Το ένα τρίτο (σχεδόν) των Γάλλων διακατέχεται από χαρμολύπη, το δεύτερο τρίτο (και βάλε) στενοχωριέται ή θυμώνει, το τελευταίο τρίτο μάλλον φοβάται. Πάντως οι περισσότεροι εξ αυτών δεν καταλαβαίνουν τι ακριβώς συνέβη την περασμένη Κυριακή, πόσο μάλλον τι μέλλει γενέσθαι. Εκ πρώτης όψεως η μεγαλύτερη χαμένη από τον Β΄ γύρο των πρόωρων γαλλικών προεδρικών εκλογών* μοιάζει να είναι η Λεπέν: σε μια αναμέτρηση με εντυπωσιακά αυξημένη συμμετοχή (+20,4% σε σχέση με το 2022) ήρθε και με διαφορά πρώτη σε ψήφους και ποσοστό, αλλά βρέθηκε τρίτη σε έδρες. Να ’ναι καλά το εκλογικό σύστημα, από τα πιο εκτρωματικά της υφηλίου, που πολλές φορές «διορθώνει» την απερίσκεπτη ψήφο. Μένει να αποδειχθεί αν η Λεπέν θα παραμείνει χαμένη – διότι έρχονται και προεδρικές εκλογές, στις οποίες θα πάει προβάλλοντας το επιχείρημα ότι «το σύστημα» μονίμως ακυρώνει την ψήφο των πολιτών που στηρίζουν το πρόγραμμά της. Το πιο ουσιαστικό θέμα είναι βέβαια το τι θέλει να κάνει εάν βρεθεί σε θέση ευθύνης. Αν κρίνει κανείς από το πόσο πολύ στρογγύλεψε ήδη το πρόγραμμά της, για τις ελίτ τουλάχιστον δεν θα είναι πια και πολύ απωθητική. Καθώς μάλιστα η πολύμορφη κρίση βαθαίνει, και οι πόλεμοι εξαπλώνονται, ίσως η πάλαι ποτέ απόβλητη να αποδειχθεί κάτι παραπάνω από λύση ανάγκης.
Το Νέο Λαϊκό Μέτωπο, πάντως, νίκησε. Όχι σε ψήφους και ποσοστά, αλλά σε αυτό που μάλλον ήταν η σημαντικότερη συγκολλητική ουσία του: σε έδρες. Νίκησε καταβάλλοντας βέβαια κάποιο τίμημα –δίνοντας δηλαδή ανάσα στον αντιδημοφιλή Μακρόν– που μάλλον δεν εξοφλείται εφάπαξ. Διότι οι πληβείοι μπορεί να μην διακρίνουν τις λεπτές περικοκλάδες της υψηλής πολιτικής, αλλά δεν ξεχνάνε κι εύκολα. Εν πάση περιπτώσει, νίκησε. Ποιος ακριβώς από όσους το συνέπηξαν, παραμένει ασαφές: ο Μελανσόν μιλά σαν να είναι αυτός ο νικητής, αλλά το ίδιο νιώθει κι ο Γκλικσμάν. Πιθανόν κι ο… Ολάντ. Το σίγουρο είναι πως με ένα πρόγραμμα που παραλείπει κάποιες λεπτομέρειες όπως το ΝΑΤΟ, και δηλώνει υποστήριξη στην Ουκρανία, και δεν θέλει να κάνει άνω-κάτω την Ε.Ε., οι ελίτ μάλλον δεν τρέχουν να κρυφτούν. Εξάλλου στην Ανυπότακτη Γαλλία ανήκουν 71 από τους 180 βουλευτές του Νέου Λαϊκού Μετώπου. Οι περισσότεροι από τους υπόλοιπους 109 θα μπορούσαν να αποτελέσουν μέρος μιας «λύσης» (και χωρίς πολλές-πολλές παραχωρήσεις, διότι οι προνοητικές Βρυξέλλες ήδη τρίζουν τα δόντια για τα ελλείμματα). Γι’ αυτό και ο Μελανσόν, που από το πιο δυσανεκτικό τμήμα της ελίτ θεωρείται σαφώς χειρότερος της Λεπέν, έχει γίνει σάκος του μποξ: «κομμουνιστής» (όχι από τους καλούς προφανώς, σαν του Γαλλικού Κ.Κ., που όλοι τους έχουν με το σεις και με το σας), «ακραίος», «αντισημίτης». Αυτό λέγεται προληπτική εξουδετέρωση – και φυσικά κανείς από τους λοιπούς «συναγωνιστές» του στο Νέο Λαϊκό Μέτωπο δεν καίγεται να σταθεί στο πλάι του. Αντίθετα, υπονομεύεται ανοιχτά πλέον και εκ των έσω.
Και ο τρίτος και καταϊδρωμένος πόλος, ο προεδρικός; Τρίτος σε ψήφους, δεύτερος όμως σε έδρες (ελέω εκλογικού νόμου και… αριστεράς). Άρα; Νικητής κι αυτός; Η αλήθεια είναι ότι προβάλλοντας τον διπλό μπαμπούλα (Λεπέν-Μελανσόν) κατάφερε να κινητοποιήσει, πέρα από τη δεδομένη υποστήριξη των ελίτ, και λίγα εκατομμύρια «φιλήσυχων Γάλλων» – δεν έχουν απομείνει και πολλοί, αλλά είναι αρκετοί για να θαμπώσει έστω και προσωρινά ο εξευτελισμός που υπέστη στις ευρωεκλογές το «ακραίο κέντρο». Παραμένει όμως άλυτο το βασικό πρόβλημα του Μακρόν: ότι κι αυτός, και η πολιτική του, και οι ελίτ που εκπροσωπεί (άγνωστο για πόσο ακόμη), προκαλούν απέχθεια στη μεγάλη πλειοψηφία της γαλλικής κοινωνίας. Τον σώζει προσώρας το γεγονός ότι αυτή η απέχθεια διχάζεται σε πολιτικό επίπεδο, και δεύτερον το ότι η αριστερά (όχι του… Ολάντ) αδυνατεί να απογαλακτιστεί από τη λογική του «δημοκρατικού τόξου» – ακόμη κι όταν αυτό το τόξο της ρίχνει διαρκώς δηλητηριώδη βέλη. Αδυνατεί δηλαδή να ιεραρχήσει ως βασικό αντίπαλο το «ακραίο κέντρο», και να αφουγκραστεί τον θυμό των πληβείων. Θα διαρκέσει πολύ αυτή η ευτυχής (για τον μακρονισμό, τους πλούσιους, το ΝΑΤΟ κ.ο.κ.) συγκυρία; Ή θα ισχύσει κάποια στιγμή το «μια του κλέφτη, δυο του κλέφτη, τρεις και η κακή του ώρα»; Ίδωμεν. Για την ώρα παρακολουθούμε το νέο επεισόδιο του σίριαλ, με πρωταγωνιστές τους… πρωθυπουργήσιμους, πολιτικούς ή/και τεχνοκράτες. Αν και ο «υπηρεσιακός» πλέον πρωθυπουργός του Μακρόν, ο Ατάλ, δεν φαίνεται να βιάζεται να αδειάσει το γραφείο του.
* Για τον Α΄ γύρο βλ. «Η Γαλλία όπως δεν την έχουμε ξαναδεί» και «Γαλλικές εκλογές και αβέβαιη μετάβαση» (φύλλο 692).
