Οι εκλογές σε μία από τις σημαντικότερες αφρικανικές χώρες περνούν στα ψιλά, όπως εξάλλου και ολόκληρη η Μαύρη Ήπειρος. Είναι βέβαια εύλογη μια τέτοια αντιμετώπιση από την πλευρά των μεγάλων δυτικών ΜΜΕ, αφού ακόμη και η πιο ανώδυνη αναφορά θα περιέχει έστω και έμμεσα νύξεις για τις ευθύνες παλιών και νέων αποικιοκρατών σχετικά με την τραγική κατάσταση που βιώνουν οι λαοί της Αφρικής. Δηλαδή μιας ηπείρου με τις πρώτες ύλες και με το αίμα των κατοίκων της οποίας χτίστηκαν οι μεγαλύτερες αποικιακές αυτοκρατορίες, και χάρη στην απομύζησή της επιβιώνουν μέχρι σήμερα ισχυρές δυτικές δυνάμεις.
Η Νιγηρία, μια πυκνοκατοικημένη χώρα της Δυτικής Αφρικής με εύφορα εδάφη και πλούσια σε πρώτες ύλες (μεταξύ των οποίων πετρέλαιο και φυσικό αέριο), είναι ταυτόχρονα και μία από τις φτωχότερες στον κόσμο. Διόλου περίεργο αφού, είτε με χούντες είτε με κοινοβουλευτισμό, οι Δυτικοί εξακολουθούν να την ελέγχουν πολιτικά και οικονομικά. Παρ’ όλα αυτά οι σημερινές εκλογές έχουν σημασία, αφού οι περισσότερες δυτικές χώρες φαίνεται να ευνοούν την επιστροφή στην εξουσία του κεντροδεξιού PDP (Δημοκρατικό Κόμμα του Λαού). Αυτό κυβερνούσε διαρκώς από τη μεταπολίτευση του 1999 ως το 2015, οπότε ηττήθηκε στις εκλογές από το θεωρούμενο κεντροαριστερό APC (Παν-προοδευτικό Κογκρέσο) του Μπουχάρι. Ήταν η πρώτη εναλλαγή στην εξουσία που πραγματοποιήθηκε ομαλά.
Δυτικό «χρίσμα» στον Αμπουμπακάρι;
Βέβαια στη Νιγηρία όροι όπως κεντροαριστερά και κεντροδεξιά είναι σχετικοί. Για παράδειγμα ο Μπουχάρι, που σήμερα δηλώνει «κεντροαριστερός», ήταν πραξικοπηματίας στρατηγός που κυβέρνησε δικτατορικά το 1983-1985 και μετέπειτα τοποθετήθηκε, από άλλον δικτάτορα, επικεφαλής του Εθνικού Ταμείου Πετρελαίου. Αργότερα δήλωσε ότι μετάνιωσε κι ότι πλέον έχει δημοκρατικές πεποιθήσεις, ενώ αρνήθηκε και τις παλιότερες τοποθετήσεις του για την υπεροχή της Σαρία (του παραδοσιακού ισλαμικού νόμου). Ο Αμπουμπακάρι από την πλευρά του, είναι δισεκατομμυριούχος μπίζνεσμαν, που είχε διατελέσει και αντιπρόεδρος. Επίσης μουσουλμάνος, με 4 συζύγους και 28 παιδιά, ήταν μέχρι πρόσφατα αποκλεισμένος από τις ΗΠΑ.
