Η συνέντευξη του Ρώσου υπουργού εξωτερικών Λαβρόφ στην Εφ.Συν., την πρώτη ημέρα του ταξιδιού του Αλ. Τσίπρα στη Μόσχα, προκαλεί εύλογα πικρά χαμόγελα ως δείγμα υψηλής διπλωματικής πολιτικής μιας χώρας με σαφής πολιτικές βλέψεις.
«Είμαστε πεπεισμένοι» δήλωσε, «ότι αντικειμενικά προσκόμματα, τα οποία θα εμπόδιζαν τη σταθερή ανάπτυξη των ρωσοελληνικών σχέσεων, δεν υπάρχουν. Μπορούμε να αυξήσουμε τις κοινές προσπάθειες για την εμβάθυνση των σχέσεων σε όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του εμπορίου, της οικονομίας και των επενδύσεων.»
Είναι βέβαια γνωστό, η ρωσική διπλωματία δεν έχει αφήσει περιθώρια παρανοήσεων, ότι υπάρχουν σοβαρές διαφορές που χωρίζουν τις δύο χώρες, τέτοιες μάλιστα που η κυβέρνηση Τσίπρα έχει οδηγήσει σε ιστορικά πρωτοφανή οξύτητα. Και αυτά δεν αφορούν βέβαια την πολιτική Κοτζιά με τις απελάσεις των Ρώσων διπλωματών και την απαγόρευση εισόδου σε ιερείς που σκόπευαν να επισκεφθούν το Άγιο Όρος. Η ρωσική διπλωματία έχει τη δυνατότητα να βλέπει το κύριο έναντι του δευτερεύοντος, όσο ακραίο και αν είναι αυτό.
Πλήρης παράδοση στο ΝΑΤΟ
Η πρώτη διαφορά, που ειρωνικά υπονοεί ο Σ. Λαβρόφ, αφορά τη σπουδή Τσίπρα να κλείσει τάχα τις αλυτρωτικές βλέψεις της ΠΓΔΜ με τη Συμφωνία των Πρεσπών. Η ρωσική πλευρά έχει σαφώς δηλώσει ότι αυτή η συμφωνία υπηρετεί απολύτως τα σχέδια ΗΠΑ- Γερμανίας για ένταξη της Βαλκανικής στη σφαίρα επιρροής τους. Εντάσσονται στην πολιτική του ΝΑΤΟ για στρατιωτική περικύκλωση της Ρωσίας και αποκοπής της από παραδοσιακούς συμμάχους με στόχο την απομόνωση και την αποδυνάμωση της. Πρόκειται για στρατηγική σημασίας ζήτημα που αφορά την ασφάλεια της Ρωσίας και έναντι του οποίου η Ελλάδα επιταχύνει και ολοκληρώνει με τη στάση της. Για αυτό άλλωστε το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών διευκρίνισε ότι δεν υπάρχει κανένα περιθώριο αλλαγής στάσης της Ρωσίας συμπεριλαμβανόμενης και της δηλωμένης πρόθεσης της να ασκήσει βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ όταν θα εισαχθεί για επικύρωση η αλλαγή του ονόματος της ΠΓΔΜ.
Στο ίδιο πλαίσιο των σοβαρών προβλημάτων η Ρωσία εντάσσει την επέκταση της αμερικανικής παρουσίας στην Ελλάδα και τα σχέδια δημιουργίας νέων στρατιωτικών βάσεων στην χώρα (Λάρισα, Αλεξανδρούπολη, Κάρπαθο) δίπλα σε αυτές που ήδη υπάρχουν και πρωταγωνιστούν στην αντιρωσική εκστρατεία τόσο στη Συρία όσο και στην Κριμαία. Συχνά η Ρωσία κάνει αναφορές στο ρόλο της Σούδας στα πολεμικά μέτωπα της Μ. Ανατολής ενώ μόλις πριν μερικές μέρες έδωσε αναλυτικά στοιχεία της πτήσης κατασκοπευτικού αεροπλάνου των ΗΠΑ που από τη βάση της Σούδας εντοπίστηκε να πετά στη Μαύρη Θάλασσα κοντά στις βάσεις της Κριμαίας.
Οι ειρωνικές επισημάνσεις Λαβρόφ δεν αποσκοπούν απλά και μόνο στο να υπενθυμίσουν τις ρωσικές αντιρρήσεις στην πολιτική Τσίπρα αλλά να υποσημειώσουν ότι οι ελληνικές κυβερνητικές επιλογές θα καθορίσουν τη ρωσική στάση απέναντι στη χώρα
Την ίδια στιγμή έντονες ρωσικές αντιδράσεις έχει προκαλέσει η συζήτηση σχετικά με την ένταξη της Κύπρου στο ΝΑΤΟ ως δήθεν μέσο προστασίας από τις τουρκικές απειλές για το ενεργειακό της πρόγραμμα. Μόλις λίγες μέρες νωρίτερα η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μ. Ζαχάροβα προειδοποιούσε ότι: «Η περαιτέρω στρατιωτικοποίηση του νησιού, η συμμετοχή του στην εφαρμογή των αμερικανικών και ΝΑΤΟϊκών σχεδίων θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε επικίνδυνες και αποσταθεροποιητικές συνέπειες για την ίδια την Κύπρο. Η Μόσχα δεν μπορεί να μην λάβει υπόψη το αντιρωσικό υπόβαθρο αυτών των σχεδίων».
