Στην παρούσα περίοδο του Πάσχα η κυβέρνηση και τα εξαγορασμένα φιλικά της μέσα παραπληροφόρησης προσπαθούν να μας πείσουν ότι, στον οικονομικό τομέα, η εορταστική περίοδος πηγαίνει καλά για όλους καθώς οι τιμές είναι ελεγχόμενες, αφού έχει πέσει ο πληθωρισμός και οι όποιες ιδιαίτερες αυξήσεις σε εορταστικά είδη οφείλονται σε εξωγενείς παράγοντες μη ελεγχόμενους από τη χώρα μας. Βασικό στοιχείο της κυβερνητικής πολιτικής το γεγονός ότι η μέση αύξηση του δείκτη τιμών καταναλωτή κινείται γύρω από το 3% το τελευταίο διάστημα, συνεπώς επανέρχεται η «κανονικότητα» και στις τιμές. Όμως η πραγματικότητα είναι διαφορετική και συνοψίζεται στα ακόλουθα στοιχεία:
Διαχρονικά χαμηλό εισόδημα
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουμε αναλύσει σε προηγούμενα άρθρα στον Δρόμο, το πραγματικό εισόδημα πριν από τη φορολογία σήμερα είναι πολύ χαμηλότερο από εκείνο του 2008. Κατά την περίοδο Ιανουάριος 2011 – Απρίλιος 2025 ο ονομαστικός κατώτατος μισθός, ο οποίος αποτελεί τη βάση υπολογισμού για τις αποδοχές του 60% και πλέον των μισθωτών, είναι μικρότερος κατά 3,5% από τον πληθωρισμό όπως καταγράφεται με το Γενικό Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΓΔΤΚ). Δεδομένου ότι το μεγαλύτερο μέρος από το μισθό πηγαίνει για τη διατροφή και τη στέγαση, η διαφορά της ονομαστικής αύξησης του κατώτατου μισθού είναι κατά 24% μικρότερη από την αύξηση του Δείκτη Τιμών Τροφίμων και κατά 8,4% από την αύξηση του Δείκτη Τιμών Κόστους Οίκησης. Συνεπώς για τη συντριπτική πλειοψηφία των μισθωτών που εργάζονται το πραγματικό εισόδημα εκφρασμένο σε αγοραστική δύναμη, πριν από τη φορολογία, είναι μειωμένο δραματικά σε επίπεδο πάνω από 10%. Για τους άνεργους και τους συνταξιούχους ούτε λόγος για τη στήριξή τους. Αν πάμε στο χώρο των συνταξιούχων, η μέση ονομαστική σύνταξη συνεχίζει να υπολείπεται δραματικά σε απόλυτους όρους από την αντίστοιχη σύνταξη πριν τις μνημονιακές περικοπές. Η διαφορά αυτή ξεπερνά σε μέσα επίπεδα το 35% οπότε, αν πάμε να υπολογίσουμε και τον πληθωρισμό, βρισκόμαστε σε επίπεδα πραγματικού μειωμένου εισοδήματος της τάξης του 50%. Με όλα αυτά τα νούμερα, σύμφωνα με την Eurostat, έχουμε στην περίοδο 2008-2023 συνολικά για την Ελλάδα (η μοναδική χώρα στην Ε.Ε.) μείωση κατά 8,0% του πραγματικού εισοδήματος, σύμφωνα με την αγοραστική του δύναμη, όταν το μέσο αντίστοιχο εισόδημα στην Ε.Ε. είναι αυξημένο κατά 43% και καμία άλλη χώρα δεν έχει μείωση.
Το ονομαστικό διαθέσιμο εισόδημα είναι συνολικά χαμηλότερο
Το ονομαστικό διαθέσιμο εισόδημα είναι συνολικά χαμηλότερο από το εμφανιζόμενο, μετά τις αυξήσεις της κυβέρνησης λόγω της φορολογίας. Οι φορολογικοί συντελεστές έχουν μείνει στα ίδια επίπεδα εδώ και χρόνια, όπως και το αφορολόγητο. Συνεπώς από τις αυξήσεις ένα μεγάλο μέρος πηγαίνει σε αυξημένους φόρους. Μόνο από την πρόσφατη αύξηση κατά 50 ευρώ στον κατώτατο μισθό το 1/3 και πλέον (16 ευρώ από τα 50) πήγε στην αύξηση των φόρων και των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης. Συνεπώς, για τα κατώτερα εισοδηματικά κλιμάκια ακόμα και η ονομαστική αύξηση των μισθών είναι σε ένα μεγάλο μέρος εικονική, αφού καταλήγει σε αυξημένους φόρους.
