Ως μειοψηφούσα άποψη στο Δ.Σ και στη Γ.Σ. του Συλλόγου ΔΕΠ Φιλοσοφικής Σχολής ΕΚΠΑ, έχουμε εκφράσει την πλήρη αντίθεσή μας στη συγκρότηση των Συμβουλίων Διοίκησης στα ΑΕΙ. Θεωρούμε ότι ο νόμος Κεραμέως (4957/2022) έρχεται να ολοκληρώσει μια μακροχρόνια διαδικασία υπονόμευσης και έκπτωσης του δημόσιου Πανεπιστημίου με fast-track και πλήρως στεγανοποιημένες απέναντι στον κοινωνικό έλεγχο διαδικασίες. Κομβικό ρόλο στην τελική διάλυση του δημόσιου Πανεπιστημίου και στην υποκατάστασή του από το Πανεπιστήμιο-επιχείρηση που θα εξυπηρετεί λίγους και θα απευθύνεται εξίσου σε λίγους θα παίξουν τα Συμβούλια Διοίκησης. Ο Νόμος Κεραμέως τα συγκροτεί ως ολιγαρχικά και ανεξέλεγκτα όργανα, τα οποία θα συγκεντρώσουν εκείνες τις υπερεξουσίες που θα οδηγήσουν σε μαρασμό τα δημοκρατικά εκλεγμένα συλλογικά όργανα διοίκησης των ΑΕΙ και θα μονοδρομήσουν τα Πανεπιστήμια στην πλήρη υποταγή «στις βουλήσεις της αγοράς».
Πρώτη σαφής ένδειξη του ολιγαρχικού χαρακτήρα των ΣΔ, η αυθαίρετη συρρίκνωση του εκλογικού σώματος για την ανάδειξή τους μόνο στα μέλη ΔΕΠ. Η διαδικασία ανάδειξης των εσωτερικών μελών των ΣΔ χαρακτηρίσθηκε από εκκωφαντική σιωπή και διαδρομολογία, με κλειστές συναντήσεις και διαβουλεύσεις υποψηφίων με εκλογείς, και την πλήρη απουσία δημόσιας αντιπαράθεσης σχετικά με το όραμα των υποψηφίων για τον χαρακτήρα και τη λειτουργία του δημόσιου Πανεπιστημίου, πέρα από μεμονωμένες «διακηρύξεις αρχών» αναρτημένες στο webmail του ΕΚΠΑ.
Ο τρόπος εκλογής Συμβουλίων Διοίκησης με το δαιδαλώδες και αδιαφανές σύστημα της ταξινομικής ψήφου οδήγησε εξάλλου σε αδιέξοδο εντός μικρού χρονικού διαστήματος. Σε τρία πανεπιστήμια (Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας), τα έξι εσωτερικά μέλη που εκλέχθηκαν δεν στάθηκε εφικτό να συμφωνήσουν στην εκλογή των εξωτερικών μελών, καταλήγοντας σε διαρκείς ισοψηφίες (3-3). Αυτό οδήγησε σε αδυναμία συγκρότησης του Συμβουλίου Διοίκησης και σε παρεπόμενη αδυναμία διοίκησης των Ιδρυμάτων.
Η κατάργηση της δημοκρατίας που επιβάλλει ο νόμος 4957/2022 οδηγεί τόσο στο χάος, όσο και στη γελοιοποίηση ακαδημαϊκών οργάνων, το κύρος των οποίων οφείλουμε να προστατεύσουμε από την υπονόμευση
Για να αντιμετωπίσει την χαοτική κατάσταση που δημιούργησε ο νόμος, η κυβέρνηση προχώρησε σε μια ακόμη απονενοημένη κίνηση. Με τροπολογία που ψηφίστηκε την Μεγάλη Εβδομάδα και λίγο πριν η Βουλή ολοκληρώσει τις εργασίες της πριν τις εθνικές εκλογές, προβλέπεται η εκλογή των εξωτερικών μελών από τη Σύγκλητο. Εάν δε, δεν καταστεί εφικτή η εκλογή αυτών ούτε στη Σύγκλητο, τότε προβλέπεται κλήρωση. Η τροπολογία αυτή βρίσκεται σε καταφανή αντίφαση με τον ίδιο τον νόμο 4957/2022, σύμφωνα με τον οποίο (άρθρο 16) η Σύγκλητος δεν διαθέτει καμιά διοικητική αρμοδιότητα και ως εκ τούτου δεν εμπλέκεται στις διαδικασίες ανάδειξης των Συμβουλίων Διοίκησης.
Με την τροπολογία αυτή, που είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα οδηγήσει σε πλήθος νομικών προσφυγών (και σε παράταση της χαοτικής κατάστασης), η κυβέρνηση παραδέχεται έμμεσα ότι απέτυχε να προτείνει ένα βιώσιμο σύστημα διοίκησης στα πανεπιστήμια. Παραδέχεται ότι χωρίς τη συμμετοχή της ακαδημαϊκής κοινότητας στο σύνολό της δεν είναι δυνατόν να διοικηθεί το πανεπιστήμιο. Το Υπουργείο Παιδείας αντί να παραδεχτεί το λάθος και να καταργήσει τα Συμβούλια Διοίκησης, μεταφέρει στην απονευρωμένη Σύγκλητο όλα τα αδιέξοδα που δημιούργησε η επιβολή αφενός ολιγομελών οργάνων και αφετέρου της συμμετοχής εξωτερικών μελών στη διοίκηση των πανεπιστημίων.
Η κατάργηση της δημοκρατίας που επιβάλλει ο νόμος 4957/2022 οδηγεί τόσο στο χάος, όσο και στη γελοιοποίηση ακαδημαϊκών οργάνων, το κύρος των οποίων οφείλουμε να προστατεύσουμε από την υπονόμευση. Στην κατεύθυνση αυτή, καλούμε τις/τους συναδέλφους σε αποχή από τις «εκλογές» ανάδειξης του ΣΔ του ΕΚΠΑ. Πιστεύουμε ότι ένα αξιοσημείωτο ποσοστό αποχής θα στείλει σαφές πολιτικό μήνυμα στην οποιαδήποτε νέα ηγεσία του ΥΠΘ και θα συμβάλει στην επανεκκίνηση του αγώνα της πανεπιστημιακής κοινότητας για την πλήρη κατάργηση του Νόμου 4957.
Κώστας Γαγανάκης, γραμματέας Δ.Σ Συλλόγου ΔΕΠ Φιλοσοφικής ΕΚΠΑ
Γιάννα Γιαννουλοπούλου, αντιπρόεδρος Δ.Σ Συλλόγου ΔΕΠ Φιλοσοφικής ΕΚΠΑ
