60 χρόνια από την εκτέλεση Μπελογιάννη – Μπάτση

Η Αριστερά και το αίτημα για ανάπτυξη

Στις 30 Μαρτίου συμπληρώνονται 60 χρόνια από την εκτέλεση του Νίκου Μπελογιάννη και του Δημήτρη Μπάτση. Με αυτή την αφορμή οι Δρόμοι της Ιστορίας εξετάζουν τις επεξεργασίες και το λόγο της Αριστεράς για την ανάπτυξη της μεταπολεμικής Ελλάδας.
Το έργο του Μπελογιάννη και του Μπάτση δημιουργήθηκε μέσα στις πλέον αντίξοες συνθήκες εγκλεισμού και διώξεων από τη μεταξική δικτατορία, την κατοχή-αντίσταση και τη δίνη του εμφυλίου, μέχρι την εκτέλεσή τους στις 30 Μάρτη του 1952. Το Ξένο κεφάλαιο στην Ελλάδα του Μπελογιάννη και Η βαρειά βιομηχανία του Μπάτση, αποτελούν τους δύο κύριους «πυλώνες» της σκέψης και της ανάλυσης της Αριστεράς για την ελληνική οικονομία και τη δυνατότητα ανεξάρτητης ανάπτυξης.
Το έργο τους βρίσκεται σε απόλυτη συνάφεια με το γεγονός ότι το ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα κατόρθωσε να συσπειρώσει πλατιές λαϊκές μάζες, όσο και σημαντικό μέρος της διανόησης και της επιστήμης. Στα χρόνια της Κατοχής ένα ευρύ επιστημονικό δυναμικό στρατεύτηκε στο κίνημα της Αντίστασης και της εθνικής και κοινωνικής απελευθέρωσης.
Μέσα από τον κύκλο του επιστημονικού δυναμικού που εργάστηκε στο πλαίσιο του Τεχνικού Επιμελητηρίου και των Ομάδων Μελέτης Σχεδιοποιημένης Ανοικοδόμησης (ΟΜΣΑ) που δημιουργήθηκαν με πρωτοβουλία του ΚΚΕ την άνοιξη του 1944, δημιουργήθηκε στη συνέχεια και το περιοδικό Ανταίος. Τον Σεπτέμβρη του 1945 περίπου εβδομήντα επιστήμονες και διανοούμενοι (Δ. Μπάτσης, Α. Αγγελόπουλος, Π. Κόκκαλης, Σ. Μάξιμος, Η. Ηλιού, Δ. Καββαδάς, Ν. Κιτσίκης κ.ά.) ιδρύουν την επιστημονική εταιρία νεοελληνικών προβλημάτων «Επιστήμη - Ανοικοδόμηση», γνωστή ως ΕΠ-ΑΝ, από την οποία συγκροτήθηκε η ομάδα του Ανταίου που εξ αρχής στράφηκε στη μελέτη των προβλημάτων της ανοικοδόμησης της οικονομίας και της χώρας, προβάλλοντας και τις μελέτες της ΕΠ-ΑΝ. Η δυνατότητα ανοικοδόμησης και αυτοδύναμης ανάπτυξης που θα στηρίζεται στις πλουτοπαραγωγικές πηγές της χώρας και στην αξιοποίηση της εργασίας προς όφελος των αναγκών του λαού, στη βάση μιας σχεδιασμένης οικονομίας και κοινωνικής ανασυγκρότησης, αποτέλεσε για το επιστημονικό δυναμικό της Αριστεράς το μείζον διακύβευμα για το οποίο συγκρούστηκε με το αντίπαλο στρατόπεδο της οικονομικής σκέψης του αστισμού.   Έχει σημασία, ωστόσο, ότι για την Αριστερά όρους πραγματοποίησης αυτής της ανοικοδόμησης και ανάπτυξης συνιστούσαν η εθνική ανεξαρτησία και η αδέσμευτη αξιοποίηση των παραγωγικών δυνάμεων του τόπου.
Στο μνημειώδες έργο του Μπάτση, Η βαρειά βιομηχανία στην Ελλάδα, μπορούμε να πούμε ότι συμπυκνώνονται οι επεξεργασίες αυτού του κύκλου τεχνικών και οικονομολόγων της Αριστεράς.
Ωστόσο, η εκτέλεση του Μπελογιάννη και του Μπάτση έκοψε απότομα το νήμα αυτών των αναλύσεων. Στη συνέχεια οι επεξεργασίες αυτές εγκαταλείφθηκαν από την Αριστερά, ενώ η έλλειψη ανάλογων σύγχρονων μελετών γίνεται σήμερα οδυνηρά αισθητή σε συνθήκες κρίσης και συνολικής αποδιάρθρωσης.
Το έργο του Νίκου Μπελογιάννη και του Δημήτρη Μπάτση αποκτά ιδιαίτερη επικαιρότητα και θεωρούμε ότι εμπλουτίζει τη συζήτηση σήμερα για τη διέξοδο της χώρας και την ανάγκη παραγωγικής ανασυγκρότησης.