Τα πασχαλινά είδη εκτοξεύονται
Τα είδη της πασχαλινής περιόδου κάθε χρόνο εκτοξεύονται στα πλαίσια της κερδοσκοπίας στην αγορά κυρίως μέσω της αύξησης των τιμών, έστω και συγκυριακά σε βασικά είδη. Όπως διαπιστώνεται κάθε χρόνο οι σχετικές τιμές εκτοξεύονται προς τα πάνω στην περίοδο των εορτών, και αμέσως μετά επαναδιαμορφώνονται σε πιο «λογικά» επίπεδα. Αυτό είναι μόνιμο φαινόμενο, χωρίς ποτέ η εκάστοτε κυβέρνηση να κάνει τους αναγκαίους ελέγχους για αισχροκέρδεια. Κάθε φορά υπάρχουν δικαιολογίες για τα επίπεδα τιμών και συνήθως προβάλλονται εξωγενείς παράγοντες. Ενδεικτικό για το 2025 το αρνί κινείται ακόμα και στα επίπεδα των 16-17 ευρώ από τα 12-13 του 2024. Η εξήγηση για την αύξηση που δίνουν διάφοροι αβανταδόροι της κυβέρνησης κινείται στη σφαίρα της επιστράτευσης κάθε «λογικοφανούς» επιχειρήματος όπως: α) Υπάρχει μεγάλη ζήτηση στο αρνί από το εξωτερικό. Δηλαδή οι Ευρωπαίοι ξαφνικά ανακάλυψαν φέτος το Πάσχα την κατανάλωση αρνιού… β) Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει οδηγήσει σε αυξήσεις στις κτηνοτροφές, λες και αυτό δεν ίσχυε πριν από ένα μήνα! γ) Οι αυξημένες τιμές προκύπτουν από τους παραγωγούς-κτηνοτρόφους που χρειάζονται ενίσχυση. Αποκρύπτεται με αυτό τον τρόπο ότι οι μεγαλέμποροι καιρό πριν από το Πάσχα έχουν εξασφαλίσει φθηνές αγορές για λογαριασμό τους και κερδοσκοπούν, όπως κάθε χρόνο, λόγω των ημερών. Οι τιμές για τους παραγωγούς δεν διαμορφώνονται το τελευταίο 15μερο που βλέπουμε τις τιμές στην αγορά να ανεβαίνουν, αλλά καιρό πριν, όταν υπογράφονται οι σχετικές συμφωνίες. Συνεπώς για μία ακόμα χρονιά χαμένοι είναι οι καταναλωτές αλλά και οι παραγωγοί-κτηνοτρόφοι και κερδισμένοι οι μεγαλέμποροι που κερδοσκοπούν σε βάρος και των δύο μερών.
Αντίστοιχα το 2025 οι τιμές στα σοκολατένια αυγά για τα παιδιά είναι αυξημένες από 50% έως και πάνω από 100%! Και εδώ η αύξηση δεν οφείλεται ούτε στον πόλεμο στην Ουκρανία, ούτε κερδίζουν οι… Έλληνες παραγωγοί κακάο! Η αλήθεια μάλιστα είναι ότι συγκριτικά με την περίοδο λίγο πριν από το Πάσχα του 2024 (7 Μαΐου 2024) στην παγκόσμια αγορά κακάο οι τιμές κινήθηκαν από ελάχιστο 9,5 έως μέγιστο 11 δολάρια η ουγκιά τον Απρίλιο 2024. Για το 2025 από τα μέσα του Μαρτίου έως τα μέσα Απριλίου έχουν κινηθεί από μέγιστο 8,4 δολάρια έως ελάχιστο 7,3 δολάρια. Σήμερα 15/5/2025 είναι στα 7,6 δολάρια. Συνεπώς συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο πέρσι έχουμε όχι αύξηση, αλλά σημαντική μείωση στη διεθνή τιμή της πρώτης ύλης της σοκολάτας. Άρα η πηγή αύξησης της τελικής τιμής του καταναλωτή δεν πρέπει να αναζητείται στους παραγωγούς κακάο, τουλάχιστον για το 2025, αλλά στους κερδοσκόπους μεγαλεμπόρους-εισαγωγείς του κακάο στην Ελλάδα οι οποίοι πιέζουν τόσο άμεσα τους παραγωγούς-ζαχαροπλαστεία όσο και έμμεσα τους καταναλωτές. Και εδώ οι μεγαλέμποροι κερδοσκοπούν σε βάρος και των δύο μερών, αλλά η κυβέρνηση «σφυρίζει αδιάφορα».
