Με ορόσημο την έκθεση Agrotica, οι αγρότες κλιμακώνουν τις κινητοποιήσεις τους. Εκατοντάδες τρακτέρ από τα μπλόκα της Βόρειας Ελλάδας έχουν παραταχθεί έξω από την ΔΕΘ, ενώ αγρότες από αγροτικούς, κτηνοτροφικούς, μελισσοκομικούς συλλόγους όλης της χώρας, δίνουν ραντεβού για σήμερα, Σάββατο 3/2, στο παναγροτικό συλλαλητήριο. «Να υπερασπιστούμε την πρωτογενή παραγωγή», φωνάζουν οι αγρότες, ενώνοντας τις φωνές τους με τους συναδέλφους τους σε όλη την Ευρώπη που προειδοποιούν πως «χωρίς αγρότες, δεν υπάρχει τροφή».
Τα αιτήματα των αγροτικών συλλόγων, αφορούν μεταξύ άλλων, τη μείωση της τιμής του αγροτικού πετρελαίου και ρεύματος που ανεβάζει το κόστος παραγωγής, τις πληρωμές του ΟΠΕΚΕΠΕ που καθυστερούν, τον έλεγχο τον τιμών των προϊόντων από το χωράφι στο ράφι που διογκώνεται από την αισχροκέρδεια των μεσαζόντων και τον έλεγχο των εισαγωγών σε φθηνά αγροτοκτηνοτροφικά προϊόντα που συμπιέζει τον ανταγωνισμό. Παράλληλα οι αγρότες της Θεσσαλίας ζητούν τολμηρά μέτρα στήριξης για όσους υπέστησαν ζημιές στις καλλιέργειες και τα μηχανήματα λόγω των πλημμύρων, προειδοποιώντας για τις συνέπειες που θα έχει συνολικά για τη χώρα η ερήμωση και ο μαρασμός του θεσσαλικού κάμπου.
Η κυβέρνηση, έχει επιστρατεύσει τη γνωστή επικοινωνιακή μηχανή για να προλάβει το ενδεχόμενο οι αγροτικές κινητοποιήσεις να προκαλέσουν μεγαλύτερες πιέσεις. Από τη μία ο πρωθυπουργός δηλώνει πως «κατανοεί τα προβλήματα των αγροτών» υποσχόμενος πως μόνο αυτός μπορεί να εγγυηθεί την επίλυση τους, από την άλλη τα ΜΜΕ προετοιμάζουν το κλίμα για τον κοινωνικό αυτοματισμό ενάντια στα μπλόκα, τους κλειστούς δρόμους, την ταλαιπωρία, ενώ ο κομματικός μηχανισμός της Ν.Δ., προσπαθεί να συγκρατήσει τους «γαλάζιους» αγρότες, που συμμετέχουν στις κινητοποιήσεις. Την ίδια στιγμή, η αντιπολίτευση (τόσο οι ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ όσο και το ΚΚΕ και οι υπόλοιποι), δεν δείχνει διατεθειμένη ή ικανή να βαθύνει το ρήγμα, αξιοποιώντας τα αιτήματα και τις προειδοποιήσεις για να αναμετρηθεί συνολικά με το κυβερνητικό αφήγημα σταθερότητας και εκσυγχρονισμού.
Ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά
Παράλληλα αξίζει να σημειωθεί ότι το νέο αυτό κύμα αγροτικών κινητοποιήσεων εμφανίζει κάποια νέα και ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά:
α) Οι αγρότες δεν μένουν στα ειδικά οικονομικά αιτήματα. Βλέπουν την παραγωγή ως στήριγμα για τη χώρα και την επιβίωση του λαού. Ζητούν να στηριχθεί η πρωτογενής παραγωγή, η περιφέρεια και τα χωριά κόντρα σε έναν αδιέξοδο υδροκεφαλισμό που ντύνεται τον μανδύα του εκσυγχρονισμού. Απευθύνονται στην κοινωνία και την καλούν να πάρει στα χέρια της τον αγώνα για να υπερασπιστεί την τροφή της, τη δυνατότητα σε αυτάρκεια κ.ο.κ.
