Πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 29 Σεπτεμβρίου, η εκδήλωση για τη παρουσίαση του βιβλίου «Άσχημη περίοδο διαλέξατε να διαφωνήσετε…» του Ρ. Ρινάλντι από τις εκδόσεις Α/συνέχεια.
Η εκδήλωση ξεκίνησε με τη δημοσιογράφο Μαρία Αναγνωστίδου (tv 100), η οποία έκανε μια συνοπτική παρουσίαση του βιβλίου από την πλευρά του αναγνώστη και ακολούθησαν ο Ανδρέας Καρίτζης, συγγραφέας του προλόγου και ο Ρούντι Ρινάλντι, συγγραφέας του βιβλίου.
Αν και, όπως είναι φυσικό από τον τίτλο και μόνο του βιβλίου, η κουβέντα είχε ματιές στο πρόσφατο παρελθόν της μετάλλαξης του ΣΥΡΙΖΑ, οι τοποθετήσεις των ομιλητών δεν περιορίστηκαν εκεί εστιάζοντας στο τι έλειψε αλλά κυρίως στο τι λείπει από τον αγώνα του λαού μας για τη διέξοδο, ανοίγοντας έτσι μια κουβέντα δύσκολη αλλά αναγκαία για τα επόμενα βήματα.
Χαιρετισμό απηύθυνε ακόμα ο Γιώργος Αρχοντόπουλος, πρόεδρος του σωματείου εργαζομένων της ΕΥΑΘ και μέλος του κινήματος SOSτε το ΝΕΡΟ, καταγγέλλοντας το ξεπούλημα που ψήφισε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ την περασμένη Τρίτη.
Ακολουθεί η ομιλίας της Μαρίας Αναγνωστίδου στην εκδήλωση.
Αρχικά ας εστιάσουμε την προσοχή μας στο φαινόμενο της μετάλλαξης. Ένα ριζοσπαστικό αριστερό κόμμα συναντά την ανταπόκριση του αυθόρμητου λαϊκού κινήματος στην αντίθεση προς την πολιτική των μνημονίων. Αποτέλεσμα; Η εκλογική άνοδος και η ανάληψη της εξουσίας τον Ιανουάριο του 2015. Η πορεία αυτού του κόμματος όμως από την κυβερνητική θέση επιφυλάσσει σε όλους μας μια εξαιρετικά οδυνηρή έκπληξη, αυτήν που ο Ρούντι Ρινάλντι ονομάζει μετάλλαξη.
Σε τι συνίσταται όμως αυτό το φαινόμενο; Το χαρακτηρίζει μια κεντρική αντίθεση. Εκείνη ανάμεσα στην επαναστατική ρητορική των υποσχέσεων που δελεάζουν τη μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού λαού και στην βαθμιαία προσχεδιασμένη ολοκληρωτική στροφή του κόμματος προς μια οδυνηρότερη επιλογή της πολιτικής των μνημονίων.
Το ενδιαφέρον παράδοξο συνίσταται στο ότι το κύριο σώμα των ψηφοφόρων που ενίσχυσαν τον ΣΥΡΙΖΑ οδηγώντας τον στην ανάληψη της εξουσίας, συνέχισαν και συνεχίζουν να τον ακολουθούν παρά τη δραματική του μεταστροφή.
Μήπως αυτό σημαίνει και ένα διχασμό μέσα στον ίδιο τον πολίτη; Φάνηκε το εξής φαινομενικά ανακόλουθο: Από τη μια πλευρά η συντριπτική πλειοψηφία του λαού αποδοκιμάζει μέσω του δημοψηφίσματος τον ευρωπαϊκό ιμπεριαλισμό και από την άλλη πλευρά ένα μεγάλο μέρος των πολιτών οδηγεί ξανά τον ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση, μολονότι το κόμμα αυτό είναι πια ένα μνημονικό κόμμα που έχει διαψεύσει κατηγορηματικά την αριστερή του καταγωγή.
