Μεξικό, Ινδονησία, Νιγηρία, Τουρκία διαθέτουν ορισμένα στοιχεία που θα ζήλευαν ανεπτυγμένες χώρες αλλά και μερικές από τις BRIC
Το 2001 ο κόσμος άρχισε να μιλάει για τις χώρες «BRIC» –Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία και Κίνα– ως εν δυνάμει ατμομηχανές της παγκόσμιας οικονομίας. Ο όρος επινοήθηκε από τον οικονομολόγο Τζιμ Ο’ Νιλ, ο οποίος τώρα εκτιμά ότι το Μεξικό, η Ινδονησία, η Νιγηρία και η Τουρκία –οι χώρες «ΜΙΝΤ»– είναι οι νέοι αναδυόμενοι οικονομικοί γίγαντες.
Τι το ιδιαίτερο διαθέτουν λοιπόν οι αποκαλούμενες χώρες ΜΙΝΤ;
Είναι πιθανόν πιο «φρέσκιες» από τις BRICs. Το πραγματικά κοινό τους στοιχείο εκτός από το μεγάλο πληθυσμό που διαθέτουν είναι ότι τουλάχιστον κατά τα τελευταία 20 χρόνια παρουσιάζουν πολύ θετικά «εσωτερικά» δημογραφικά στοιχεία. Όλες τους θα σημειώσουν αύξηση του αριθμού των ανθρώπων που είναι κατάλληλοι για εργασία σε σχέση με όσους δεν είναι οικονομικά ενεργοί.
Αυτό θα το ζήλευαν πολλές από τις ανεπτυγμένες χώρες, αλλά και τουλάχιστον δύο από τις BRICs, η Κίνα και η Ρωσία.
Ένα άλλο στοιχείο που μοιράζονται τρεις από τις MINT, το οποίο μου υπέδειξε ο Μεξικάνος Υπουργός Εξωτερικών Χοζέ Αντόνιο Μεάδε Κουριμπρένα, είναι η προνομιακή γεωγραφική τους θέση σε σχέση με τις μεταβαλλόμενες συνθήκες του διεθνούς εμπορίου.
Το Μεξικό βρίσκεται δίπλα στις ΗΠΑ και την υπόλοιπη Λατινική Αμερική. Η Ινδονησία είναι στην καρδιά της Νοτιοανατολικής Ασίας, διατηρώντας ταυτόχρονα στενές σχέσεις με την Κίνα. Η Τουρκία «πατάει» και στη Δύση και στην Ανατολή.
Από οικονομική άποψη οι τρεις από τις ΜΙΝΤ –Μεξικό, Ινδονησία και Νιγηρία– είναι χώρες με σημαντική παραγωγή πρώτων υλών, με την εξαίρεση της Τουρκίας. Αυτό τις κάνει να διαφέρουν από τις BRICs όπου οι δύο –Βραζιλία και Ρωσία– διαθέτουν παραγωγή πρώτων υλών, ενώ οι άλλες δύο –Κίνα και Ινδία– όχι.
Σε όρους πλούτου, το Μεξικό και η Τουρκία βρίσκονται στο ίδιο περίπου επίπεδο, με μέσο ετήσιο κατά κεφαλή εισόδημα κοντά στα 10.000 δολάρια. Συγκριτικά, το μέσο ετήσιο κατά κεφαλή εισόδημα στην Ινδονησία είναι 3.500 δολάρια, και στη Νιγηρία, όπως και στην Ινδία, 1.500 δολάρια. Επομένως το Μεξικό και η Τουρκία υστερούν σε σχέση με την Ρωσία (14.000 δολάρια) και με τη Βραζιλία (11.300 δολάρια), αλλά υπερτερούν έναντι της Κίνας (6.000 δολάρια).
Και τι γίνεται με τις προκλήσεις και τα θέματα που συνήθως τρομάζουν τον κόσμο; Προφανώς η διαφθορά είναι ένα πρόβλημα κοινό και στις τέσσερις.