Τις επισκέφθηκε όμως πριν λίγες εβδομάδες, εν μέσω προεκλογικής εκστρατείας, χάρη στη συνεργασία του με έναν λομπίστα και στενό φίλο του Τραμπ. Έκτοτε τα λιγοστά άρθρα σε δυτικά ΜΜΕ για τη Νιγηρία δείχνουν μια μεγαλύτερη συμπάθεια στον αντίπαλο του σημερινού προέδρου και υπογραμμίζουν τις αποτυχίες του Μπουχάρι. Αποφεύγουν βέβαια να διευκρινίσουν την ουσία της κριτικής του Αμπουμπακάρι προς τον απερχόμενο πρόεδρο (τον κατηγορεί ότι δεν προώθησε αρκετά τις νεοφιλελεύθερες «μεταρρυθμίσεις»). Και αποκρύπτουν ότι έχει δώσει διαβεβαιώσεις στις δυτικές πολυεθνικές πως θα πουλήσει την δημόσια εταιρία πετρελαίου και θα «καταπολεμήσει τις υπερβολικές ρυθμίσεις στην αγορά»…
Αβέβαιες προοπτικές για τους Νιγηριανούς
Ο Μπουχάρι εκλέχθηκε το 2015 με ένα τρίπτυχο: καταπολέμηση της χρόνιας διαφθοράς, μείωση της φτώχειας και της ανεργίας, και πάταξη της τζιχαντιστικής τρομοκρατίας. Είναι γεγονός ότι δεν τα κατάφερε και πολύ καλύτερα από τους προκατόχους του. Η διαφθορά εξακολουθεί να χτυπάει κόκκινο, πλήττοντας ευθέως το δημόσιο συμφέρον σε μια χώρα όπου οι εξαγωγές πετρελαίου αποφέρουν περίπου τα 2/3 των κρατικών εσόδων. Η φτώχεια και η ανεργία συνεχίζουν την αυξητική πορεία, ενώ οι λαϊκές αντιδράσεις στην αύξηση της τιμής των καυσίμων και άλλων ειδών πρώτης ανάγκης αντιμετωπίστηκαν με βίαιη καταστολή. Οι δε τζιχαντιστές της Μπόκο Χαράμ, παρά τα σημαντικά πλήγματα που έχουν δεχτεί και την εκδίωξή τους από επαρχίες που έλεγχαν, εξακολουθούν να πραγματοποιούν πολύνεκρες επιθέσεις…
Οι Μπουχάρι και Αμπουμπακάρι δεν είναι βέβαια οι μοναδικοί υποψήφιοι: άλλοι 68 έχουν θέσει υποψηφιότητα για την προεδρία, και 90 κόμματα διεκδικούν τις 360 έδρες της Βουλής και τις 109 της Γερουσίας! Αλλά κανείς από τους «μικρούς» δεν μπορεί να απειλήσει την παντοδυναμία του APC και του PDP. Μεταξύ των προοδευτικών υποψηφίων ξεχωρίζει πάντως ο Ομογιελέ Σοβορέ, του Κογκρέσου Αφρικανικής Δράσης, γνωστός για τους αγώνες του εναντίον της στρατιωτικής χούντας και του ΔΝΤ. Όσο για την πλειοψηφία των Νιγηριανών, δηλώνει απογοητευμένη από τη διάψευση των ελπίδων που είχε εναποθέσει στον Μπουχάρι, και ταυτόχρονα δυσπιστεί προς τους αντιπάλους του…
Στιγμές στην ιστορία
1000π.Χ.-300μ.Χ.: Ανθεί ο πολιτισμός Νοκ στη βόρεια Νιγηρία, πρόδρομος του βασιλείου των Χάουζα.
700μ.Χ.: Ξεκινά η περίοδος της Αυτοκρατορίας Κάνεμ-Μπόρνου με επίκεντρο τη βορειοανατολική Νιγηρία. Καταλύθηκε το 1893 από τους Βρετανούς.
10ος αιώνας: Ανθεί το φιλελεύθερο βασίλειο Νρι των Ίγκμπο στη νοτιοανατολική Νιγηρία, που αποτελούσε καταφύγιο διωκόμενων και σκλάβων. Καταλύθηκε το 1911 από τους Βρετανούς.
11ος αιώνας: Δυναμική διείσδυση του Ισλάμ στη Νιγηρία. Ο μουσουλμανισμός γίνεται επίσημη θρησκεία της Αυτοκρατορίας Κάνεμ-Μπόρνου.
12ος-16ος αιώνας: Αρχίζουν να εμφανίζονται και νέα βασίλεια σε επαρχίες της σημερινής Νιγηρίας – των Γιορούμπα (Ίφε και Όγιο), των Φουλάνι (μετέπειτα χαλιφάτο του Σοκότο), των Άρο (συνομοσπονδία) κ.ά.