Όπως επισημαίνει εύστοχα ο Ρούντι Ρινάλντι από την ημέρα της δεύτερης ανάληψης της εξουσίας από τον ΣΥΡΙΖΑ μέχρι σήμερα επικρατεί μέσα στην ελληνική κοινωνία ένας θυμός που βαθμιαία αυξάνει δεν εκδηλώνεται με σαφή και ανάγλυφο τρόπο αλλά οδηγείται αναπόφευκτα προς την έκρηξη μιας οργής.
Από αυτή τη διαπίστωση ξεκινά ο συγγραφέας για να μας οδηγήσει στη διατύπωση της κεντρικής του πρότασης. Έχει αρχίσει να αναπτύσσεται ένα ευρύ δημοκρατικό κίνημα πέρα από την παραδοσιακή στάση και ρητορική της Αριστεράς το οποίο, μολονότι δεν έχει ακόμη αποκρυσταλλώσει τη θέληση του, είναι η μόνη αυθεντική διέξοδος για το πρόβλημα της Ελλάδας. Το ζήτημα είναι αφενός ποια θα είναι η συμπεριφορά των μελών αυτού του κινήματος σε μια ενδεχόμενη εκλογική αναμέτρηση και αφετέρου με ποιο τρόπο η εξέλιξή του θα δώσει σάρκα και οστά στη διέξοδο που όλοι αναζητούμε. Αυτό το διπλό ερώτημα πιστεύω πως είναι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία που προτείνονται σε αυτό το βιβλίο.
Μεταξύ άλλων, αυτό το ερώτημα σημαίνει να αναζητήσουμε τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας για μια έξοδο από το καθεστώς της αποικίας χρέους, τη στιγμή που ενδέχεται να είμαστε -και είμαστε- πολίτες που ξεκινούν από διαφορετικές πολιτικές αφετηρίες. Πιστεύω ότι η συζήτηση που θα ακολουθήσει μπορεί να προσφέρει σημαντικά σε αυτή την κατεύθυνση.
Εάν θέλαμε να περιγράψουμε τη διαδρομή που επιλέγει ο Ρούντι Ρινάλντι για να μας μεταδώσει την άποψη του θα επισημαίναμε τα εξής: Ο συγγραφέας με τα ποικίλα κείμενα και έγγραφα που μας εκθέτει παρακολουθεί χρονολογικά την πορεία της αρνητικής εξέλιξης του ΣΥΡΙΖΑ από την περίοδο κατά την οποία το κόμμα ήταν αξιωματική αντιπολίτευση μέχρι και την υπογραφή του τρίτου μνημονίου. Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον το ότι η αρχή της παρακμής εντοπίζεται στο 2014 όταν αποφασίζεται η πολιτική της διαπραγμάτευσης με τους Ευρωπαίους εταίρους χωρίς ρήξη. Σε αυτή την απόφαση ο Ρούντι Ρινάλντι διαγιγνώσκει την αρχή μιας απρόσμενης μετάλλαξης.
Εγκαταλείπεται η πολιτική των μονομερών ενεργειών και βαθμιαία ενισχύεται μια κεντροαριστερή αντίληψη η οποία θα οδηγήσει τον ΣΥΡΙΖΑ σε ολοένα και μεγαλύτερη απομάκρυνση από τις αρχικές του διακηρύξεις. Είναι χαρακτηριστικό το ότι ακόμη και η εκλογική του νίκη τον Ιανουάριο του 2015 βρίσκει τον ΣΥΡΙΖΑ ήδη σημαντικά αλλαγμένο, όπως αποδεικνύει η συνέχεια, σε σχέση με ότι είχε υποσχεθεί.
Ένα κρίσιμο σημείο των διαπιστώσεων του συγγραφέα είναι η επισήμανση της λανθασμένης επιλογής για τη συμφωνία της 20ης Φεβρουαρίου του 2015, η οποία στέρησε την κυβέρνηση από κάθε ριζοσπαστική ενέργεια που θα μπορούσε να οδηγήσει σε άλλους όρους συζήτησης με τους Ευρωπαίους αξιωματούχους.