Εργατικές δολοφονίες στο βωμό της βαριάς βιομηχανίας του τουρισμού
Δύο τραγικά εργατικά δυστυχήματα, μέσα σε λίγες μόλις μέρες. Εργατικές δολοφονίες στο βωμό των υπερκερδών, της τουριστικοποίησης, των εξαντλητικών ωραρίων, των ελλιπών ή και ανύπαρκτων μέτρων ασφάλειας.
Απόγευμα του Σαββάτου 12 Απριλίου, 59χρονη καθαρίστρια (κατά τη συνήθη –και απαράδεκτη– πρακτική χωρίς να μαθαίνουμε το όνομα της, αναφέρεται ως «αλλοδαπή εργαζόμενη», ενώ μόνο σε ένα τοπικό μέσο εμφανίζεται το όνομα Ρούλα) εντοπίστηκε νεκρή ενώ καθάριζε ένα από τα σπίτια τα οποία διαχειρίζεται η εταιρεία τουριστικών καταλυμάτων στην οποία εργαζόταν, στην Οία της Σαντορίνης. Η γυναίκα καταπλακώθηκε από ανακλινόμενο κρεβάτι, το οποίο της έσπασε τον αυχένα, με τους συγγενείς της να καταγγέλλουν ότι ο μηχανισμός ήταν χαλασμένος. Σύμφωνα με ανακοίνωση της αστυνομίας, έχει γίνει σύλληψη του εργοδότη και εκμισθωτή της κατοικίας, με την κατηγορία της ανθρωποκτονίας από αμέλεια και του εργατικού ατυχήματος, ενώ έχει παραγγελθεί και ιατροδικαστική εξέταση.
Ξημερώματα της Κυριακής 13 Απριλίου, ο 65χρονος εργαζόμενος Λάκης Λαγκάνης εγκλωβίστηκε σε πρέσα πλυντηρίου σε ξενοδοχείο στο Φαληράκι της Ρόδου. Ήταν νεκρός όταν τον απεγκλώβισε η Πυροσβεστική, με τους εργαζόμενους στη Ρόδο να καταγγέλλουν ανεπαρκή μέτρα ελέγχου στις τουριστικές επιχειρήσεις, που βρίσκονται σε φρενίτιδα προετοιμασίας ενόψει Πάσχα. Τι κι αν τα σωματεία του νησιού ζητούν εδώ και χρόνια να σταλεί στα νησιά κλιμάκιο Τεχνικής Επιθεώρησης Εργασίας; Αυτό έφτασε δύο μέρες μετά, στις 15 Απριλίου, για να καταγράψει τις συνθήκες του δυστυχήματος…
Μπροστά στην ένταση της εργασίας, που την περίοδο προετοιμασίας αγγίζει εξοντωτικά επίπεδα, οι ζωές των εργαζομένων μοιάζουν με λεπτομέρεια. Πριν καν αρχίσει η τουριστική σεζόν, γίνεται για μια ακόμη φορά φανερή η άλλη όψη της «τουριστικής ανάπτυξης». Αυτή που αφήνει πίσω της τσακισμένους εργαζόμενους και εργαζόμενες, καταπατημένες από τα ξενοδοχεία και τις λοιπές τουριστικές επιχειρήσεις περιοχές μοναδικής φυσικής ομορφιάς, διαλυμένο τον κοινωνικό ιστό των τοπικών κοινωνιών. Αιτία και αυτών των εργατικών ατυχημάτων, η ελαστικοποίηση και η εντατικοποίηση της εργασίας, η αδιαφορία των εργοδοτών για τη λήψη μέτρων υγιεινής και ασφάλειας στους χώρους δουλειάς, οι ελλιπείς κανονισμοί ασφαλείας, και ακόμη περισσότερο η απουσία ελεγκτικών μηχανισμών που να συμβάλλουν στην πρόληψη, καθώς και οι ποινές-χάδια που ενθαρρύνουν τους εργοδότες να παραβαίνουν ακόμη και τους ελλιπείς κανονισμούς.
