περίπτερο ιδεών

Τι μπορεί να διαθέτει ένα περίπτερο ιδεών; Σκέψεις, προτάσεις, καινοτομίες, αξίες, αντιρρήσεις, ιστορίες, αποκαλύψεις, γεγονότα και αναλύσεις που ερμηνεύουν, αμφισβητούν κι αλλάζουν τον κόσμο.

Συνέντευξη στον Στέλιο Ελληνιάδη (Μάης 2009)

Έφυγε στα 87 του όρθιος! Θεωρητικός και πρακτικός της πολιτικής ανυπακοής δεν σταμάτησε να αντιπαλεύει την αδικία, τις διακρίσεις, τη βία, τον πόλεμο. Όσοι παρακολούθησαν τις ομιλίες του τον περασμένο Μάη στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, ιδίως οι εκατοντάδες νέοι στη Σχολή Καλών Τεχνών, ήταν τυχεροί γιατί γνώρισαν από κοντά μια από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες της μεταπολεμικής εποχής. Στα ελληνικά, τα βιβλία «Ιστορία του λαού των Ηνωμένων Πολιτειών» (εκδ. Αιώρα), που γυρίζει τα πάνω κάτω στη θεώρηση της αμερικάνικης ιστορίας και διδάσκεται σε πολλά σχολεία και πανεπιστήμια των ΗΠΑ, και «Διακηρύξεις Ανεξαρτησίας» (εκδ. Εξάρχεια), με πολύ ενδιαφέροντα κεφάλαια (αμερικάνικη ιεδολογία, βία και ανθρώπινη φύση, ελευθερία του λόγου, κομουνισμός και αντικομουνισμός κ.ά.) προσφέρουν άφθονο υλικό για γόνιμη σύγχρονη σκέψη. Από τις διαλέξεις που καταγράψαμε, παρουσιάζουμε δύο χαρακτηριστικά αποσπάσματα, μαζί με μία αποκλειστική συνέντευξη του Ζιν.

Οι καταστροφές δημιουργούν συνθήκες «επανεκκίνησης». Αυτό που οι εργολάβοι αποκαλούν «λευκό χαρτί για να γράψεις ό,τι θέλεις όπως θέλεις». Στις κατασκευές, την παιδεία, το εμπόριο, τον πολιτισμό.

Ξαφνικά ένα πρωί η Χίλαρι Κλίντον θυμήθηκε ότι η κινέζικη κυβέρνηση έχει βάλει περιορισμούς στο Google που εμποδίζουν τη διακίνηση των ιδεών! Εντελώς συμπτωματικά μόλις είχε αντιδράσει εντονότατα η Κίνα για την απόφαση των ΗΠΑ να πουλήσουν όπλα αξίας 6,4 δις δολαρίων στην Ταϊβάν «για να ενισχυθεί η σταθερότητα και η ασφάλεια στην περιοχή» (ειρηνικά βομβαρδιστικά F-16 κ.λπ.) απειλώντας με κυρώσεις -για πρώτη φορά- τις κατασκευάστριες εταιρίες, μεταξύ των οποίων η Μπόινγκ.

Η καταγγελία της Χίλαρι συγκαλύπτει τη μεγάλη δυσαρέσκεια της κυβέρνησης Ομπάμα για τη δυστροπία της Κίνας να επιβληθούν κι άλλες κυρώσεις στο Ιράν, για την επέκταση των κινεζικών επενδύσεων στην Αφρική και τη Νότια Αμερική και τη μη υποστήριξη των αμερικανικών θέσεων στη συνδιάσκεψη της Κοπεγχάγης για το κλίμα.

Εκφράζει επίσης την αυξανόμενη ταπείνωση που αισθάνονται οι Αμερικάνοι από το γεγονός ότι στέκονται στα πόδια τους χάρη στο δανεισμό κοντά ενός τρις από την Κίνα η οποία αρνείται να υπερτιμήσει το νόμισμά της που της επιτρέπει να πουλάει φτηνά τα προϊόντα της στην αμερικάνικη αγορά, αυξάνοντας συνεχώς το έλλειμμα εμπορικού ισοζυγίου των ΗΠΑ.

Η υπόθεση Google υποκρύπτει και το φόβο από την αναβάθμιση της Κίνας από χώρα αντιγραφής σε χώρα καινοτομίας σε επιστημονικούς και τεχνολογικούς τομείς. Στις επικοινωνίες, η διεθνής κατοχύρωση δικαιωμάτων ευρεσιτεχνίας από την Κίνα αυξάνεται 30-40% ετησίως! Μέσα σε λίγα χρόνια, από το 1999, η κινέζικη μηχανή αναζήτησης Baidu κατέκτησε το 76% στην Κίνα έναντι 20% του Google με διαρκή άνοδο σε επιρροή, κέρδη και χρηματιστηριακή αξία! (Time, 1 Φεβ. 2010). Έτσι, με την επικράτηση της κινέζικης μηχανής αναζήτησης στην πρώτη στον κόσμο χώρα σε αριθμό χρηστών ίντερνετ (ξεπέρασαν κατά πολύ τις ΗΠΑ με 350 εκατομμύρια χρήστες), διακυβεύεται πολύ σοβαρά η παντοδυναμία των Αμερικάνων στις επικοινωνίες, τις πληροφορίες και το ηλεκτρονικό εμπόριο.

Η διαμαρτυρία της Χίλαρι είναι μια σοβαρή υπόμνηση ότι οι παγκόσμιοι συσχετισμοί αλλάζουν όχι με τον τρόπο που θα ήθελαν οι Αμερικάνοι.