πολιτισμός

Στη γλώσσα μας χρησιμοποιούμε, λανθασμένα, το φόβο, τον τρόμο και τις φοβίες ως περίπου έννοιες ταυτόσημες, ενώ τις χωρίζει εννοιολογική και επιστημονική άβυσσος.

Γράφει η Σοφία Κολοτούρου

Οι ιστορίες που ο παππούς Νίκος Σαραντάκος διηγήθηκε στο γιο και στα εγγόνια του είναι εδώ, χάρις στο πείσμα των απογόνων του και ίσως έχει φτάσει ο καιρός να τις διαβάσουν κι άλλοι…

Μια συνομιλία του Λάμπρου Πολύζου με τον ποιητή Ανδρέα Νεοφυτίδη.

Της Μαρίας Κακογιάννη *

Μια φορά κι έναν καιρό, σε μια αναταραγμένη κοινωνική φάρμα, κάποια «τσογλάνια», ανάμεσα σε άλλα, έκαιγαν κι έσπαγαν τις τράπεζες και τα σύμβολά τους. Η ιστορία έχει γυρίσματα κι ένα χρόνο και κάτι μήνες αργότερα κάτι περίεργες «εταιρίες πιστοληπτικής ικανότητας» κατέταξαν τη φάρμα σε κατάσταση χρεοκοπίας και τα ζώα σε κατάσταση αμηχανίας και φόβου.

Της Αλίκης Βεγίρη*

Η έννοια των κοινωνικών δικτύων μπήκε στη ζωή μας όταν αρχίσαμε να γινόμαστε πάρα πολλοί κι όταν οι υπολογιστές και τα δίκτυά τους έγιναν κι αυτά πάρα πολλά. Η δυνατότητα των ανθρώπων να επικοινωνούν μεταξύ τους, όσο μακριά κι αν βρίσκονταν, είναι παλιά υπόθεση κι άρχισε με την εξάπλωση του ταχυδρομείου, του τηλεφώνου και κατόπιν των αερομεταφορών. Ξαφνικά ο κόσμος άρχισε να συρρικνώνεται, να φαίνεται μικρότερος, μιας και ο αριθμός των κοινωνικών δικτύων αφενός αυξανόταν, αυξανόταν όμως ταυτόχρονα και η δυνατότητα κάποιου να τα συντηρεί και να τα διευρύνει.

Με τον διεθνή όρο φράκταλ (fractal, ελλ. μορφόκλασμα ή μορφοκλασματικό σύνολο) στα Μαθηματικά, τη Φυσική αλλά και σε πολλές επιστήμες ονομάζεται ένα γεωμετρικό σχήμα που επαναλαμβάνεται αυτούσιο σε άπειρο βαθμό μεγέθυνσης, κι έτσι συχνά αναφέρεται σαν «απείρως περίπλοκο». Το φράκταλ παρουσιάζεται ως «μαγική εικόνα» που όσες φορές και να μεγεθυνθεί οποιοδήποτε τμήμα του θα συνεχίζει να παρουσιάζει ένα εξίσου περίπλοκο σχέδιο με μερική ή ολική επανάληψη του αρχικού.

Ο Τάο Λιν, γεννημένος μόλις το 1983, έγινε γνωστός κυρίως εξαιτίας της διαδικτυακής του παρουσίας με το μπλογκ «Reader of Depressing Books»· έχει παρουσιάσει αξιόλογα βιβλία, τόσο στην ποίηση («You Are a Little Bit Happier Than I Am», 2006. «Cognitive-Behavioral Therapy», 2008), όσο και στην πεζογραφία (με τη συλλογή διηγημάτων «Bed» και το μυθιστόρημα «Eeeee Eee Eeee» που κυκλοφόρησαν, και τα δύο, το 2007). Θεωρείται μια καλτ μορφή του καλλιτεχνικού κόσμου της Νέας Υόρκης –ο Αμερικανός Μουρακάμι, για κάποιους– έχοντας στο ενεργητικό του διάφορα παράδοξα πρότζεκτ, συχνά με αφορμή τις παρουσιάσεις των βιβλίων του.

Η Άλκη Ζέη γεννήθηκε στην Αθήνα, οι ρίζες της, όμως, απλώνονται στην Κρήτη και τη Σάμο, όπου έζησε τα παιδικά της χρόνια, στα οποία αναφέρεται το πρώτο της μυθιστόρημα για παιδιά, Το καπλάνι της βιτρίνας, που εκδόθηκε αρχές της δεκαετίας του 1960 και, στο μισό αιώνα που πέρασε από την πρώτη του έκδοση, έχει κυκλοφορήσει σε πάνω από 200.000 αντίτυπα και έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από 20 γλώσσες.

Οι μαρτυρίες «από τα κάτω», οι καταθέσεις των «αφανών» αποτελούν, πλέον, εδώ και 15 περίπου χρόνια μια σταθερά στην ολοένα και ογκούμενη βιβλιογραφία για τη δεκαετία του 1940. Αναμφίβολα, πολύτιμο εργαλείο στα χέρια των ιστορικών, ώθησαν ένα σημαντικό κομμάτι της σύγχρονης ελληνικής πεζογραφίας, απαλλαγμένης πια από την αναζήτηση των «μεγάλων αφηγήσεων», να εντάξει όχι μόνο την ίδια την κομβική, για την ελληνική κοινωνία, δεκαετία στις θεματικές της, αλλά, ιδιαίτερα, να προσθέσει στη φαρέτρα της τον λόγο της μαρτυρίας, ως μέρος του μυθιστορηματικού λόγου.

του Δημήτρη Α. Σεβαστάκη*

Ο Δημήτρης Λιοσάτος ήταν πολιτικά λαχανιασμένος. Δεν του αρκούσε η σημερινή Αριστερά, δεν του έφτανε ο χρόνος. Γι’ αυτό πύκνωνε το χρόνο. Ανέπτυσσε δράσεις σε πολλά μέτωπα, σε πολλές γλώσσες και εκφραστικά επίπεδα. Ποίηση, αθλητισμός, σινεμά, πολιτιστικός ακτιβισμός. Πίστευε στην πολιτιστική διάχυση, όχι την εκλαΐκευση. Στις τοποθετήσεις του ήταν προσεκτικός, δουλεμένος, γραπτός και λόγια θυμωμένος.