Το παιχνίδι από τότε αρχίζει να χάνεται. Με έγγραφα, συνεντεύξεις αλλά και άρθρα που παρατίθενται στο βιβλίο, ο Ρούντι Ρινάλντι δείχνει ότι η πορεία προς τον οδυνηρό συμβιβασμό που επήλθε τελικά ήταν προσχεδιασμένη και τόσο επιδέξια στημένη ώστε ακόμα και οι μεγαλύτερες υποχωρήσεις να βρίσκουν δήθεν αντίβαρο στην αριστερής απόχρωσης ρητορική.
Το αποτέλεσμα ήταν η ελληνική κυβέρνηση να είναι συνεπέστατη σε όλες τις υποχρεώσεις της προς του δανειστές, να μην προβάλλει την παραμικρή ουσιαστική αντίσταση, να επικαλείται πάντοτε τον δύσκολο αλλά έντιμο συμβιβασμό και να οδηγείται σε μια δραματική αποδυνάμωση. Περί τα τέλη του Μαΐου του 2015, η κατάσταση αυτή ήταν φανερή και τότε ο Αλέξης Τσίπρας επιλέγει την, κατά τον συγγραφέα του βιβλίου, τελευταία σπασμωδική του αντίδραση που είναι η απόφαση για την πραγματοποίηση του δημοψηφίσματος.
Εδώ ο Ρινάλντι διαβλέπει το μεγάλο χάσμα ανάμεσα στην απρόσμενης έντασης επαναστατική στάση του λαού (επικράτηση του όχι με 61,3%) και τις πραγματικές βλέψεις της κυβέρνησης, η οποία ήλπιζε πως μια οριακή επικράτηση του Όχι θα της έδινε το άλλοθι για έναν κακό συμβιβασμό.
Ίσως το αρνητικότερο στοιχείο της πολιτικής που ακολουθήθηκε ήταν ο υβριστικός χειρισμός του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος. Η εύγλωττη περιγραφή των γεγονότων που ακολούθησαν, δείχνει με ποιον τρόπο κατέστη αποτελεσματικός ο συμβιβασμός με την υπογραφή του τρίτου και βαρύτερου μνημονίου. Από εκεί και μετά η αρνητική πορεία των πραγμάτων στη χώρα είναι γνωστή.
Θα ήθελα να υπογραμμίσω δυο παραμέτρους. Πρώτη, ο Ρούντι Ρινάλντι αποχωρεί από το Σύριζα όταν τα πράγματα πήραν αυτή τη τροπή και δεύτερη και κυριότερη παράμετρος, προβαίνει σε μια ειλικρινέστατη και δημιουργική αυτοκριτική, η οποία φαίνεται καθαρά στο τρόπο αφήγησης των γεγονότων μέσα στο βιβλίο. Πιστεύω ότι είναι προπάντων αυτή η αυτοκριτική που μπορεί να λειτουργήσει ως έναυσμα για τον καθένα και την καθεμία προκειμένου να αναλογιστούμε την εσωτερική μας στάση και την εξωτερική μας πράξη σε ότι αφορά τη δραματική πολιτική εξέλιξη που βιώνουμε.
Πιστεύω ότι έχει σημασία να τονιστούν δυο ακόμη επισημάνσεις του συγγραφέα του βιβλίου.
Πρώτη επισήμανση: Ο Ρούντι Ρινάλντι δείχνει με αναλυτικό και διαυγή τρόπο πως η απόφαση για μια συμβιβαστική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ στο εσωτερικό ήδη από το 2014, συνδυάζεται με μια φαινομενικά απροσδόκητη αλλά τελικά σχεδιασμένη ευνοϊκή υποδοχή του Αλέξη Τσίπρα ως μέλλοντος πρωθυπουργού από μέρους τόσο των ΗΠΑ όσο και του ευρωπαϊκού διευθυντηρίου. Η ουσία εδώ βρίσκεται στην εντυπωσιακή παραλληλία μεταξύ της όλο και συμβιβαστικότερης πολιτικής στο εσωτερικό και της ομαλής και θετικής σχέσης του ΣΥΡΙΖΑ με τον ξένο παράγοντα. Από μια άποψη θα μπορούσε να θεωρήσει κανείς ότι τα πράγματα ήταν συνολικά προδιαγεγραμμένα.
