Τη Δευτέρα και την Τρίτη μετά την Κυριακή των εκλογών ήμουν στο Ηράκλειο. Οι φίλοι μου ήταν σοκαρισμένοι. Για πρώτη φορά, έλεγαν, η Κρήτη όλη εμφανίζεται στον εκλογικό χάρτη μπλε, όπως όλη η Ελλάδα πλην Ροδόπης. Κι όμως, ούτε το 40% των Ελλήνων ψήφισε Νέα Δημοκρατία. Με δεδομένο ότι ψήφισε μόλις το 61%, το πραγματικό ποσοστό της Ν.Δ. στο 100% των πολιτών με δικαίωμα ψήφου είναι γύρω στο 25%. Ένας στους τέσσερις. Άρα, το μπλε πανελλαδικά είναι πέρα για πέρα παραπλανητικό. Δεν είναι λίγοι οι νεοδημοκράτες, αλλά είναι κατά πολύ λιγότεροι από την εντύπωση που δημιουργεί η θριαμβολογία του πρώτου κόμματος. Αφού το 75% των πολιτών είτε δεν ψήφισε τη Ν.Δ. είτε δεν πήγε καθόλου να ψηφίσει. Άρα, οι αναλύσεις του εκλογικού αποτελέσματος πρέπει να εκκινούν απ’ αυτό.
Αυτή η αναντιστοιχία ανάμεσα στο εκλογικό ποσοστό των κομμάτων και την πραγματική επιρροή τους είναι η παγιωμένη, δεξιοτεχνικά κατασκευασμένη απάτη των δημοκρατιών δυτικού τύπου, που δεν είναι καν αντιπροσωπευτικές. Και καμία σχέση δεν έχουν με την άμεση δημοκρατία. Στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ που ψηφίζουν ακόμα λιγότεροι απ’ όσους ψήφισαν εδώ, είναι πολύ χειρότερη η κατάσταση όσον αφορά τη δημοκρατικότητα των εκλογών.
Αν προσθέσεις και τα κάθε λογής φίλτρα και τους νόμιμους «κόφτες», π.χ. να αποκλείονται από τη Βουλή τα κόμματα που δεν συγκεντρώνουν ποσοστό πάνω από 3%, η αντιπροσώπευση είναι πέρα για πέρα αντιδημοκρατική και σκάρτη. Το είδαμε και τώρα. Οι ψήφοι του 16% των ανθρώπων που πήγαν να ψηφίσουν, επειδή τα κόμματα στα οποία έριξαν την ψήφο τους δεν μπήκαν στη Βουλή λόγω του 3%, πετάχτηκαν στα σκουπίδια. Αν προσθέσεις και το 2,6% των λευκών και άκυρων ψηφοδελτίων, σχεδόν το 20%, δηλαδή 1.100.000 ενεργοί ψηφοφόροι, δεν εκπροσωπούνται στη Βουλή. Όπως δεν εκπροσωπείται και το 39% εκείνων που δεν προσήλθαν καθόλου στην κάλπη από αδιαφορία, ανωτέρα βία ή διαμαρτυρία. Τελικά, στη Βουλή εκπροσωπείται δι’ αντιπροσώπων μόνο το μισό των πολιτών που έχουν δικαίωμα ψήφου! Το άλλο μισό είναι σαν να μην υφίσταται εφ’ όσον δεν εκπροσωπείται από κανέναν στο κοινοβούλιο. Χάρη σ’ αυτό το βαθειά νόθο σύστημα, το οποίο διορθώθηκε με την απλή αναλογική εν μέρει και προσωρινά για να επιστρέψει στο πλειοψηφικό με τις έδρες-μπόνους, με νομιμοποιημένη την αυθαιρεσία, το φουσκωμένο 25% πανηγυρίζει ισχυριζόμενο ότι εκπροσωπεί τον ελληνικό λαό και μπορεί να κυβερνήσει κάνοντας ό,τι θέλει με βάση την εντολή που παίρνει. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Δεν μας παρηγορεί αυτό, αλλά δεν πρέπει να το ξεχνάμε ή να το αγνοούμε.
