Καλλιεργούν κλίμα αισιοδοξίας με «φιλοδωρήματα» ενόψει ΔΕΘ, ενώ επανέρχονται τα σενάρια χρεοκοπίας. Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου.
Παρ’ ότι η ζωή μας με το Μνημόνιο σημαίνει υποταγή στην τυραννία των αριθμών (ιδιαίτερα ενός αριθμού, του δημοσιονομικού ελλείμματος που η κυβέρνηση φιλοδοξεί να ρίξει στο 8,1% μέχρι το τέλος του έτους), οι αριθμοί επιμένουν να διαψεύδουν τις φιλοδοξίες. Πέντε μόλις μέρες μετά τα δημόσια εγκώμια που «τραγούδησαν» οι επίσημοι εκπρόσωποι της τρόικας με ορυμαγδό συνεντεύξεων και δηλώσεων, αλλά και διεθνή ΜΜΕ με ειδική σχέση με τις αγορές, τα στοιχεία για την πορεία των δημοσίων εσόδων, παρά τη φορολογική και μισθολογική αφαίμαξη των εργαζομένων, έπεσαν σαν χαστούκι στις μαλακές παριές των κυβερνητικών στελεχών.
Όλα βαίνουν καλώς εναντίον τους: ύφεση 3,5%, ανεργία Μαΐου 12%, επιδημία λουκέτων στις μικρές επιχειρήσεις, μαζική φυγή καθηγητών με δικαίωμα σύνταξης. Συν τοις άλλοις, οι γύπες των αγορών βυθίζονται πάλι στην απαισιοδοξία, απογοητεύονται από τις επιδόσεις της αμερικανικής οικονομίας, τρομάζουν από την επιβράδυνση της κινεζικής, ενώ το τοξικό νέφος των πυρκαγιών της Ρωσίας τροφοδοτεί το ράλι στις τιμές των εμπορευμάτων στον βαθμό που αναλυτές να προβλέπουν μια νέα επισιτιστική κρίση το 2011.
Η προσπάθεια της κυβέρνησης να διαχειριστεί επικοινωνιακά τα υποτιθέμενα καλά αποτελέσματα της πρώτης φάσης εφαρμογής του μνημονίου σκόνταψε στην πραγματικότητα της κατάρρευσης της εγχώριας οικονομίας και στις αβεβαιότητες που εκπέμπει η διεθνής οικονομία. Παρ’ όλα αυτά επιμένει στη γραμμή της συγκρατημένης αισιοδοξίας. Ακόμη και το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός (ή μήπως η τρόικα;) έδωσε άδεια στους υπουργούς για ολιγοήμερες διακοπές μάλλον εντάσσεται σε μια προσπάθεια να μεταδοθεί στην κοινή γνώμη μια εικόνα ψυχραιμίας: η κατάσταση ελέγχεται. Προς επίρρωση αυτής της ψυχραιμίας ο ίδιος ο Γ. Παπανδρέου, με συνέντευξη σε αμερικανική εφημερίδα, προανήγγειλε ότι η χώρα θα δοκιμάσει την τύχη της στις αγορές εντός του 2011 (εκτός από τις προσπάθειες να βρει τον… τέταρτο δρόμο προς τον σοσιαλισμό).
Επιτρεπτά… φτιασιδώματα
Η επικοινωνιακή επιχείρηση πάντως περιλαμβάνει, εκτός από τη ρητορική της αισιοδοξίας, και μερικές μικροεπεμβάσεις λίφτινγκ, εντός γραμμής Μνημονίου πάντα, ενόψει της παραδοσιακής επίσκεψης του πρωθυπουργού στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης και φυσικά των υψηλού ρίσκου εκλογών του Νοεμβρίου. Το λίφτινγκ μεταξύ άλλων περιλαμβάνει:
• Παρεμβάσεις στα επιδόματα κοινωνικής πρόνοιας, συνολικού κόστους 100 εκατ. ευρώ επί του προϋπολογισμού. Δεν πρόκειται για τίποτε περισσότερο από αναδιανομή της φτώχειας, αφού εξετάζεται το ενδεχόμενο να τεθούν εισοδηματικά κριτήρια στην παροχή επιδομάτων (κυρίως τέκνων). Όσα κοπούν από «υψηλόμισθους» θα δοθούν ως ενισχύσεις στους χαμηλόμισθους. Στο ίδιο πλαίσιο εξετάζεται η δυνατότητα να δοθεί «φιλοδώρημα» 100 ευρώ στα ήδη κομμένα επιδόματα (13ος και 14ος μισθός) των χαμηλοσυνταξιούχων.
• Παρουσίαση μέτρων αναπτυξιακής χροιάς. Πέραν του αναπτυξιακού νομοσχεδίου Κατσέλη, που κινείται στη γνώριμη φιλοσοφία των φορολογικών επενδυτικών κινήτρων ύψους 5,7 δισ. ευρώ, αναζητείται ένα «καλάθι» μεγάλων επενδυτικών έργων που θα παρουσιαστούν από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό, προκειμένου να αντισταθμιστεί η τρομακτική αιμορραγία στην απασχόληση.
• Εξωραϊσμούς στους νέους ασφαλιστικούς νόμους που τροφοδοτούν το κύμα φυγής από την απασχόληση. Δύο εγκύκλιοι του αρμόδιου υπουργείου, χρησιμοποιώντας κυρίως το τρικ των πλασματικών χρόνων υπηρεσίας, θα παρέχουν τη δυνατότητα σε όσους συνταξιοδοτούνται μέχρι το 2015 να βγαίνουν με τα παλιά όρια ηλικίας και επίπεδα σύνταξης.
