Τόσες ήταν οι λέξεις που αποτέλεσαν το προϊόν της σκληρής και πολυσυζητημένης μάχης μεταξύ βρετανικής κυβέρνησης και Ανωτάτου Δικαστηρίου για το αν χρειάζεται πρότερη κοινοβουλευτική έγκριση για την εκκίνηση της διαδικασίας αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ή όχι. Η κυβέρνηση έχασε την έφεση, και μας έδωσε εκατοντριανταεπτά λέξεις ενός πυκνού νομοσχεδίου, που ορίζει ως στόχο του να «παρέχει στην πρωθυπουργό την εξουσία να ενημερώσει, σύμφωνα με το άρθρο 50 παράγραφος 2 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για την πρόθεση του Ηνωμένου Βασιλείου να αποχωρήσει από την Ε.Ε.». Το νομοσχέδιο δημοσιοποιήθηκε την περασμένη Πέμπτη, σηματοδοτώντας, μετά από 7 μήνες καθυστέρησης και αβεβαιότητας, την απαρχή της πολύπλοκης αποχώρησης της Γηραιάς Αλβιώνας από την Ε.Ε. Οι βουλευτές θα έχουν πέντε ημέρες για να το συζητήσουν. Έπειτα, αν υπερψηφιστεί, θα ενεργοποιηθεί το άρθρο 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας, και θα ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ βρετανικών και ευρωπαϊκών αρχών.
Όπως και η γλώσσα του νομοσχεδίου, οι τελευταίες ημέρες ήταν εξαιρετικά πυκνές. Την προηγούμενη Πέμπτη, η πρωθυπουργός Τερέζα Μέι εξέθεσε το είδος του Brexit που σκοπεύει να επιδιώξει. Το ερώτημα, όπως θα μας ρώταγε κι ο περιπτεράς όταν ζητάμε τσιγάρα, ήταν… μαλακό ή σκληρό; Τελικά, θα είναι ένα Brexit σκληρό. Ο έλεγχος των συνόρων και κατ’ επέκταση των μεταναστευτικών ροών από τις χώρες (και) της Ε.Ε. είναι, κατά τη Βρετανίδα ηγέτη, εκ των ουκ άνευ – και αυτό για το οποίο ο κόσμος ουσιαστικά ψήφισε υπέρ του Brexit. Οπότε, η αποχώρηση από την Κοινή Ευρωπαϊκή Αγορά είναι απαραίτητη καθώς, όπως οι Ευρωκράτες είχαν κάνει γνωστό, «συμμετοχή στην κοινή αγορά σημαίνει και ελεύθερη διακίνηση ανθρώπων, και δεν μπορείς να έχεις το ένα χωρίς το άλλο».
Ακολούθησαν συζητήσεις και κυβερνητικές εξαγγελίες σχετικά με το θέμα του εμπορίου. Κοινώς, η Βρετανία χωρίζει και… ψάχνεται. Μια «παγκόσμια Βρετανία», που θα εμπορεύεται γενικά με όλους, αποτελεί ένα προνομιακό ρητορικό σχήμα για την κυβέρνηση, καθώς επιτρέπει στο πολιτικό προσωπικό να προβάλει εύκολα ένα όραμα, και ένα, όποιο, σχέδιο για το μέλλον – ουσιαστικά χωρίς κανένα χειροπιαστό στοιχείο. Γεμίζει ο τηλεοπτικός χρόνος, και οι στήλες των εφημερίδων, μέχρι την επόμενη ημέρα, την Παρασκευή. Ε, μετά Σαββατοκύριακο, κάπως θα τα βολέψουμε… Ακόμα και η ιδέα για τη μετατροπή του Ηνωμένου Βασιλείου σε «φορολογικό παράδεισο» ακούστηκε.