Κακοί ψηφοφόροι
Πολλοί δικοί μας άνθρωποι είναι πυρ και μανία με τους συμπολίτες μας που ψήφισαν τη Ν.Δ. με όλα τα εγκλήματα που έχει κάνει και για εκείνα που θα διαπράξει προσεχώς. Με επιπλέον ένταση των ανισοτήτων, συνέχιση της εκποίησης της δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας, αγριότερη κακοποίηση του φυσικού περιβάλλοντος, περαιτέρω υποβάθμιση του εθνικού συστήματος υγείας, αποδυνάμωση της δημόσιας εκπαίδευσης και πάρα πολλά άλλα που μεθοδεύει.
Δεν υποστηρίζω ότι δεν πρέπει να εκφέρουμε τη γνώμη μας για τους άλλους. Πρέπει, όμως, να λαμβάνουμε υπόψη ένα σωρό παράγοντες που οδηγούν πολλούς να ψηφίσουν τη Ν.Δ., επί της ουσίας σε βάρος και των δικών τους συμφερόντων εφ’ όσον δεν ανήκουν στην πλούσια μειονότητα που προνομιακά εκμεταλλεύεται τον τόπο.
Πρώτα-πρώτα, βλέποντας όσο πιο καθαρά γίνεται τι δεν κάναμε καλά εμείς. Κάτι που δεν είναι εύκολο, γιατί δεν υπάρχει εδραιωμένη παράδοση αυτοκριτικής. Μετά, να ξανασκεφτούμε σε ποια φάση ζούμε.
Η κοινωνία είναι στραπατσαρισμένη. 13 χρόνια μνημόνια, γιατί είναι αστείο να νομίζει κανείς ότι δεν είμαστε υπό επιτήρηση, με το ελληνικό δημόσιο υπερχρέος των 400 δισεκ. ευρώ, το οποίο είναι πάνω από 200% του ΑΕΠ (από 120% όταν μας έβαλαν στα μνημόνια για να το μειώσουν!), με το λαό ταπεινωμένο και στριμωγμένο στη γωνία. Μισοί μισθοί, μισές συντάξεις, μεγάλη ακρίβεια στα είδη πρώτης ανάγκης, χρεοκοπίες, χρέη σε τράπεζες και δημόσια ταμεία, προσημειώσεις, κατασχέσεις, πλειστηριασμοί, μετανάστευση, όλα! Ούτε σε πόλεμο δεν υφίσταται κανείς τέτοια καθολική επίθεση. Κολλητά η πανδημία. Δεκάδες χιλιάδες νεκροί και ακόμα περισσότεροι σοβαρά πάσχοντες, εγκλεισμός, φόβος και απώλεια εσόδων. Και πόλεμος με το νατοϊκό μας κράτος εναντίον της Ρωσίας με όπλα, κυρώσεις, απαγορεύσεις και οικονομικό κόστος.
Αυτός ο κόσμος, λοιπόν, των συμπολιτών μας, έχει υποστεί απανωτές επιδρομές που όλες βρίσκονται σε εξέλιξη ταυτόχρονα. Φτωχοποιημένος, ανασφαλής, χωρίς όραμα και προοπτική. Χωρίς πνευματική ηγεσία μπροστά. Κι απ’ την Ευρώπη στα χάλια της, κανένα φως. Υπάρχει κανείς που πιστεύει ότι όλα αυτά δεν επηρεάζουν και δεν στρεβλώνουν τις εκλογικές επιλογές των πολιτών, που δεν μπορούν να τα διαχειριστούν και τα υφίστανται χωρίς να τους πέφτει λόγος; Μήπως αυτή η κατάσταση, η πραγματική, κάτω από ορισμένες συνθήκες, αντί να ενισχύει την ορθή κρίση, την εκτροχιάζει;
Κι εμείς, είμαστε ικανοποιημένοι από τη βοήθεια που έχουμε προσφέρει σ’ αυτόν τον κόσμο να εμπεδώσει κυρίως ποιοι ευθύνονται γι’ αυτό που συμβαίνει; Ή θεωρούμε ότι όλα είναι εντελώς αυτονόητα κι όποιος δεν τα καταλαβαίνει είναι βλάκας και αντιδραστικός, οπότε μπορούμε αβίαστα να μεμφόμαστε όλους τους άλλους και να δικαιώνουμε μόνο τους εαυτούς μας έχοντας ήσυχη τη συνείδησή μας;
Δεξιές ρίζες
