Του Σταύρου Γεωργά. Μια από τις κοινοτοπίες τελευταίας κοπής, με τις οποίες παρηγοριόμαστε για το έλλειμμα σκέψης, είναι ότι «αν τα εκκαθαριστικά της Εφορίας είχαν έρθει πριν από τις εκλογές, το αποτέλεσμα θα ήταν διαφορετικό, αφού όλοι θα είχαν συνειδητοποιήσει τι τους περιμένει», αφού, για να το πούμε διαφορετικά, το μέλλον θα ήταν ήδη εδώ.
Και κανείς δεν ευθύνεται για την εν ψυχρώ διακίνηση αυτής της κοινοτοπίας, όπως ευθύνεται για τη διακίνηση ναρκωτικών ο πρεζέμπορος: είναι όλοι χρήστες.
Θέλω να πω: γι’ αυτό το λόγο πράγματι εστάλησαν με διαφορά φάσεως τα εκκαθαριστικά, οι κυβερνώντες σκέπτονται όπως κι εμείς ή, πάλι, εμείς μπήκαμε κιόλας στον κόπο να σκεπτόμαστε όπως εκείνοι, και τούτο αποτελεί την πλήρη απόδειξη του θριάμβου τους. Επειδή – τι στο διάβολο αποκάλυψαν τελικά τα εκκαθαριστικά; Τι ήταν κρυμμένο τόσο καλά ώστε να μην το δούμε και να ψηφίσουμε Σαμαρά;
Η απάντηση είναι: τα πάντα, αν η πραγματικότητα είναι μια ροή εικόνων στα κανάλια και στις σκέψεις μας υποκαθίστανται οι εκφωνούμενοι υπό μορφήν ειδήσεων ή σχολίων υπότιτλοι. Όμως – όπου σταθείς κι όπου βρεθείς, ακούς να μυκτηρίζονται τα κανάλια και φαίνεται να είναι γενική η εντύπωση ότι λένε ξεκάθαρα ψέματα. Θα πρέπει λοιπόν αυτή η εντύπωση να ξεχνιέται αμέσως, ν’ ανανεώνεται και να ξεχνιέται ξανά: δεν εξηγείται αλλιώς. Οπότε το πρόβλημα μετατίθεται: Τίποτα δεν είναι κρυμμένο, γιατί τίποτα δεν μπορείς να κρύψεις μες στα ερείπια. Μπορείς όμως να ξεχνάς αυτό που είδες αμέσως μόλις το δεις. Η μνήμη, βάσει της οποίας πολιτεύονται οι άνθρωποι, μια και εκεί εδράζεται η έλλογη πράξη – η μνήμη φαίνεται να ζει πια όσο και τα μικροσωματίδια που προσφάτως απομονώνονται σ’ επιταχυντές: για κάποια ελάχιστα νανοδευτερόλεπτα…
Αν υποθέσουμε, λοιπόν, ότι ο όλος ΣΥΡΙΖΑ ήθελε πράγματι να κερδίσει τις εκλογές (αν δεν ήθελε, αποκαλύπτομαι: η στρατηγική ήταν ιδιοφυής…), μόνο έτσι εξηγείται γιατί τις έχασε την τελευταία εβδομάδα: δεν πέτυχε να υπενθυμίζει ξανά και ξανά αυτό που λησμονιόταν αμέσως, ολοένα γρηγορότερα μάλιστα (γιατί και το «αμέσως» έχει διαβαθμίσεις ώσπου να συμπυκνωθεί εντέλει σε νανοδευτερόλεπτα) καθώς πλησιάζαμε στην κάλπη και το ρίσκο δεν ήταν πια ανέξοδος κομπασμός αλλά έμοιαζε ολοένα πιο πραγματικό και φανέρωνε όλο το βάρος του. Ο φόβος είναι μια μέθοδος για να ξεχνάς – και πολύς φόβος διαχύθηκε την τελευταία εκείνη εβδομάδα στη ζοφερή ούτως ή άλλως ατμόσφαιρα. Όμως η γενική, μακρά και επιδεινούμενη αμνησία λέει ότι καιρό τώρα φοβόμαστε. Οπότε είναι ίσως σωστό ν’ αναρωτηθούμε τι θα γινόταν αν το αποτέλεσμα ήταν διαφορετικό, πόσο πύρρειος είναι μια νίκη που κερδίζεται πάνω σ’ αυτή τη σαθρή βάση.
