Μέσα στο 2023 οι ελίτ συνέχισαν να κατατρώγουν τα τελευταία υπολείμματα ελευθερίας και αξιοπρέπειας εθνών, λαών και χωρών. Και το κάνουν με πάμπολλους τρόπους: από την «κλασική» αιματοχυσία και κατοχή ως τη διεύρυνση των αυταρχικών θεσμικών πλαισίων που καταργούν μια σειρά «αυτονόητα» δικαιώματα και διαλύουν κάθε συλλογική ταυτότητα, κι από τη συνέχιση της «παραδοσιακής» καταλήστευσης του ξένου πλούτου ως την οργάνωση ενός εφιαλτικού μέλλοντος σημαδεμένου από τον πολύμορφο εξανδραποδισμό της συντριπτικής πλειοψηφίας του παγκόσμιου πληθυσμού. Σε ένα τέτοιο φόντο ενισχύονται η τάση προς τον πόλεμο, η γεωμετρική αύξηση του κινδύνου ενός πυρηνικού ολοκαυτώματος (είτε από επιλογή είτε εξαιτίας «ατυχήματος»), η βίαιη περιθωριοποίηση και φτωχοποίηση δισεκατομμυρίων ανθρώπων. Ταυτόχρονα όμως περισσότεροι απ’ ό,τι πέρυσι συνειδητοποιούν τι συμβαίνει και αντιστέκονται – όπως δείχνουν για παράδειγμα οι διεθνείς κινητοποιήσεις ενάντια στο έγκλημα στη Γάζα. Το σκοτάδι δεν είναι παντοδύναμο, ούτε θα είναι παντοτινό.
Σεισμικές προειδοποιήσεις
Στις 6 Φεβρουαρίου ισχυρότατος σεισμός έπληξε την Τουρκία και τη Συρία, αφήνοντας πίσω του 60.000 νεκρούς, εκατομμύρια άστεγους και τεράστιες υλικές καταστροφές. Ειδικά στην Τουρκία στο στόχαστρο βρέθηκε η διεφθαρμένη διαπλοκή του καθεστώτος Ερντογάν με την κατασκευαστική μαφία, η οποία έχτιζε οικοδομές-τραπουλόχαρτα. Τον Μάιο το κόμμα του Ερντογάν σημείωσε σημαντικές απώλειες στις βουλευτικές εκλογές, αλλά ο ίδιος επικράτησε στον Β΄ γύρο των προεδρικών εκλογών με 52%. Την ίδια στιγμή πάντως η Τουρκία ολοκληρώνει την κατασκευή του πρώτου πυρηνικού της εργοστασίου στα μικρασιατικά παράλια, στο Άκουγιου, πάνω στη γραμμή του ρήγματος του σεισμού…
Ευρωδιαζύγιο λαού-κυβερνώντων
Στιγμιότυπο από τις πολύμηνες κινητοποιήσεις στη Γαλλία με αφορμή τη «μεταρρύθμιση» του συνταξιοδοτικού συστήματος από την κυβέρνηση Μακρόν: μερικές διαδηλώτριες έχουν μεταμφιεστεί σε ζόμπι, ενώ άλλες έχουν παλουκώσει τα κεφάλια του προέδρου Μακρόν και της πρωθυπουργού Μπορν! Βέβαια η αναταραχή έχει βαθύτερα αίτια από τη νιοστή μακρονική «μεταρρύθμιση», με πρώτο απ’ όλα το διαζύγιο της λαϊκής πλειοψηφίας από την κυβερνώσα μειοψηφία. Έτσι η πολιτική κρίση στη Γαλλία παίρνει μόνιμα χαρακτηριστικά και διαρκώς παράγει κινητοποιήσεις, ή ακόμα και «θεσμικές» εκπλήξεις – όπως η πρόσφατη καταψήφιση προτάσεων του Μακρόν από τη γαλλική εθνοσυνέλευση. Εξίσου βαθιά πολιτική κρίση, αν και εκφραζόμενη με διαφορετικούς όρους, περνά και ο έτερος «στυλοβάτης» της Ε.Ε., η Γερμανία.
Πού κοιτά η Αφρική;
Η προσοχή πολλών στράφηκε φέτος στην Αφρική αρχικά με αφορμή τις αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ αντιδραστικών καθεστωτικών φραξιών στο Σουδάν. Αλλά οι πιο ουσιαστικές αλλαγές, που αφορούσαν τον γεωπολιτικό προσανατολισμό, είχαν αρχίσει να δρομολογούνται νωρίτερα σε χώρες που ήταν γαλλικές αποικίες – επί των οποίων ο έλεγχος του Παρισιού εξακολουθούσε να είναι ασφυκτικός. Τα αντιδυτικά πραξικοπήματα στο Μάλι και στην Μπουρκίνα Φάσο, κι αργότερα στην Γκαμπόν και στον Νίγηρα, ανάγκασαν τελικά τη Γαλλία να αποσύρει άρον-άρον τις στρατιωτικές μονάδες της από πολλές αφρικανικές χώρες – κι άνοιξαν το δρόμο για μια βαθύτερη διείσδυση των στρατηγικών αντιπάλων της Δύσης σε μεγάλο τμήμα της ηπείρου.