Πρέπει να θυμηθούμε ότι η Δεξιά έχει βαθιές ρίζες στην Ελλάδα, από την εποχή των κοτζαμπάσηδων. Κι από την ίδρυση του ελληνικού κράτους, υπήρχε πάντοτε ένας κόσμος ταγμένος με τη εξουσία. Με τους τσιφλικάδες, τους Βαυαρούς, τους βασιλιάδες και τους κομματάρχες που αντλούσαν τη δύναμή τους από τους Άγγλους, τους Γάλλους, τους Γερμανούς ή τους Αμερικάνους. Ένας κόσμος που ταύτιζε την ύπαρξή του με την εξουσία επειδή είχε κάποιο όφελος απ’ αυτή την παρασιτική σχέση, αλλά και με βάση την εσωτερική ανάγκη και επιθυμία που έχουν πολλοί άνθρωποι, με ψυχολογικές παραμέτρους, να είναι προσκολλημένοι στην εξουσία ακόμα κι όταν ζημιώνονται. Το δεύτερο, αν και παράλογο, δεν είναι καθόλου αμελητέο.
Πώς γίνεται ένας άνθρωπος που δεν ανήκει στην άρχουσα τάξη και είναι σε κατώτερη κατάσταση, να επιθυμεί την ταύτισή του μαζί της ακόμα κι όταν δεν έχει καμία ελπίδα να ενταχτεί σ’ αυτήν. Πώς είναι δυνατό να στηρίζει τους εκμεταλλευτές του και ενίοτε να πολεμάει γι’ αυτούς;
Αυτό δεν συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα. Αν, όμως, δεν δώσουμε κάποιες ικανοποιητικές εξηγήσεις, θα καταλήγουμε σε λάθος συμπεράσματα για τη δυνατότητα που έχει η Δεξιά να αποσπάει ψήφους από τα κοινωνικά στρώματα τα οποία σίγουρα αντιλαμβάνονται ότι οι προνομιούχοι παίρνουν τη μερίδα του λέοντος από τον πλούτο που παράγει όλη η κοινωνία, με αποτέλεσμα οι πολλοί να ζουν οριακά και οι λίγοι να ζουν υπερβολικά άνετα.
Νομίζω ότι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος που έκανε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής το 1974 για το πολιτειακό, είναι πολύ αποκαλυπτικό γιατί έγινε με απόφαση του σημαντικού πολιτικού της Δεξιάς, που σαφώς τασσόταν υπέρ της αβασίλευτης δημοκρατίας και αμέσως μετά την προδοτική ενέργεια της Δεξιάς με το πραξικόπημα κατά του προέδρου Μακαρίου και την επακόλουθη εθνική ήττα στην Κύπρο.
Ήταν μία από τις χειρότερες στιγμές για τη Δεξιά. Κι όμως, στο δημοψήφισμα, το 30% των ψηφοφόρων έριξε, μέσα σε ένα εξαιρετικά δυσμενές κλίμα για τη Δεξιά, τις ψήφους του υπέρ του βασιλιά! Δηλαδή του κορυφαίου συμβόλου της Δεξιάς από την ίδρυση του ελληνικού κράτους. Και οι περισσότεροι απ’ αυτούς σίγουρα ήταν φτωχοί και μικρομεσαίοι.
Συσπείρωση και αποσυσπείρωση
Με το δημοψήφισμα του 1974 φάνηκε πόσο μεγάλο και πόσο ανθεκτικό στις πιέσεις είναι ένα σημαντικό τμήμα της κοινωνίας που νιώθει ταυτισμένο με τον πυρήνα της Δεξιάς που ανέκαθεν εκπροσωπούσε το στέμμα. Και σ’ αυτό τον σκληρό πυρήνα διαχρονικά βρίσκονται από τους πιο φανατικούς αντιδραστικούς, όπως οι συνεργάτες των ναζί στην Κατοχή, οι χίτες και οι ταγματασφαλίτες, μέχρι τους θεωρούμενους μετριοπαθείς δεξιούς τύπου Παναγιώτη Κανελλόπουλου που, όμως, είχε διατελέσει υπουργός στρατιωτικών στη διάρκεια του υποκινημένου από τους Άγγλους και καθοδηγημένου από τους Αμερικάνους εμφυλίου πολέμου, ή τύπου Κωνσταντίνου Μητσοτάκη που είχε αναλάβει εργολαβικά στη δεκαετία του ’60 να στηρίξει τη βασιλική επέμβαση εντείνοντας και παρατείνοντας την ανωμαλία που διευκόλυνε το πραξικόπημα των συνταγματαρχών στις 21 Απριλίου του 1967.
