύτερο από αυτό που έχουμε μέχρι τώρα γνωρίσει στην Ελλάδα, δεν είναι πάρα πολύ;
Η Εσθονία έρχεται μέσα στο ευρώ να κάνει παρέα στη Σλοβακία στο ύψος των μισθών, τη δημοσιονομική πειθαρχία προς τη Μέρκελ και ταυτόχρονα τον ατλαντισμό της. Στη Σλοβακία, τρίτη αυτοκινητο-παραγωγό χώρα στη κεντρική Ευρώπη, μια γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία παράγει με 300 ευρώ μισθό ειδικευμένου εργάτη (τύφλα να ’χει η Κίνα). Έχει κάποια σχέση αυτό με την πρόσφατη νουθεσία του Σλοβάκου υπουργού Οικονομικών να τεθούν εκτός ευρωζώνης Πορτογαλία και Ελλάδα; Έχει! Κάπως έτσι θα μπει στο ευρώ και η Εσθονία, κουνάμενη-συνάμενη. Έχει και άλλους λόγους. Επίσημο ρατσισμό απέναντι στους ρωσόφωνους πολίτες της από τους οποίους απαιτεί να αλλάξουν και τα ονόματά τους, αναγνωρισμένους τους ταγματασφαλίτες και τα Ες-Ες που πολέμησαν δίπλα στους ναζί, θεσμοποιημένο αντικομμουνισμό και άλλα. Είμαστε μια ωραία ατμόσφαιρα είμαστε, στην ευρωζώνη…
Αλλά ακόμη και αυτή είναι η μισή εικόνα. Για να παρουσιάσουν οι Τίγρεις της Βαλτικής τη μαγική εικόνα της εκτίναξης του ΑΕΠ είχε χρειαστεί και προηγούμενα να συρρικνώσουν δραματικά το ΑΕΠ των σοβιετικών χρόνων, όπως και οι άλλες δημοκρατίες της Σοβιετικής Ένωσης. Περισσότερο από κάθε άλλη χώρα της ΕΕ που προέρχεται από το ανατολικό μπλοκ, η Εσθονία συρρίκνωσε το ΑΕΠ της κατά 33,6% από το 1989 ως το 1994. Συνολικά, στην εικοσαετία 1990-2009 η σωρευτική αύξηση του ΑΕΠ για αυτή την… τίγρη ήταν 18% ή λιγότερο του 1% ετησίως! Δύο σοκ για τους εργαζόμενους και συνταξιούχους της Εσθονίας μέσα σε μια εικοσαετία, που το καθένα τους ήταν μεγαλύτερο από αυτό που έχουμε μέχρι τώρα γνωρίσει στην Ελλάδα, δεν είναι πάρα πολύ;
Η Εσθονία έρχεται μέσα στο ευρώ να κάνει παρέα στη Σλοβακία στο ύψος των μισθών, τη δημοσιονομική πειθαρχία προς τη Μέρκελ και ταυτόχρονα τον ατλαντισμό της. Στη Σλοβακία, τρίτη αυτοκινητο-παραγωγό χώρα στη κεντρική Ευρώπη, μια γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία παράγει με 300 ευρώ μισθό ειδικευμένου εργάτη (τύφλα να ’χει η Κίνα). Έχει κάποια σχέση αυτό με την πρόσφατη νουθεσία του Σλοβάκου υπουργού Οικονομικών να τεθούν εκτός ευρωζώνης Πορτογαλία και Ελλάδα; Έχει! Κάπως έτσι θα μπει στο ευρώ και η Εσθονία, κουνάμενη-συνάμενη. Έχει και άλλους λόγους. Επίσημο ρατσισμό απέναντι στους ρωσόφωνους πολίτες της από τους οποίους απαιτεί να αλλάξουν και τα ονόματά τους, αναγνωρισμένους τους ταγματασφαλίτες και τα Ες-Ες που πολέμησαν δίπλα στους ναζί, θεσμοποιημένο αντικομμουνισμό και άλλα. Είμαστε μια ωραία ατμόσφαιρα είμαστε, στην ευρωζώνη…
(1) The Return of a Baltic Tiger?, Andreas Hoffmann, thinkmarkets.wordpress.com
Γ.Τσ.
Σχόλια