Ουκρανικός βάλτος
Μέσα σε σχεδόν δύο χρόνια από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία οι δύο αντίπαλοι στρατοί έχουν χάσει τουλάχιστον 70.000 άντρες ο καθένας, ενώ πάνω από 10.000 είναι οι νεκροί άμαχοι. Τελικά η πολυδιαφημισμένη ουκρανική αντεπίθεση απέτυχε – παρά τη «στιγμιαία» ανταρσία της Wagner και τον θάνατο του Πριγκόζιν, που προκάλεσαν σύγχυση στις ρωσικές γραμμές. Έτσι το βάλτωμα σε στρατιωτικό επίπεδο εξαντλεί τα έμψυχα και άψυχα αποθέματα του Κιέβου, και ταυτόχρονα μειώνει εμφανώς τη διάθεση της Δύσης να συνεχίσει να επενδύει δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια και ευρώ σε μια μάλλον αναποτελεσματική προσπάθεια στριμώγματος της Ρωσίας. Σε αυτό το φόντο η Ουκρανία γίνεται δεκτή ως υποψήφια ένταξης στην Ε.Ε., και ο Πούτιν προτείνει όρους για ειρήνευση…
Πετυχημένη εθνοκάθαρση…
Με μια επίθεση-αστραπή, υποστηριζόμενη ποικιλότροπα από την Τουρκία και το Ισραήλ και με τους Ρώσους να κοιτούν αλλού, ο στρατός του Αζερμπαϊτζάν εισέβαλε τον Σεπτέμβρη στον αρμενικό θύλακα του Αρτσάχ (Ναγκόρνο-Καραμπάχ). Μέσα σε ελάχιστο χρόνο 120.000 Αρμένηδες εκδιώχθηκαν στην καθαυτό Αρμενία, τερματίζοντας μια αρμενική παρουσία χιλιετιών στο Αρτσάχ. Μάλλον έπεται και συνέχεια, αφού η Τουρκία δεν εγκαταλείπει το σχέδιό της για διείσδυση βαθιά στον Καύκασο – σχέδιο που πλέον εμποδίζεται μονάχα από το Ιράν. Στη φωτογραφία, παιδιά γράφουν τα ονόματά τους κι αφήνουν αποτυπώματα των χεριών τους στον τοίχο του σχολείου τους στο Στεπανακέρτ, λίγο πριν πάρουν τον δρόμο της προσφυγιάς.
Βαλκανικές πυριτιδαποθήκες
Τα Βαλκάνια μετρούν τρεις τουλάχιστον πυριτιδαποθήκες: το Κόσοβο, τη Βοσνία και τη Μολδαβία. Δεν είναι και λίγες για έναν τόσο περιορισμένο γεωγραφικά χώρο, πόσο μάλλον που η περιοχή γειτνιάζει άμεσα με την εμπόλεμη Ουκρανία, αλλά και με την επεκτατική Τουρκία. Επιπλέον, η όξυνση της καταπίεσης της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία, όπως και οι σκληρές συγκρούσεις μεταξύ πολιτικών δυνάμεων στις περισσότερες άλλες βαλκανικές χώρες εξαιτίας των γεωπολιτικών προσανατολισμών της καθεμιάς, επιτείνουν τις ανησυχίες για την ουκρανοποίηση της γειτονιάς μας. Μια πιθανή ανάφλεξη στα Βαλκάνια είναι δυνατόν να συμπαρασύρει «τοπικές» συμμαχίες με διεθνή ανάμιξη.
Όχι ακόμα αντίπαλο δέος
Πολλοί «διάβασαν» τη 15η Σύνοδο Κορυφής των BRICS (που συνοδεύτηκε από την ανακοίνωση της διεύρυνσης της Ομάδας) ως την απαρχή μιας νέας παγκόσμιας τάξης που θα αντικαταστήσει την ηγεμονία της δύουσας Δύσης. Η αντίδραση όμως της Ινδίας στη μετατροπή των BRICS σε αντιδυτικό οργανισμό, καθώς και άλλες αντίρροπες εξελίξεις (όπως π.χ. η απότομη και ακραία φιλοδυτική στροφή της Αργεντινής), διέψευσαν τέτοιες βιαστικές εκτιμήσεις. Αλλά κι ο αντίπαλος πόλος δεν τα πάει καλύτερα: αρκεί για να το πιστοποιήσει η συστημική ενδόρρηξη στις ΗΠΑ, όπου η ομάδα του Μπάιντεν πασχίζει ποντάρει πια όχι στις κάλπες αλλά στη «δικαιοσύνη» για να εμποδίσει την επιστροφή του Τραμπ στην εξουσία. Όσο για την Ε.Ε., ούτε διακηρυκτικά πια δεν φιλοδοξεί να παίξει αυτόνομο ρόλο στο παγκόσμιο γίγνεσθαι.
Ο σύγχρονος Κρανίου Τόπος
Μια μικροσκοπική λωρίδα γης έχει ανασκαφτεί και ποτιστεί με αίμα δεκάδων χιλιάδων αμάχων, καθώς η ισραηλινή ελίτ και η ακροδεξιά κυβερνητική έκφρασή της θεωρεί ότι ήρθε η ώρα για την υλοποίηση του σιωνιστικού ονείρου: το άδειασμα της Παλαιστίνης από τον γηγενή πληθυσμό της. Το σχέδιο προωθείται μεθοδικά, αδίστακτα και σε δημόσια θέα, ενώ η λεγόμενη διεθνής κοινότητα –υπό την πίεση ενός άνευ προηγουμένου κινήματος ιδίως στην καρδιά της Δύσης– σταδιακά «εξισορροπεί» τις φραστικές τοποθετήσεις της. Αλλά ταυτόχρονα δεν κάνει τίποτα ουσιαστικό για να αποτρέψει το έγκλημα πολέμου. Τώρα λοιπόν όλο και περισσότεροι συνειδητοποιούν ότι η συγκρότηση ενός κυρίαρχου και βιώσιμου παλαιστινιακού κράτους είναι η μοναδική πιθανότητα για ειρήνευση και για την αποτροπή μιας ανεξέλεγκτης επέκτασης της σύρραξης.