Μετά την πτώση της δικτατορίας, ελλείψει πλέον βασιλιά, δεξιοί κάθε απόχρωσης, από κεντρώοι φιλοβασιλικοί και αντιβασιλικοί μέχρι καθαρόαιμοι βασιλικοί και αμετανόητοι χουντικοί συσπειρώθηκαν στους κόλπους της κοινοβουλευτικής Δεξιάς που εμφάνισε συνοχή υπό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και εξόρκισε το στίγμα του χουντισμού και του μοναρχισμού χωρίς να το αποβάλλει οριστικά. Μια Δεξιά που βγήκε κυριλέ, μετά την ανωμαλία της δεκαετίας του ’60 που άνοιξε το δρόμο στο πραξικόπημα, που στήριξε ενεργητικά και παθητικά τη χούντα, που διέπραξε το αιματοκύλισμα του Πολυτεχνείου και προκάλεσε την κυπριακή τραγωδία.
Εν ολίγοις, η Δεξιά διασώθηκε με την βοήθεια των Αμερικάνων και των Ευρωπαίων που αποκαθήλωσαν τη χούντα επειδή δεν την χρειάζονταν πια και έδωσαν το πράσινο φως στον Καραμανλή να αναλάβει το έργο της ανασύστασης και αποενοχοποίησης της Δεξιάς, συν την αποφυγή του κομμουνιστικού κινδύνου. Δεν εννοώ ότι ο Καραμανλής ήταν πράκτοράς τους, αλλά ήταν σίγουρα άνθρωπος τους, ο καταλληλότερες για να φέρει σε πέρας ένα τέτοιο έργο με αποφασιστικό και ταυτόχρονα αστικοδημοκρατικό τρόπο.
Έκτοτε, η βάση της Δεξιάς κλονίστηκε σοβαρά δύο φορές. Με το ΠΑΣΟΚ το 1981 και με τον ΣΥΡΙΖΑ το 2015. Αυτός ο κλονισμός θα μπορούσε -θεωρητικά τουλάχιστον- να επιδράσει βαθιά και μακροπρόθεσμα στον κοινωνικό πυρήνα της Δεξιάς, στο τμήμα του που είναι λαϊκό, αλλά για να γίνει αυτό έπρεπε ο κλονισμός να έχει μεγαλύτερη διάρκεια και συνέπεια. Δεν είχε, όμως. Και το κομμάτι που είχε κλονιστεί, και τις δύο φορές, ψηφίζοντας ΠΑΣΟΚ το ’81 και «όχι» στο δημοψήφισμα του 2015, επανήλθε δις απογοητευμένο στην προτέρα κατάσταση, στην αγκαλιά της παραδοσιακής Δεξιάς. Αυτό έχει πολλές αιτίες. Μία αφορά τις ανεπάρκειες και ασυνέχειες του ΠΑΣΟΚ τότε και του ΣΥΡΙΖΑ στις μέρες μας. Μεγάλο θέμα, που δεν θα σταματήσει ποτέ να συζητιέται.
Μία άλλη αιτία η οποία δεν έχει μελετηθεί εξονυχιστικά για να αντιμετωπιστεί σωστά, εντοπίζεται σε ένα σύνολο παραγόντων που αποτελούν τους μηχανισμούς χειραγώγησης και ομηρίας, που οδηγούν τους πολίτες ενός ευρύτερου πολιτικού φάσματος, είτε το αντιλαμβάνονται είτε όχι, στο να ρίξουν την ψήφο τους στη Νέα Δημοκρατία.