![Με φόντο την εκκίνηση της επίσημης διαδικασίας για το Brexit και την ανάληψη της προεδρίας από τον Τραμπ, η Πορεία των Γυναικών στο Λονδίνο κατέβασε πολύ κόσμο στο δρόμο το περασμένο Σάββατο. Ήταν μια διαδήλωση 100.000 ανθρώπων με πλακάτ εστιασμένα σε έμφυλα θέματα, κυριαρχία απλού, «χύμα» κόσμου και όχι οργανωμένων μπλοκ (παρότι κι αυτά υπήρχαν), με πολλά χρώματα και απουσία συνθημάτων, μα γρήγορη μετάδοση εμψυχωτικών επιφωνημάτων που τα αντικαθιστούσαν. Αρκετά διαφορετικό από ό,τι έχουμε συνηθίσει στην Ελλάδα, μα και με κάποιες ομοιότητες. Η αμηχανία, η απουσία συνθημάτων και η αίσθηση της πολιτικής σούπας που, μη ενοποιημένη ακόμα, αποτελείται από τα μέρη της χωρίς να έχει συντεθεί σε σύνολο, θύμιζαν αρκετά τις πρώτες συγκεντρώσεις των πλατειών… [φωτό: Dan Kitwood/Getty Images]](https://www.e-dromos.gr/wp-content/uploads/2017/01/brexit-1.jpg)
[φωτό: Dan Kitwood/Getty Images]
Αμηχανία και στους Εργατικούς
Έτσι φτάσαμε στην επίσημη εκκίνηση του Brexit. Η Τερέζα Μέι, στις αρχές τις εβδομάδας, κατά την ώρα των Πρωθυπουργικών Ερωτήσεων, ανακοίνωσε τη δημοσιοποίηση εγγράφου που θα σκιαγραφεί το πώς η κυβέρνηση σκοπεύει να χειριστεί το θέμα. Κάτι που αιφνιδίασε τους Εργατικούς, οι οποίοι έχουν την ατυχία να είναι ένα διαιρεμένο κόμμα, που του ζητείται να τοποθετηθεί για ένα θέμα το οποίο το διαιρεί ακόμη περισσότερο. Εξ ορισμού, λόγω της πολιτικής του κληρονομιάς και ταυτότητας, το Εργατικό Κόμμα δεν μπορεί να τοποθετηθεί με αυτοπεποίθηση στο θέμα της Ε.Ε. Δεν αποτελεί προνομιακό πεδίο παρέμβασης για αυτό, όσο και να προσπαθήσει να βρει πολιτικές θέσεις σε εκάστοτε πλευρές του. Σκοπεύει πάντως να ψηφίσει υπέρ της ενεργοποίησης του άρθρου 50. Το πόσοι βουλευτές όντως θα υπακούσουν στα κοινοβουλευτικά μαστίγια, παραμένει ανοικτό ερώτημα. Οι πρώτες γκρίνιες και απειλές παραιτήσεων ήδη άρχισαν να ακούγονται.
Όλα αυτά όμως θα περιμένουν. Η Βρετανίδα πρωθυπουργός βρίσκεται στην Ουάσινγκτον για να συναντηθεί με τον Ντόναλντ Τραμπ και, αν όλα πάνε καλά, να φτιάξει τη μαγιά για μια νέα εμπορική συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών. Και οι δύο χρειάζονται να αποδείξουν πως οι εξαγγελίες τους περί εμπορίου, που αποτελούν μεγάλο κομμάτι του πολιτικού τους λόγου, είναι πραγματοποιήσιμες. Και οι δύο χρειάζονται μια νίκη, και σύντομα. Όμως, η αλλαγή των κανόνων του εμπορίου αποτελεί από τα δυσκολότερα και πιο ευαίσθητα πεδία παρέμβασης στο παγκοσμιοποιημένο καπιταλιστικό περιβάλλον, και ορισμένες φορές μεταμορφώνονται σε πολιτικά, οικονομικά αλλά και στρατιωτικά casus belli.
* Τη στήλη γράφει κάθε δεύτερη εβδομάδα ο Ηλίας Σταθάτος από το Λονδίν