Το ερώτημα δεν είναι του τύπου «τι θα γινόταν αν είχε προλάβει να έρθει ο Γκρουσί», αφορά στο μέλλον: στις διαδικασίες συγκρότησης του ενιαίου ΣΥΡΙΖΑ, μεταξύ άλλων, και στη μορφή που θα κυοφορήσει αυτός ο μετασχηματισμός. Και οι διαδικασίες και η μορφή πρέπει να είναι αντίδοτο στην αμνησία, καθενός και όλων μαζί, ειδάλλως ο φόβος θα συντρίψει τα πάντα και θα εκταμιευτεί από τους αρμοδίους. Οι αρμόδιοι εξ ορισμού δεν είμαστε εμείς.
Θέλω να πω: γι’ αυτό το λόγο πράγματι εστάλησαν με διαφορά φάσεως τα εκκαθαριστικά, οι κυβερνώντες σκέπτονται όπως κι εμείς ή, πάλι, εμείς μπήκαμε κιόλας στον κόπο να σκεπτόμαστε όπως εκείνοι, και τούτο αποτελεί την πλήρη απόδειξη του θριάμβου τους. Επειδή – τι στο διάβολο αποκάλυψαν τελικά τα εκκαθαριστικά; Τι ήταν κρυμμένο τόσο καλά ώστε να μην το δούμε και να ψηφίσουμε Σαμαρά;
Η απάντηση είναι: τα πάντα, αν η πραγματικότητα είναι μια ροή εικόνων στα κανάλια και στις σκέψεις μας υποκαθίστανται οι εκφωνούμενοι υπό μορφήν ειδήσεων ή σχολίων υπότιτλοι. Όμως – όπου σταθείς κι όπου βρεθείς, ακούς να μυκτηρίζονται τα κανάλια και φαίνεται να είναι γενική η εντύπωση ότι λένε ξεκάθαρα ψέματα. Θα πρέπει λοιπόν αυτή η εντύπωση να ξεχνιέται αμέσως, ν’ ανανεώνεται και να ξεχνιέται ξανά: δεν εξηγείται αλλιώς. Οπότε το πρόβλημα μετατίθεται: Τίποτα δεν είναι κρυμμένο, γιατί τίποτα δεν μπορείς να κρύψεις μες στα ερείπια. Μπορείς όμως να ξεχνάς αυτό που είδες αμέσως μόλις το δεις. Η μνήμη, βάσει της οποίας πολιτεύονται οι άνθρωποι, μια και εκεί εδράζεται η έλλογη πράξη – η μνήμη φαίνεται να ζει πια όσο και τα μικροσωματίδια που προσφάτως απομονώνονται σ’ επιταχυντές: για κάποια ελάχιστα νανοδευτερόλεπτα…
Αν υποθέσουμε, λοιπόν, ότι ο όλος ΣΥΡΙΖΑ ήθελε πράγματι να κερδίσει τις εκλογές (αν δεν ήθελε, αποκαλύπτομαι: η στρατηγική ήταν ιδιοφυής…), μόνο έτσι εξηγείται γιατί τις έχασε την τελευταία εβδομάδα: δεν πέτυχε να υπενθυμίζει ξανά και ξανά αυτό που λησμονιόταν αμέσως, ολοένα γρηγορότερα μάλιστα (γιατί και το «αμέσως» έχει διαβαθμίσεις ώσπου να συμπυκνωθεί εντέλει σε νανοδευτερόλεπτα) καθώς πλησιάζαμε στην κάλπη και το ρίσκο δεν ήταν πια ανέξοδος κομπασμός αλλά έμοιαζε ολοένα πιο πραγματικό και φανέρωνε όλο το βάρος του. Ο φόβος είναι μια μέθοδος για να ξεχνάς – και πολύς φόβος διαχύθηκε την τελευταία εκείνη εβδομάδα στη ζοφερή ούτως ή άλλως ατμόσφαιρα. Όμως η γενική, μακρά και επιδεινούμενη αμνησία λέει ότι καιρό τώρα φοβόμαστε. Οπότε είναι ίσως σωστό ν’ αναρωτηθούμε τι θα γινόταν αν το αποτέλεσμα ήταν διαφορετικό, πόσο πύρρειος είναι μια νίκη που κερδίζεται πάνω σ’ αυτή τη σαθρή βάση.
Το ερώτημα δεν είναι του τύπου «τι θα γινόταν αν είχε προλάβει να έρθει ο Γκρουσί», αφορά στο μέλλον: στις διαδικασίες συγκρότησης του ενιαίου ΣΥΡΙΖΑ, μεταξύ άλλων, και στη μορφή που θα κυοφορήσει αυτός ο μετασχηματισμός. Και οι διαδικασίες και η μορφή πρέπει να είναι αντίδοτο στην αμνησία, καθενός και όλων μαζί, ειδάλλως ο φόβος θα συντρίψει τα πάντα και θα εκταμιευτεί από τους αρμοδίους. Οι αρμόδιοι εξ ορισμού δεν είμαστε εμείς.
Σχόλια