18ος αιώνας: Βρετανοί, Ολλανδοί, Πορτογάλοι κ.ά. οργανώνουν το δουλεμπόριο μαύρων προς την αμερικανική ήπειρο.
1851: Οι Βρετανοί βομβαρδίζουν το βασίλειο του Λάγος, και το προσαρτούν το 1861.
1885: Η Συνδιάσκεψη των ευρωπαϊκών αποικιακών δυνάμεων στο Βερολίνο αναγνωρίζει τη Νιγηρία ως τμήμα της βρετανικής σφαίρας επιρροής.
1886: Ιδρύεται η βρετανική Βασιλική Εταιρία του Νίγηρα. Το μεγαλύτερο τμήμα της χώρας περνά ντε φάκτο υπό βρετανικό έλεγχο.
1901: Η Νιγηρία ανακηρύσσεται επίσημα βρετανικό προτεκτοράτο. Μέσα στα επόμενα 10 χρόνια υποτάσσονται και τα τελευταία βασίλεια που πρόβαλαν αντίσταση.
1919-1944: Εμφανίζονται οι πρώτες οργανωμένες αντιδράσεις Νιγηριανών κατά της βρετανικής κατοχής. Το 1931 ιδρύεται η πρώτη σημαντική αντιαποικιοκρατική οργάνωση, το Κίνημα Νιγηριανής Νεολαίας. Το 1937 η Shell-BP ελέγχει την παραγωγή πετρελαίου. Οι Νιγηριανοί επιστρατεύονται από τους Βρετανούς στον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο.1945-1959: Οι Νιγηριανοί βετεράνοι, έχοντας έρθει σε επαφή με ριζοσπαστικές ιδέες, πρωταγωνιστούν στην ίδρυση του Εθνικού Συμβουλίου της Νιγηρίας, που αγωνίζεται για ανεξαρτησία και εντάσσεται στο ρεύμα του αντιαποικιοκρατικού παναφρικανισμού. Οι Βρετανοί «απαντούν» υποδαυλίζοντας τις αντιθέσεις μεταξύ των διαφόρων φυλών.
1960: Ανακηρύσσεται η ανεξαρτησία, με πρώτο πρόεδρο τον αντιαποικιοκράτη Νάμντι Αζικίουι.
1966-1979: Ο Αζικίουι ανατρέπεται και ξεκινά περίοδος αλλεπάλληλων πραξικοπημάτων και δικτατορικής διακυβέρνησης. Όλες οι κομμουνιστικές οργανώσεις τίθενται εκτός νόμου και πολλά στελέχη τους εξοντώνονται. Το 1967-1970 ξεσπά ο πολύνεκρος πόλεμος της Μπιάφρα, όταν η ομώνυμη επαρχία (υποστηριζόμενη από Γαλλία, Ισραήλ κ.ά.) επιχείρησε να αποσχιστεί από τη Νιγηρία.
1979-1983: Δημοκρατικό διάλειμμα (οι στρατιωτικοί αποχωρούν από την εξουσία και γίνονται εκλογές).
1984-1999: Νέα περίοδος αλλεπάλληλων στρατιωτικών πραξικοπημάτων και αιματηρής δικτατορικής διακυβέρνησης με την υποστήριξη της Βρετανίας, των ΗΠΑ και των δυτικών πετρελαϊκών εταιριών.
1999-Σήμερα: Οριστικός τερματισμός της περιόδου δικτατορικής διακυβέρνησης, παρόλο που συνεχίζεται ο νεοαποικιοκρατικός έλεγχος της Νιγηρίας. Εμφάνιση της τζιχαντιστικής οργάνωσης Μπόκο Χαράμ. Στις εκλογές του 2015 για πρώτη φορά σημειώνεται ομαλή μετάβαση εξουσίας, όταν ο τότε πρόεδρος Τζόναθαν αναγνωρίζει την ήττα του και παραδίδει την εξουσία στον θεωρούμενο «κεντροαριστερό» σημερινό πρόεδρο Μπουχάρι.