Δεύτερη επισήμανση: Ας εξετάσουμε τον ίδιο τον τίτλο του βιβλίου. «Άσχημη περίοδο διαλέξατε να διαφωνήσετε». Στην εισαγωγή του, ο Ρινάλντι αφηγείται αλλά και σχολιάζει μια καθοριστική συνομιλία του με τον Αλέξη Τσίπρα. Σε αυτήν, ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ υπερασπίστηκε την πολιτική του συμβιβασμού και διαμαρτυρήθηκε για όσα άκουγε από τον συγγραφέα του βιβλίου, ο οποίος τότε ήταν μέλος της πολιτικής γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ. Ο νυν πρωθυπουργός λέγοντας «άσχημη περίοδο διαλέξατε να διαφωνήσετε», αποδοκίμασε την απόφαση του Ρινάλντι και των συντρόφων του να διαχωρίσουν τη θέση τους.
Είναι χαρακτηριστικό το ότι η συνολική ατμόσφαιρα αυτής της συνομιλίας δείχνει όχι μόνο την προσχεδιασμένη αλλαγή πολιτικής προς το χειρότερο, αλλά και τον κυνισμό με τον οποίο ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ υπερασπίστηκε αυτή την αλλαγή, η οποία φυσικά ήταν ο μόνος τρόπος για να παραμείνει στην εξουσία. Μπορούμε να πούμε ότι αυτή η στάση του ΣΥΡΙΖΑ είναι η εντυπωσιακότερη από τις συμβιβαστικές τάσεις μιας παράξενης Αριστεράς σε όλη την Ευρώπη, η οποία επιλέγει να ισχυροποιηθεί ή και να κυβερνήσει διαψεύδοντας στην πράξη τις αρχικές κατευθύνσεις της.
Θα ήθελα να επισημάνω, τελειώνοντας, την ακόλουθη θετική διάσταση της σκέψης του Ρούντι Ρινάλντι. Μέσα στην σύλληψη αυτού του πολιτικού κινήματος που βρίσκεται σε ανάπτυξη, συνδυάζονται η δύσκολη αυτογνωσία, η διαπίστωση της συνύπαρξης του κοινωνικού με το εθνικό στοιχείο και η ανοικτότητα μιας κοινής και, σε πολλά της σημεία, πρωτοφανέρωτης δράσης που διαφαίνεται ότι μπορούμε να αναλάβουμε όλοι όσοι στοιχιζόμαστε με μια τέτοια προοπτική.
Επιπλέον, και ίσως αυτό είναι το κυριότερο, θέλω να τονίσω κάτι που με εξέπληξε πολύ ευχάριστα. Η συνεκτική συλλογιστική του βιβλίου, οι εύστοχες παρατηρήσεις σχετικά με τη λογική της μετάλλαξης του ΣΥΡΙΖΑ και ο παραγωγικός τρόπος σύνδεσης των μερών και των κεφαλαίων του έργου, βρίσκουν απόλυτη ανταπόκριση στην προσωπικότητα του Ρούντι Ρινάλντι.
Η ευθύτητα, ο βαθύς και αυθεντικός στοχασμός, η εντιμότητα και η σοβαρότητα του συγγραφέα του βιβλίου, στοιχεία τα οποία βίωσα προσωπικά στις συνεντεύξεις με τον ίδιο, δείχνουν με τον κατηγορηματικότερο τρόπο ότι είναι εφικτή η ανταπόκριση ανάμεσα στο περιεχόμενο της πολιτικής σκέψης και την ποιότητα του ανθρώπου που την παράγει. Από αυτή την άποψη, μπορούμε να ελπίζουμε!
