Το μέτωπο για τη ΔΕΗ αναδεικνύει σε καταλύτη το «πάντρεμα» κινήματος και πολιτικής
του Δημήτρη Υφαντή
Στη διετία της συγκυβέρνησης, δεν αναγνωρίζονται πολλές στιγμές που σφράγισε ο ΣΥΡΙΖΑ, όσον αφορά την ανάληψη και την εκτύλιξη πρωτοβουλιών. Όταν εκδηλώθηκαν, κυρίως εστιασμένες κοινοβουλευτικά (προτάσεις μομφής και προτάσεις εξεταστικών επιτροπών), περισσότερο αφορούσαν αμυντικές ή αντανακλαστικές κινήσεις. Οι κυβερνητικές ενέργειες όχι μόνο μετατόπιζαν το κέντρο βάρους της αντιπαράθεσης σε προνομιακά για το πρωθυπουργικό κέντρο πεδία, αλλά πολύ περισσότερο υλοποιούσαν σε «νόμο και τάξη» το καθεστώς των μνημονίων. Βεβαίως, εκ των υστέρων, με δεδομένα τα εκλογικά αποτελέσματα, τα τετελεσμένα αυτά δεν απέδωσαν σε πολιτική κεφαλαιοποίηση για Σαμαρά και Βενιζέλο. Το πραγματικό, όμως, επίδικο για τη χώρα και την κοινωνία, το αν δηλαδή έχει πληγεί σε βαθμό ανεπανόρθωτο η εξουσία που σφετερίζονται, αυτό δυστυχώς παραμένει… επίδικο.
Εδώ βρίσκει στόχο η εν εξελίξει πρωτοβουλία του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι σαφές πως σε διαφορετική περίπτωση, το πλαίσιο μιας (έστω και σε πιο ανεβασμένους τόνους) πεπατημένης διελκυστίνδας κυβέρνησης-αντιπολίτευσης, θα έστρωνε τον ασφαλέστερο δρόμο ώστε να συνεχιστεί, ίσως με ελαφρές αναταράξεις, αλλά πάντως να συνεχιστεί, ό,τι αποκαλείται «το πρόγραμμα».
Παλλαϊκά χαρακτηριστικά
Η Αριστερά δεν αρκέστηκε σε ρόλο συμπαραστάτη και κοινοβουλευτικού εκφραστή των «καθ’ ύλην αρμόδιων» συνδικάτων. Έθεσε στο μέγιστο δυνατό επίπεδο και με την ευρύτερη δυνατή πλατύτητα την αναγκαιότητα συγκρότησης μετώπου αντίστασης σε πανεθνική και παλλαϊκή κλίμακα. Ανέδειξε την υπεράσπιση της Δημόσιας Ενέργειας και των πλουτοπαραγωγικών πόρων ως θεμέλιο της παραγωγικής επιβίωσης και ανασυγκρότησης, με όρους στοιχειώδους εθνικής υπόστασης.
Παράλληλα, ξεδιπλώθηκαν οι κινητοποιήσεις στην ενδοχώρα, εκεί όπου η ΔΕΗ συμπλέκεται με ποικίλους αρμούς, όχι μόνο με τους ντόπιους εργαζόμενους, αλλά και με τα περιφερειακά αγροτικά, εμπορικά, και μεταποιητικά δίκτυα. Έτσι, από τις πρώτες συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας, εκφράστηκαν παλλαϊκά χαρακτηριστικά, διαπερνώντας κομματικά στεγανά και διαχωριστικές ιδεολογικές γραμμές.
Δεν είναι η πρώτη φορά που, απέναντι στον οδοστρωτήρα των μνημονίων, ιδίως στην «άλλη» Ελλάδα, εκφράστηκε μια ριζωμένη ιθαγένεια υπεράσπισης των ιερών και των όσιων (ζωτικές δομές του κοινωνικού κράτους, πηγές εθνικού πλούτου, πολύτιμα περιβαλλοντικά οικοσυστήματα). Το ζητούμενο και εν πολλοίς το ατελέσφορο, σε κάθε περίπτωση, εντοπιζόταν ακριβώς στην αδυναμία έκφρασης σε πολιτικό επίπεδο, σε άλλη ποιότητα πέραν των προβλεπόμενων τελετουργικών (από κατάθεση επερώτησης, μέχρι φυσική παρουσία βουλευτών, στελεχών ή και του προέδρου σε κινητοποιήσεις, ονομαστική ψηφοφορία και κοινοβουλευτικός θόρυβος) ώστε να σπάει το φράγμα της μεμονωμένης εστίας αντίστασης και να επιδιώκονται μπλοκαρίσματα εφαρμογής του Μνημονίου, νίκες για το λαό.