Στη Νιγηρία, ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Λαμίντο Σανούσι υποστηρίζει ότι η διαφθορά σπάνια εμποδίζει την οικονομική πρόοδο – και ότι η ανάπτυξη μαζί με την πρόοδο στην εκπαίδευση θα οδηγήσει σε αποτελεσματικότερη διακυβέρνηση και μεγαλύτερη διαφάνεια.
Αξίζει να ακούς τέτοιες απόψεις ως εναλλακτική στον συχνά υπερ-απλουστευτικό δυτικό τρόπο σκέψης. Για πολλούς αξιόπιστους ανθρώπους στις χώρες ΜΙΝΤ, η διαφθορά είναι συνέπεια του κακού παρελθόντος και όχι αιτία για ένα επισφαλές μέλλον – και οπωσδήποτε δεν αποτελεί τη νούμερο ένα πρόκληση. Στη λίστα των προτεραιοτήτων η διαφθορά βρίσκεται πολύ χαμηλότερα σε σχέση με το κόστος παραγωγής ενέργειας και τη διαθεσιμότητά της και φυσικά τις υποδομές.
Το νοικοκύρεμα της ενεργειακής πολιτικής θεωρείται κορυφαία προτεραιότητα στο Μεξικό και τη Νιγηρία και οι δύο χώρες πήραν σημαντικές πρωτοβουλίες μέσα στη χρονιά που πέρασε οι οποίες, εάν εφαρμοστούν, θα επιταχύνουν σημαντικά το ρυθμό ανάπτυξης.
Περίπου 170 εκατομμύρια άνθρωποι στη Νιγηρία καταναλώνουν την ίδια ποσότητα ενέργειας με περίπου 1,5 εκατομμύριο Βρετανούς. Σχεδόν κάθε επιχείρηση πρέπει να παράγει την ενέργεια που καταναλώνει! Τα κόστη είναι τρομακτικά.
«Μπορείτε να το φανταστείτε, μπορείτε να το πιστέψετε, ότι αυτή η χώρα αναπτύσσεται με ρυθμούς της τάξης του 7% χωρίς ενέργεια; Πρόκειται για ανέκδοτο!» δηλώνει ο πλουσιότερος άνθρωπος της Αφρικής, Αλίκο Ντανγκότε.
Έχει δίκιο. Θεωρώ ότι η Νιγηρία θα μπορούσε να αναπτύσσεται με 10-12% αν κατάφερνε να αντιμετωπίσει αυτό και μόνο το πρόβλημα. Κάτι τέτοιο θα διπλασίαζε την οικονομία της σε 6-7 χρόνια.
Για την Ινδονησία, την τέταρτη μεγαλύτερη χώρα του κόσμου, θα έλεγα ότι οι μεγαλύτερες προκλήσεις είναι η ηγεσία και οι υποδομές χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι και οι μοναδικές που αντιμετωπίζει η χώρα. Όμως προκλήσεις και ευκαιρίες πάνε μαζί.
Για την Τουρκία ασφαλώς η πολιτική της κατάσταση και ο συνδυασμός της μουσουλμανικής θρησκείας με την επιθυμία να γίνονται τα πράγματα με τον δυτικό τρόπο αποτελεί μια μοναδική πρόκληση. Κάποιος θα μπορούσε να ισχυρισθεί ότι και η Ινδονησία αντιμετωπίζει παρόμοιες προκλήσεις, αλλά επέστρεψα από εκεί έχοντας αναθεωρήσει. Στην Τζακάρτα, τουλάχιστον, ο δυτικός τρόπος λειτουργίας φαίνεται ότι είναι γενικά αποδεκτός – σε πλήρη αντίθεση με την Τουρκία.
Λοιπόν: μπορούν οι χώρες της ομάδας ΜΙΝΤ να μπουν στην ομάδα των 10 μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου, μαζί με τις ΗΠΑ, τις BRICs και ίσως την Ιαπωνία;
Νομίζω ναι, αν και μπορεί να πάρει 30 χρόνια.
Αναδημοσίευση από το BBC
Μετάφραση: Νίκος Μαγνήσαλης