β) Μια νέα γενιά αγροτών κάνει αισθητή την παρουσία της στα μπλόκα και τις κινητοποιήσεις. Μια νέα γενιά που δεν μπορεί να κατηγορηθεί πως έφαγε τις επιδοτήσεις σε καγιέν και μπουζούκια. Μια νέα γενιά που κόντρα στο ρεύμα, επιλέγει να ασχοληθεί με παραγωγικές δραστηριότητες, εκσυγχρονίζοντας μεθόδους παραγωγής, πηγαίνοντας κόντρα σε παθογένειες του παρελθόντος. Μια νέα γενιά που δεν έχει τις κομματικές και συνδικαλιστικές δεσμεύσεις των παλιών και καλείται να περπατήσει τον δικό της δρόμο διεκδίκησης.
γ) Για πρώτη φορά οι κινητοποιήσεις φαίνεται να συντονίζονται άτυπα σε πανευρωπαϊκή κλίμακα και να στοχεύουν τον πραγματικό υπαίτιο για τα προβλήματα των αγροτών. Οι κατευθύνσεις της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) στις χώρες της Ε.Ε., οι τάσεις της παγκοσμιοποίησης κόντρα στην πρωτογενή παραγωγή, η πλήρης παράδοση των πολιτικών στις ορέξεις των πολυεθνικών, η απαξίωση της περιφέρειας, όλα αυτά ενοποιούν τους αγροτικούς πληθυσμούς σε όλη την Ευρώπη. Μια νέα ενότητα των πληβειακών τάξεων, όχι σαφώς πολιτικά προσδιορισμένη, αλλά σίγουρα απορριπτόμενη από το σύστημα και τις πολιτικές του, ψάχνει τρόπους αντίδρασης και υπεράσπισης της ζωής και της αξιοπρέπειάς της.
Ε.Ε.: Κινητοποιήσεις ενάντια στην καταστροφή της αγροτιάς
Το τελευταίο διάστημα έχουν πάρει μεγάλες διαστάσεις, πανευρωπαϊκά, οι κινητοποιήσεις των αγροτών και των κτηνοτρόφων ενάντια στην καταστροφή του κλάδου τους. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, των περίπου εννιά (9) εκατομμυρίων αγροτών και κτηνοτρόφων, έχουν πραγματοποιηθεί διαδηλώσεις μεγάλης κλίμακας τους τελευταίους 18 μήνες σε περίπου δεκαπέντε χώρες-μέλη της Ε.Ε. Μάλιστα το τελευταίο διάστημα οι κινητοποιήσεις έχουν πάρει χαρακτηριστικά ντόμινο, κάτι που φάνηκε και προχθές στις Βρυξέλες όπου χιλιάδες τρακτέρ απόκλεισαν τους κεντρικούς δρόμους της πόλης κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής. Οι Βέλγοι αγρότες, συνοδευόμενοι από Γάλλους, Γερμανούς, Ιταλούς, Ολλανδούς συναδέλφους τους, κατάφεραν να ταρακουνήσουν τη ευρωπαϊκή ηγεσία, αναγκάζοντας την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να συναντήσει εκπρόσωπούς τους αλλά και να δεσμευτεί η πρόεδρος σε κάποιες μελλοντικές φιλοαγροτικές πολιτικές – κάτι που η Γερμανίδα πολιτικός πιστεύει ότι θα λειτουργήσει πυροσβεστικά μπροστά στην αναταραχή που έχει ξεσπάσει.
Η δυσαρέσκεια των αγροτών και των κτηνοτρόφων, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό σε αιτίες που συνδέονται η μία με την άλλη: Στην Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ), στις περικοπές των επιδοτήσεων, στις «πράσινες» πολιτικές της Ε.Ε. που χτυπούν καίρια τη γεωργία και την κτηνοτροφία και στη γενική αδιαφορία από την Ε.Ε. και τις εθνικές κυβερνήσεις για τον αγροτοκτηνοτροφικό κλάδο. Η λίστα των προβλημάτων είναι μεγάλη και αφορά: Τις αυξήσεις των φόρων στα καύσιμα, τις δρομολογούμενες περικοπές των επιδοτήσεων στο ντίζελ, το μεγάλο κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος, την κατάργηση φοροελαφρύνσεων, την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, την ΚΑΠ, την υπονόμευση της τοπικής παραγωγής και τις συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού που δημιουργούνται με τις εισαγωγικές ουκρανικών προϊόντων χωρίς δασμούς, τον μεγάλο πληθωρισμό αλλά και τις σημαντικές πιέσεις για μείωση των τιμών των παραγωγών από τον κλάδο λιανικής και ειδικά τις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ. Σε κάθε περίπτωση είναι ευδιάκριτο ότι παρά τα διαφορετικά αιτήματα από χώρα σε χώρα, η βασική δυσαρέσκεια των αγροτών είναι απέναντι στην «πράσινη ατζέντα» της Ε.Ε. και την ΚΑΠ που, κατά γενική ομολογία, πλήττουν δυσανάλογα τους αγρότες προς όφελος –πάλι– των μεγάλων πολυεθνικών που ασχολούνται με την «πράσινη μετάβαση» και τη διασύνδεση της με τη γεωργία και με το επισιτιστικό ζήτημα παγκοσμίως – και όλα αυτά σε συνέχεια των σημαντικών επιπτώσεων του πολέμου και της πανδημίας για τον αγροτοκτηνοτροφικό κλάδο.