Επιμέλεια αφιερώματος:
Μαρία Μαυροειδή


Η Αριστερά και το σχέδιο Μάρσαλ, του Μιχάλη Λυμπεράτου

Συζητώντας για επαναστάσεις, του Πολυμέρη Βόγλη

Η ελληνική έκδοση του περιοδικού Tidal, έντυπο του κινήματος Occupy Wall Street

Το Tidal προσφέρει θεωρία και στρατηγική σαν μέσα για την ενίσχυση των καταληψιών, πραγματική ή δυνητική, για να οραματιστούν δράσεις που τροποποιούν οριστικά τις υπάρχουσες δομές εξουσίας.
Για το Tidal, θεωρία σημαίνει μία υπόθεση που στηρίζεται σε περιορισμένη πληροφορία ή γνώση. Στρατηγική σημαίνει την τέχνη να εφευρίσκεις ή να ενεργοποιείς σχέδια και στρατηγήματα προς έναν στόχο. Δράση σημαίνει αυτό. Αυτή την στιγμή. Αυτόν τον αγώνα. Πολλές φωνές στην ιστορία. Και διαδικασία. Συλλογικά, να οραματίζεσαι.
Είμαστε ένας διαρκής οριζόντιος διάλογος ανάμεσα σε αυτούς που έχουν περάσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους σκεπτόμενοι αυτή την στιγμή και στον κόσμο του Κινήματος των Καταλήψεων που αποφασίζουν κάθε μέρα για το μέλλον της. Γνωρίζοντας ότι η δυνατότητα είναι προνόμιο, το Tidal επιχειρεί να προσφέρει τολμηρές ιδέες σε μία γλώσσα προσβάσιμη στο μέσο άνθρωπο. Ελπίζουμε αυτά τα κείμενα να επηρρεάσουν θετικά το Κίνημα των Καταλήψεων, να το ωθήσουν μπροστά και να διευκρινίσουν τους στόχους του.
Επιμελητές: Natasha Bhagat Singh, Amin Husain, Babak Karimi, Laura Gotterdiener, Isham Cristie Φωτογραφία: Alex Fradkin Εικονογράφηση: Anthony!, Suzahn E., Katie Falkenberg Παραγωγή: Jed Brandt Ανατύπωση: Michael Levitin Ευχαριστίες: Jesal Kapadia, Farideh, Gregg Osofsky, Joshua Nelson, Thomas Hintze Έκδοση: Occupied Media
OCCUPYRTHEORY.ORG