Άλλωστε, όπως καταγγέλλει η ΓΣΕΕ, μόλις το πρώτο 3μηνο του 2025 έχουν καταγραφεί περισσότερα από 41 εργατικά δυστυχήματα, και ακόμη περισσότερα εργατικά ατυχήματα. Αριθμός ρεκόρ, που επιβεβαιώνει την αυξητική τάση των εργατικών ατυχημάτων η οποία είχε καταγραφεί και την περσινή χρονιά, όταν τα θύματα των εργατικών δυστυχημάτων ξεπέρασαν τους 146 (το 2023 καταγράφηκαν 108): δηλαδή σχεδόν 1 νεκρός εργαζόμενος κάθε 2,5 μέρες. Αν μάλιστα συνυπολογίσουμε και την υποκαταγραφή των εργατικών ατυχημάτων, που σύμφωνα με την Eurostat αγγίζει το 40%, ο αριθμός αυτός ενδέχεται να είναι σημαντικά μεγαλύτερος, ενώ ενδεικτικό των τελευταίων χρόνων είναι το αυξανόμενο ποσοστό των θανατηφόρων ατυχημάτων ως προς το σύνολο αυτών.
Τέλος, είναι οι κατασκευές και η μεταποίηση οι κλάδοι στους οποίους λαμβάνουν χώρα τα περισσότερα εργατικά ατυχήματα, ενώ ακολουθούν το λιανικό εμπόριο και ο τουρισμός (εστίαση και καταλύματα), χαρτογραφώντας έτσι στην πράξη και τον βαθμό εντατικοποίησης της εργασίας, και την επικινδυνότητα αυτής, στους εν λόγω κλάδους. Το καθημερινό έγκλημα των εργατικών ατυχημάτων-δολοφονιών κράτους και εργοδοσίας αποδεικνύει τις τραγικές συνέπειες της διαρκούς συμπίεσης της εργασίας, που καθιστούν τον εργαζόμενο αναλώσιμο – και όλα αυτά σε μια περίοδο που η υπόσχεση της προόδου (τεχνολογικής και όχι μόνο) υποτίθεται πως θα έλυνε, ή τουλάχιστον θα άμβλυνε, αυτή τη συνθήκη. Η ανάγκη για οργανωμένη διεκδίκηση ενός πιο ρυθμισμένου περιβάλλοντος εργασίας που θα αποτυπώνεται σε συλλογικές συμβάσεις εργασίας, με αυστηρότερα μέτρα υγιεινής και ασφάλειας, και το κυριότερο με ενίσχυση των εξαφανισμένων σήμερα ελεγκτικών μηχανισμών του κράτους, καθίσταται πλέον ζήτημα ζωής και θανάτου για την εργαζόμενη πλειοψηφία, και ιδιαίτερα για τα πιο ευάλωτα τμήματά της.
Κυνισμός και αναλγησία
Η μεγάλη πλειοψηφία του λαού καλείται «να τη βγάλει» και το Πάσχα του 2025 σε δύσκολες συνθήκες. Κοινώς κάθε πέρσι και καλύτερα. Και η κυβέρνηση που «κάνει πλάτες» στους κερδοσκόπους αγνοεί επί της ουσίας παντελώς το λαό και την κατάστασή του. Αγνοεί ότι ουσιαστικά τα 2/3 του λαού δεν μπορούν όχι Πάσχα να περάσουν αλλά ούτε να επιβιώσουν και να «βγάλουν το μήνα» ως κανονικοί άνθρωποι με την πολιτική που εφαρμόζει. Είναι δε τόση η αναλγησία της που παρά τις πιέσεις και τα αιτήματα των 2,5 εκατ. συνταξιούχων για πληρωμή των συντάξεων πριν το Πάσχα τελικά αυτές θα ξεκινήσουν να καταβάλλονται μετά, από τις 25 Απριλίου! Το «επιχείρημα» της κυβέρνησης και του ακριβοθώρητου διοικητή του e-ΕΦΚΑ ήταν ότι οι συντάξεις δεν ήταν δυνατόν να πληρωθούν πριν από το Πάσχα, καθώς το ίδιο το σύστημα δεν μπορούσε τεχνικά να είναι έτοιμο για τις πληρωμές. Λες και την ημερομηνία του Πάσχα την έμαθαν μόλις χθες και δεν προλάβαιναν! Απλά αυτό αποτελεί ένα ακόμα δείγμα κυνισμού, αναλγησίας και απανθρωπιάς από ένα άθλιο σύστημα απέναντι στους πολίτες τους οποίους υποτίθεται ότι υπηρετούν!
Καλό Πάσχα και καλή συνέχεια στους αγώνες μας για ένα καλύτερο αύριο…