Η Ρωσία βέβαια γνωρίζει ότι η Ελλάδα και η Κύπρος, εσχάτως, ανήκουν στη δυτική συμμαχία. Το ότι αποδέχεται αυτήν την πραγματικότητα δεν σημαίνει ότι αποδέχεται και το γεγονός ότι οι δύο χώρες θα μετατραπούν σε πρωταγωνιστές των ΝΑΤΟϊκών σχεδιασμών περικύκλωσης της Ρωσίας. Πολύ περισσότερο όταν, όχι μόνο η Κύπρος ως μέλος των αδεσμεύτων χωρών, αλλά και η ΝΑΤΟϊκή Ελλάδα, ακόμα και στις πιο κρίσιμες στιγμές του Ψυχρού Πολέμου, κρατούσε ανοικτές γέφυρες επικοινωνίας με την Σοβιετική Ένωση και αξιοποιούσε αυτές τις σχέσεις στην αντιμετώπιση προβλημάτων τόσο στο Αιγαίο όσο και στο νησί.
Οι ειρωνικές επισημάνσεις Λαβρόφ δεν αποσκοπούν λοιπόν απλά και μόνο στο να υπενθυμίσουν τις ρωσικές αντιρρήσεις στην πολιτική Τσίπρα αλλά να υποσημειώσουν ότι οι κυβερνητικές επιλογές θα καθορίσουν τη Ρωσική στάση απέναντι στη χώρα.
Διαφοροποιήσεις και οικονομικά ανοίγματα
Παρά τις σοβαρότατες γεωπολιτικές αντιθέσεις που χωρίζουν της δύο χώρες η ρωσική διπλωματία συνηθίζει να «διαφοροποιεί» τις σχέσεις της με άλλα κράτη, καλλιεργώντας την οικονομική συνεργασία. Με αυτό τον τρόπο αποσκοπεί στο να αξιοποιεί εμπορικές και οικονομικές συμφωνίες για να συγκρατεί ή και να αμβλύνει πολιτικές διαφορές. Η Ρωσία δεν θα παρασυρθεί σε μια «εκδικητική συμπεριφορά» έναντι της Ελλάδας επειδή εκτιμά ότι η σημερινή κυβέρνηση παραδίδει «γη και ύδωρ» στις ΗΠΑ. Να θυμίσουμε μόνο ότι ενώ αναμένονταν οικονομικά αντίμετρα μετά την απέλαση των 2 Ρώσων διπλωματών, και με αφορμή τις καταστροφικές πυρκαγιές στην Αν. Αττική, ο ίδιος ο Ρώσος πρόεδρος τα ακύρωσε δηλώνοντας ότι δεν σκοπεύει να στραφεί εναντίον του φιλικού ελληνικού λαού σε μια δύσκολη στιγμή παρά τα λάθη της κυβέρνησης του.
Το πρόβλημα όμως παραμένει. Όταν η Ρωσία παρουσιάζει ένα πλαίσιο οικονομικών συνεργασιών, με γνώμονα το αμοιβαίο συμφέρον, τις εννοεί και αναμένει αντίστοιχη ανταπόκριση. Την στάση αυτή επέδειξε απέναντι στη Γερμανία όταν συζητήθηκε, παρά την σφοδρή αντίρρηση των ΗΠΑ, η επίσπευση του αγωγού Nordstream 2 με παραχωρήσεις, κατόπιν απαίτησης από την Μέρκελ, έναντι της Ουκρανίας. Την ίδια στάση επιβεβαίωσε και έναντι της Τουρκίας σε όλο την περίοδο που ακολούθησε την αλλαγή πλεύσης της τουρκικής πολιτικής μετά την κατάρριψη του ρωσικού πολεμικού αεροσκάφους στα σύνορα με τη Συρία και που παρά λίγο να οδηγήσει τις δύο χώρες στη σύρραξη.
Μένει να αποδεχθεί αν οι δηλώσεις Τσίπρα «η ιστορική σχέση συνεργασίας ανάμεσα στις δυο χώρες μας παραμένει αναγκαία, προκειμένου να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις σταθερότητας, ειρήνης και συνεργασίας στην περιοχή» κατά την υποδοχή του από τον Πούτιν θα αποδειχτούν αντίστοιχου «βάρους» και «σοβαρότητας» με τις ομιλίες του στην Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ.
Δεν ξεχνάμε ότι στη χώρα της «φαιδράς πορτοκαλέας» για να συμφωνηθεί κάτι πρέπει υποχρεωτικά να βήξει ο ανθύπατος Πάιατ…