Την ελληνική έκδοση του Tidal, αρ.1, επιμελήθηκε η Ελληνική Ομάδα Μεταφραστών της OWSJ, που συγκροτήθηκε τον Οκτώβρη του 2011 σε συνεννόηση με τους συντρόφους και τις συντρόφισσες του OWS και είναι ανοιχτή. Επικοινωνία: [email protected]
Η ελληνική έκδοση του Tidal παρουσιάζει μία συντμημένη εκδοχή των κειμένων, λόγω οικονομίας και χώρου. Ολόκληρα τα κείμενα μπορείτε να τα βρείτε στην ηλεκτρονική έκδοση του ένθετου στην σελίδα www.edromos.gr. Γραφιστικά προσπαθήθηκε να αποδοθεί όσο καλύτερα η αισθητική της πρωτότυπης έντυπης έκδοσης. Τα κείμενα μετέφρασαν και επιμελήθηκαν οι: Ιωάννα Βόγλη, Ελένη Βουγιουκλάκη, Έφη Γαλιάτσου, Χρήστος Γιοβανόπουλος, Ρένια Γιορδαμπλή, Κώστας Δολγεράς, Δώρα Κομματά, Μαρία Μαυροειδή, Μαρία Περβολαράκη, Ιχάμπ Σαμπάνα, Έλλη Σιαπκίδου.

Περιεχόμενα
Διακήρυξη 1
Βήμα 1! Καταλάβετε τα πανεπιστήμια - Βήμα 2: Αλλάξτε τα,
του Conor Tomas Reed
Σημειώσεις μιας καταληψία, της Suzahn E.
Υψώνουμε το ανάστημά μας και γινόμαστε υπολογίσιμοι, του Michael Premo
Γενική απεργία, της Gayatri Chakravorty Spivak
Υπέρ και κατά της επισφάλειας, της Judith Butler
Δυνατότητα, Οικουμενικότητα και Ριζοσπαστικότητα, του Isham Christie
Η ισχύς στο κίνημα, του Alex C.
Ο ιστός σαν μήτρα είναι το βασικό στοιχείο, της Rira
Σημειώσεις: Για τις διασημότητες,
                     Για την εξουσία
                     Για τους εξωτερικούς χώρους
99%, της Najaya Royal, 14 χρονών
Οι ενενήντα και εννιά, της Rose Elizabeth Smith

Το ιδρυτικό της ΕΠΟΝ

Στις 23 Φλεβάρη 1943 ιδρύθηκε η ΕΠΟΝ, η οποία έπαιξε καθοριστικό ρόλο στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα κατά του Άξονα.

Νέες κυκλοφορίες

στους δρόμους της ιστορίας...

Συνέδρια – εκδηλώσεις – ειδήσεις

Στους δρόμους της ιστορίας...

«Και μετά δεν έμεινε κανένας…»

Αρχεία και αρχειονόμοι σε κίνδυνο αφανισμού

Η προφορική ιστορία στην Ελλάδα: Ελπιδοφόρα μηνύματα

Της Βασιλικής Λάζου. Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι ερευνητές από ποικίλα ερευνητικά πεδία χρησιμοποιούν προφορικές μαρτυρίες για να μελετήσουν όψεις της καθημερινότητας, εποχές κρίσης, οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές, να διερευνήσουν βιωμένες εμπειρίες και τον τρόπο συγκρότησης της υποκειμενικότητας.

Αντώνης Λιάκος: “Τα αφηγήματα της κρίσης είναι βασικά πολιτικά κλειδιά”

Η "γλωσσική στροφή στην ιστορία" που στο παρελθόν καταγγέλθηκε από διάφορους ιστορικούς που νόμιζαν ότι θα προστατέψουν την "καθαρότητα" της κοινωνικής ανάλυσης της ιστορίας, αποδεικνύει εδώ τον κρίσιμο ρόλο της γλώσσας στη δόμηση της πολιτικής. Του Αντώνη Λιάκου

“Η οικονομία δεν είναι ένα αυτόνομο πεδίο, υπεράνω πολιτικής και ιδεολογίας”

Συνέντευξη της Χριστίνας Αγριαντώνη στη Μαρία Μαυροειδή.