Η δύναμη της Δεξιάς
Συνήθως όταν αναφερόμαστε σε μηχανές χειραγώγησης της κοινής γνώμης, εννοούμε πρωτίστως τα ΜΜΕ. Σωστό είναι αυτό, σε ολόκληρη την Ευρώπη, τις ΗΠΑ κι αλλού. Στην Ελλάδα, έχουμε από τα χειρότερα. Όλες οι τηλεοράσεις είναι του συστήματος, οι 10 στις 12 εφημερίδες, τα 9 στα δέκα ραδιόφωνα, δηλαδή ο έλεγχος του δημόσιου λόγου από τον σκληρό πυρήνα της Δεξιάς είναι σχεδόν απόλυτος. Ο ελεύθερος δημοσιογραφικός λόγος έχει περιοριστεί στο ελάχιστο, σχεδόν δεν υφίσταται. Η προπαγάνδα της εξουσίας και η παραπληροφόρηση κυριαρχούν συντριπτικά. Αλλά η Δεξιά δεν διαθέτει μόνο τα ΜΜΕ στο οπλοστάσιο της. Έχει πάρα πολλά διαπλεκόμενα και αλληλοσυμπληρούμενα δίκτυα. Έχει την Εκκλησία. Τεράστιο δίκτυο, από αιώνες. Έχει τις τράπεζες. Και άλλους μηχανισμούς, ορατούς και αόρατους, με τους οποίους επηρεάζει δελεάζοντας, εκφοβίζοντας και κρατώντας αιχμάλωτους τους πολίτες, τους ψηφοφόρους. Και δεν εννοώ τους πιο προφανείς μηχανισμούς, το στρατό, την αστυνομία και τις μυστικές υπηρεσίες, τις οποίες ελέγχει και χρησιμοποιεί κατ’ αποκλειστικότητα.
Μερικά παραδείγματα είναι χαρακτηριστικά. Με το μεγάλο κόλπο των μνημονίων, σύμπραξη ξένων και ντόπιων, κόβοντας απότομα μισθούς και συντάξεις στο μισό, χρεοκόπησε ένα πολύ μεγάλο μέρος της κοινωνίας, ιδίως των μικρομεσαίων στρωμάτων, που ούτε μεγάλα εισοδήματα είχαν, ούτε καταθέσεις στο εξωτερικό, ούτε μεγάλη ακίνητη περιουσία για να την εκποιήσουν. Εκατομμύρια πολίτες βρέθηκαν απότομα να μην μπορούν να ανταποκριθούν στις ανειλημμένες υποχρεώσεις τους. Αν έπαιρνες μισθό ή σύνταξη 1500 ή 2000 ευρώ, μπορούσες να πληρώνεις τις δόσεις ενός δανείου 300 ή 500 ευρώ το μήνα. Και γι’ αυτό μέχρι το 2010 τα «κόκκινα» δάνεια ήταν λίγα. Αλλά με μισθό ή σύνταξη 1000 ευρώ και κάτω, η πληρωμή των δόσεων αμέσως καθίσταται ανέφικτη κι έτσι εκτινάσσεται ο αριθμός των δανείων που γίνονται κόκκινα χωρίς να ευθύνεται ο δανειολήπτης για την αδυναμία του να ανταποκριθεί. Τα νούμερα και οι χρόνοι που συμβαίνουν αυτά το αποδεικνύουν. Μπαίνοντας στα κόκκινα δάνεια σημαίνει ότι έγινες όμηρος των τραπεζών, δηλαδή, σε κρατούν στο χέρι, δεμένο. Των τραπεζών που χρηματοδοτήθηκαν με δεκάδες δισεκατομμύρια από τα λεφτά του κοσμάκη. Ήταν κι αυτός ένας λόγος που στράφηκαν πολλοί στον ΣΥΡΙΖΑ, γιατί τον είδαν σαν σανίδα σωτηρίας, ότι θα βάλει φρένο στην ασυδοσία αυτής της μαφίας.