• Ως παροχές… μεταρρυθμιστικής πνοής προς όλη την κοινωνία θα παρουσιαστούν οι σχεδιαζόμενες παρεμβάσεις στα δίκτυα μεταφοράς, με βασικότερες τη συρρίκνωση και ιδιωτικοποίηση του ΟΣΕ και τη συγχώνευση φορέων αστικών συγκοινωνιών. Στην ίδια κατεύθυνση θα αξιοποιηθεί το πολυαναμενόμενο νομοσχέδιο για τα «κλειστά επαγγέλματα», από το οποίο μπορεί να προκύψουν ουκ ολίγες αναμετρήσεις με ομάδες επαγγελματιών που φυσικά θα καταγγέλλονται ως συντεχνίες.
• Πακέτο επιδοτήσεων ύψους 200 εκατ. ευρώ μέσω ΟΑΕΔ για δραστηριοποίηση ανέργων στη λεγόμενη κοινωνική επιχειρηματικότητα, ιδιαίτερα σε τομείς πρόνοιας. Το μέτρο εμπεριέχει μια διάσταση ιδιωτικοποίησης των κρατικών ή αυτοδιοικητικών δομών πρόνοιας στον βαθμό που θα χρηματοδοτηθεί με πόρους που προορίζονταν γι’ αυτές.
• Παρεμβάσεις στον υπό εκτέλεση προϋπολογισμό με νέες μειώσεις στις μηνιαίες εκταμιεύσεις κονδυλίων προς τα υπουργεία. Το μέτρο θα εμφανιστεί ως σωτήρια εναλλακτική λύση για τη μείωση του ελλείμματος, προκειμένου να αποφευχθούν πρόσθετα φορολογικά ή μισθολογικά μέτρα κατά τον έλεγχο του Οκτωβρίου από την τρόικα.
Χάντρες γι’ αυτά που έρχονται
Οι παρεμβάσεις αυτές σε συσκευασία… δώρου προς τους αναξιοπαθούντες του Μνημονίου ουδόλως μπορούν να απαλύνουν τις πραγματικές επιβαρύνσεις που φέρνει ούτως η άλλως η εφαρμογή της επόμενης δόσης μέτρων του Μνημονίου από το νέο έτος. Δύο παραδείγματα είναι τα πιο χαρακτηριστικά:
Το πρώτο είναι η μετάταξη του 30% των αγαθών και υπηρεσιών από τον χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 11% στον ανώτατο 23%. Στο υπουργείο Οικονομικών αντιμετωπίζεται με δέος το ενδεχόμενο μιας πληθωριστικής έκρηξης αν στα προϊόντα που θα μπουν στο καλάθι του υψηλού ΦΠΑ περιληφθούν είδη πρώτης ανάγκης, όπως τα τρόφιμα και τα τιμολόγια ρεύματος και νερού.
Το δεύτερο είναι η νέα αύξηση των αντικειμενικών τιμών ακινήτων. Με τον κατασκευαστικό κλάδο να σημειώνει πτώση έως και 20%, την αγορά ακινήτων παγωμένη και τη στρόφιγγα των δανείων εντελώς κλειστή η αύξηση των αντικειμενικών αξιών θα φέρει πιο κοντά από ποτέ τις τιμές εφορίας στις φθίνουσες τιμές αγοράς με αποτέλεσμα μια τρομακτική περιουσιακή απώλεια για χιλιάδες μικροϊδιοκτήτες. Επί της ουσίας θα δημιουργήσει προϋποθέσεις να σκάσει απότομα η φούσκα ακινήτων της τελευταίας δεκαπενταετίας.
Πάνω απ’ όλα, ωστόσο, το μίνι λίφτινγκ στην πολιτική του μνημονίου προσκρούει σε ένα άλλο δεδομένο. Ο έρωτας των αγορών και των κερδοσκόπων με το ευρώ τον τελευταίο μήνα φαίνεται ότι δεν είναι τόσο σταθερός. Επενδυτικά κεφάλαια με βάση τις ΗΠΑ και ΜΜΕ που τα στηρίζουν επαναφέρουν τα σενάρια διάσπασης της ευρωζώνης, βλέποντας ότι η λιτότητα στον ασθενή Νότο είναι βέβαιο ότι θα πλήξει την ανάπτυξη όλων, πλην Γερμανίας. Η οποία έχει εξασφαλίσει τη συμφωνία της Γαλλίας σε μια αναθεώρηση των κανόνων της Ε.Ε. με βασική ρήτρα την ελεγχόμενη χρεοκοπία των προβληματικών χωρών.
Η συμφωνία προωθείται στο επόμενο Συμβούλιο Κορυφής της Ε.Ε., τον Οκτώβριο, χρόνο κατά τον οποίο θα αξιολογείται και πάλι η Ελλάδα από τους επιτηρητές της τρόικας. Η Γερμανία έχει αποδείξει ότι παίζει σκληρό παιχνίδι κι επομένως ουδείς θα πρέπει να εκπλαγεί αν οι έπαινοι του Αυγούστου από τους επιτηρητές γίνουν τον Οκτώβριο αναθέματα και κατάρες που θα βυθίσουν την ελληνική οικονομία ακόμη πιο κοντά στον πάτο του πηγαδιού. Τυχαίο; Δεν θα είναι…