Εφαλτήριο για τα επόμενα βήματα
Δεν είναι δυνατόν, ασφαλώς, να προδικάσει κανείς σήμερα την έκβαση της παρούσας μάχης για τη ΔΕΗ. Κι ίσως η πιο ουσιώδης διακύβευση δεν έγκειται στην απόσυρση ή καταψήφιση της νομοθετικής ρύθμισης, αλλά στις υποθήκες που εμπεδώνονται, άμεσα και μεσοπρόθεσμα, ως εφαλτήρια για τα επόμενα βήματα στην υπόθεση της πολιτικής ανατροπής και της διεξόδου. Η πρόταση για διενέργεια δημοψηφίσματος συγκεφαλαιώνει -και επί της ουσίας και επί της διαδικασίας- τα ήδη κεκτημένα σε επίπεδο κινητοποιήσεων και κεντρικών πολιτικών αναφορών, με έκδηλο το συμβολικό φορτίο.
Επί της ουσίας: το θέμα της Ενέργειας δεν εξαντλείται ως αντικείμενο ιδεολογικής διαμάχης μεταξύ νεοφιλελευθερισμού και Αριστεράς. Ανάγεται σε επίπεδο εθνικής κυριαρχίας και άρα, από τη στιγμή που τίθεται σε διακινδύνευση, το λόγο έχει η λαϊκή πλειοψηφία. Επί της διαδικασίας: οι συνταγματικές ρυθμίσεις και ο Κανονισμός της Βουλής επιβάλλουν μία άσκηση προοικονομίας. Οι 120 βουλευτές που απαιτείται να υπογράψουν για τη σύγκληση της Ολομέλειας της Βουλής, ώστε να συζητηθεί το αίτημα για Δημοψήφισμα, αμέσως-αμέσως παραπέμπουν στην κοινοβουλευτική συσπείρωση στην οποία αποσκοπεί ο ΣΥΡΙΖΑ για το μπλοκάρισμα της επικείμενης προεδρικής εκλογής (απαιτούνται 121 αρνητικές ψήφοι).
Ο υπουργός Επικρατείας, Δ. Σταμάτης, από τους στενότερους συνεργάτες του Α. Σαμαρά, διέβλεψε τρικ του Αλ. Τσίπρα προκειμένου να παγιδεύσει τους βουλευτές με δέλεαρ τη ΔΕΗ, ώστε να υπονομεύσει την «ομαλότητα», την κάλπικη πλειοψηφία των 180 δηλαδή. Σωστά το διάβασε… από μέσα του, το «σκότωσε» όμως στην εκφώνηση. Δεν πρόκειται για τέχνασμα. Αλλά γι’ αυτό ακριβώς που… πρόκειται: ο εμβολιασμός κεντρικών πολιτικών πρωτοβουλιών στην κοινωνική ενεργοποίηση και αντιστρόφως, δεν μπορεί παρά να αποτυπώνεται σε συγκροτήσεις -και αντιστοίχως σε ρήξεις- και στο φαινομενικά απόρθητο και στεγανοποιημένο θεσμικό «οχυρό» του Κοινοβουλίου.
Το ανάχωμα που επιδιώκουν Σαμαράς και Βενιζέλος ως προεδρική πλειοψηφία των 180, δεν αποκλείεται, πολύ σύντομα, να αποδειχτεί παγίδα. Μηρυκάζοντας για πολλοστή φορά εμφυλιοπολεμικά ανακοινωθέντα, όπου ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Αλ. Τσίπρας παρουσιάζονται σαν «εχθροί του έθνους», προδίδουν την κυβερνητική αμηχανία. Το μέτωπο της αντίστασης και της σωτηρίας της χώρας βέβαια, δεν έχει ξεφύγει από την ποιότητα του «εν δυνάμει».
Αναλογεί στον ΣΥΡΙΖΑ να επενδύσει σε πραγματική δυναμική το νέο συσχετισμό που αποτυπώθηκε σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο. Τα επόμενα βήματα, σε κάθε επίπεδο, κινηματικό και θεσμικό, αποκτούν ιδιαιτέρως κρίσιμη σημασία.