Κατεβασμένα ρολά
Ταυτόχρονα, με τα μειωμένα εισοδήματα, έπεσε κάθετα η αγοραστική δύναμη και τσακίστηκε το λιανικό και χονδρικό εμπόριο, γι’ αυτό μέσα σε δύο χρόνια τα μισά καταστήματα στην Πατησίων είχαν κλείσει, στην κάθε «Πατησίων». Πάρα πολλά είναι ακόμα με κατεβασμένα τα ρολά. Τέλος. Κι αυτό έγινε σε όλους τους δρόμους, σε όλες τις συνοικίες, σε όλες τις πόλεις, σε όλη την Ελλάδα. Κι όλοι αυτοί οι έμποροι, μικροί και μικρομεσαίοι, δηλαδή η σπονδυλική στήλη της χώρας, όπως και κάθε χώρας, είτε πρόκειται για τη Γερμανία είτε πρόκειται για την Κίνα, έσπασε. Κι από τότε, όπως δείχνουν τα στατιστικά στοιχεία, τα χρέη των εμπόρων και των επιχειρηματιών στην εφορία, τις τοκογλυφικές τράπεζες και τα ασφαλιστικά ταμεία ανεβαίνουν κάθε χρόνο έχοντας φτάσει σε εξωφρενικά ύψη, δηλαδή, είναι εντελώς αδύνατο να εξοφληθούν! Μόνο στην εφορία, χρωστάμε πάνω από 100 δισεκατομμύρια ευρώ κι αυτό αυξάνεται ανελλιπώς χρόνο με το χρόνο. Συνολικά, σε εφορία, ασφαλιστικά ταμεία και τράπεζες οι πολίτες χρωστούν πάνω από 250 δισεκ. ευρώ! Επειδή είναι αδύνατο να βρεθούν αυτά τα χρήματα για να ξοφληθούν οι οφειλές, εκατομμύρια άνθρωποι είναι όμηροι, είναι αιχμάλωτοι, και ως τέτοιοι φοβούνται, αρπάζονται από κάθε σταγόνα ελπίδας και υπόσχεσης, περιμένουν και εκλιπαρούν για λίγο οίκτο από τους κυβερνώντες. Για να τη βγάλουν! Να μην χάσουν το μαγαζί που τους τρέφει, να μη χάσουν το σπίτι που μένουν, να μην πάνε φυλακή, να μην πεινάσουν τα παιδιά τους και να μην ξεφτιλιστούν.
Η εξουσία, όμως, δεν έχει τέτοια προβλήματα ρευστότητας. Δανείζεται ασύστολα, αφού πάλι ο λαός τα χρεώνεται και όχι η άρχουσα τάξη, με αποτέλεσμα το δημόσιο χρέος μαζί με το ιδιωτικό να έχουν ξεπεράσει τα 650 δισεκατομμύρια ευρώ!
Πρόκειται για μια καλοστημένη μηχανή παραγωγής διαρκούς τρόμου που αποσκοπεί στην οικονομική, κοινωνική και ψυχολογική εξάρθρωση των πολιτών. Και, ως γνωστόν, ο πνιγμένος από τα μαλλιά πιάνεται. Η Δεξιά που δημιούργησε όλον αυτόν τον εφιάλτη, επί τούτου, τον κάνει συνεχώς χειρότερο, για να εντείνει την εξάρτηση των πολιτών, ενώ ταυτόχρονα, ως παλιά κουφάλα, ξέρει να τον διαχειρίζεται εξαπατώντας τα θύματα με προσφορές μικρών επιδομάτων για να πάρεις μερικά τρόφιμα ή να βάλεις λίγη βενζίνη, που δεν λύνουν το πρόβλημα κανενός, αλλά του προσφέρουν μια μικρή υπόσχεση ότι και κάτι παραπάνω μπορεί να πάρει. Έτσι, η κοινωνία αιχμάλωτη και εξαπατημένη, βυθισμένη στα δικά της άμεσα προβλήματα επιβίωσης, χρεοκοπημένη και υπό διαρκή απειλή εξωδίκων και κατασχέσεων, πιάνεται από το κάθε τι που μοιάζει με σωσίβιο χωρίς καθαρό μυαλό για να υπερασπιστεί τον εαυτό της από την οργανωμένη και αμείλικτη επίθεση και τον τόπο από το ξεπούλημα και τη λεηλασία.