Στη Γερμανία η απόφαση της κυβέρνησης Σολτς να καταργήσει την κρατική επιδότηση στο πετρέλαιο καθώς και τις φοροαπαλλαγές, ήταν αυτή που ανάγκασε τους αγρότες να κινητοποιηθούν. Και παρόλο που η κυβέρνηση υπαναχώρησε, οι διαμαρτυρίες εντάθηκαν και εκφράζουν τη γενική δυσαρέσκεια για την πολιτική απέναντι στον κλάδο. Στη Γαλλία, η κυβέρνηση φάνηκε να αιφνιδιάζεται από το μέγεθος και την ένταση των διαδηλώσεων, γεγονός που δείχνει τη συσσωρευμένη οργή που υπήρχε στον αγροτικό κόσμο. Οι Γάλλοι αγρότες είναι δυσαρεστημένοι για την ενίσχυση των περιορισμών στη χρήση νερού, την απαγόρευση ορισμένων φυτοφαρμάκων, τις επιπτώσεις των ζωονόσων, αλλά και για το γεγονός ότι οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ αγνοούν, επί της ουσίας, τον νόμο που εγγυάται καλύτερες τιμές για τα αγροτικά προϊόντα. Η κυβέρνηση Μακρόν έκανε αποδεκτά αρκετά από τα αιτήματά τους με αποτέλεσμα οι κινητοποιήσεις να ατονήσουν προς το παρόν.
Στην Ισπανία, οι κινητοποιήσεις είναι πιο χαμηλού βεληνεκούς ενώ έχουν προγραμματιστεί νέες συγκεντρώσεις για τις 21 Φεβρουαρίου. Στην Ιταλία έχουμε διαδηλώσεις μικρής κλίμακας όπου οι αγρότες εναντιώνονται στις πολιτικές της Ε.Ε. για τα συνθετικά τρόφιμα, τα έντομα που έχουν εγκριθεί ως τροφή (δείτε σχετικό κείμενο παρακάτω) και τα αυξημένα κόστη παραγωγής. Διαμαρτυρίες γίνονται ακόμα στην Πολωνία, τη Ρουμανία και τη Λιθουανία, όπου κοινό είναι το αίτημα σχετικά με τις εισαγωγές ουκρανικών αγροτικών προϊόντων χωρίς δασμούς.
Αλεύρι από γρύλλους…
Μια μεγάλης κλίμακας αναδιάρθρωση ολόκληρου του αγροτοβιομηχανικού τομέα βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Ο πρωτογενής τομέας θα τροποποιηθεί ριζικά. Το συζητάνε στο Νταβός, το οργανώνουν οι μεγάλες πολυεθνικές του διατροφικού συμπλέγματος. Διαβάστε την παρακάτω είδηση και βγάλτε τα συμπεράσματα σας:
«Εταιρεία που παράγει αλεύρι από γρύλους έγινε η πρώτη στην Ιταλία που πήρε άδεια για την πώληση τροφίμων που παρασκευάζονται από έντομα. Μέχρι τώρα, η εταιρεία είχε την άδεια να πωλεί το αλεύρι μόνο για τροφές που προορίζονται για κατοικίδια ζώα.
Η Nutrinsect θεωρεί ότι άνοιξε με τον τρόπο αυτό μια νέα σελίδα στην ιστορία των τροφίμων καθώς το –όπως λέει– γεμάτο θρεπτικά συστατικά αλεύρι της μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε μια σειρά από τρόφιμα. […]
Η Ε.Ε. έχει εγκρίνει την πώληση εντόμων για ανθρώπινη κατανάλωση στις αρχές του 2023. Η Ιταλία αντέδρασε έντονα στην απόφαση καταθέτοντας κανονισμούς που διασφαλίζουν ότι τα προϊόντα από έντομα θα μείνουν μακριά από παραδοσιακά πιάτα όπως τα ζυμαρικά και η πίτσα. Ωστόσο, όταν οι κανονισμοί επισημοποιήθηκαν στα τέλη του 2023, η ιταλική κυβέρνηση υποχώρησε, επιβάλλοντας τη σαφή αναγραφή της προέλευσης του προϊόντος. Απαιτεί ακόμη να χρησιμοποιείται στις συσκευασίες η ονομασία Acheta domesticus, η επιστημονική ονομασία για το γρύλο του σπιτιού, ώστε να είναι λιγότερο τρομακτική για τον καταναλωτή.
Τα έντομα θεωρούνται ότι είναι γεμάτα πρωτεΐνες και βιταμίνες και βιώσιμος τρόπος λήψης θρεπτικών συστατικών. Οι πόροι που απαιτούνται για την εκτροφή γρύλων και οι χώροι είναι μικρότεροι από αυτούς που χρειάζεται η κτηνοτροφία, ενώ οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου είναι σχεδόν μηδενικές. Η αγορά εδώδιμων εντόμων στην Ευρώπη προβλέπεται ότι θα φτάσει τα 2,7 δισ. ευρώ μέχρι το 2030.»
Πηγή: Πρώτο Θέμα
Πράσινη οπισθοδρόμηση
Είναι κατανοητό πως το πρόβλημα απαξίωσης του πρωτογενούς τομέα δεν είναι μόνο ελληνικό. Οι κατευθύνσεις της παγκοσμιοποίησης, οι οδηγίες της Ε.Ε., τα συμφέροντα των πολυεθνικών, οδηγούν στη διάλυση αυτού που ξέρουμε ως πρωτογενή παραγωγή. Βαφτίζονται «πράσινα» τα «συνθετικά τρόφιμα», βαφτίζεται οικολογία η αποσύνδεση του ανθρώπου από τη γη που για αιώνες τον θρέφει, βαφτίζεται πρόοδος ο πλήρης έλεγχος της τροφής από τις μεγάλες πολυεθνικές.
Το θέμα της παραγωγής αγροτοκτηνοτροφικών προϊόντων και της διατροφής είναι ψηλά στην ατζέντα σε όλες τις συζητήσεις των ελίτ. Πάντα συνδυασμένο με την πορεία των γεωπολιτικών και γεωοικονομικών συγκρούσεων, με τις εξελίξεις στην τεχνολογία και την αυτοματοποίηση, με την περιβαλλοντική κρίση και τον έλεγχο των πληθυσμών. Στο Νταβός και στις διασκέψεις του κλίματος, ηγέτες των μεγάλων χωρών, επιστήμονες και εκπρόσωποι πολυεθνικών, συζητούν για τον μετασχηματισμό της παραγωγής, με «πράσινο μανδύα», όχι ενισχύοντας και ενδυναμώνοντας τις κοινότητες των παραγωγών, αλλά μεταφέροντας όλο και περισσότερο την παραγωγική διαδικασία (σπόροι, παραγωγικές μέθοδοι, μεταποίηση) στα χέρια λίγων πολυεθνικών.
Αυτή είναι η μεγάλη πρόκληση που έχουμε να αντιμετωπίσουμε ως κοινωνίες. Απέναντι σε αυτή την προοπτική καλούμαστε να πάρουμε θέση. Το καταλαβαίνουν όλοι πως ακόμη και αν οι κυβερνήσεις καταφέρνουν με μερικά δώρα να κάμψουν την αντίσταση των αγροτών φέτος, τα προβλήματα θα επανέλθουν διογκωμένα την επόμενη χρονιά. Η μάχη των αγροτών αφορά συνολικά την πορεία των μεγάλων αναδιαρθρώσεων της παραγωγής και της κατανάλωσης σε πλανητική κλίμακα, αφορά συνολικά το ζήτημα της τροφής και γι’ αυτό αφορά όλη την κοινωνία.
