Απεργίες ανθρακωρύχων και αγροτικές κινητοποιήσεις σε εξέλιξη
Στα έξι ανθρακωρυχεία της πολωνικής εταιρίας JSW, τα μεγαλύτερα της Ευρώπης, ξεκίνησαν την προηγούμενη εβδομάδα οι σημαντικότερες απεργιακές κινητοποιήσεις που έχει γνωρίσει τα τελευταία χρόνια η Πολωνία – το πρώτο σε παραγωγή άνθρακα κράτος μέλος της Ε.Ε. Δεκάδες χιλιάδες εργάτες εμπλέκονται πλέον σε αυτή τη μάχη, καθώς αυτή τη βδομάδα άρχισαν να απεργούν σε συμπαράσταση, σχεδόν όλοι οι Πολωνοί ανθρακωρύχοι.
Όλα ξεκίνησαν τον Ιανουάριο, όταν μια ομάδα εργατών πραγματοποίησε στάση εργασίας σε ένα από τα ορυχεία της JSW – παράνομη κινητοποίηση, σύμφωνα με την εργοδοσία, η οποία προχώρησε στην απόλυση των «δέκα πρωταιτίων». Στους απολυμένους περιλαμβάνονταν και εκλεγμένοι συνδικαλιστές, που υποτίθεται ότι προστατεύονται από την εργατική νομοθεσία. Η κίνηση αυτή εξαγρίωσε τους ανθρακωρύχους, που ήταν ήδη σε αναβρασμό λόγω της αυθαίρετης απόφασης της εταιρίας να παγώσει τους μισθούς και να περικόψει μια σειρά κοινωνικές παροχές, επικαλούμενη την πτώση των τιμών του άνθρακα. Έτσι, το συνδικάτο «Αλληλεγγύη» απαίτησε την παραίτηση του Γιαροσλάβ Ζαγκορόφσκι, προέδρου της εταιρίας JSW, τον οποίο θεώρησε υπεύθυνο για τις απολύσεις και περικοπές. Η άρνηση της εταιρίας να διαπραγματευθεί οδήγησε στη γενίκευση της απεργίας και στα έξι ορυχεία. Στις διαδηλώσεις των απεργών που ακολούθησαν σημειώθηκαν και οι πρώτες συγκρούσεις με την αστυνομία, που χρησιμοποίησε ακόμη και πλαστικές σφαίρες εναντίον των διαδηλωτών.
Ριζοσπαστικοποίηση των απεργών
Αυτή την εβδομάδα η απεργία γενικεύθηκε, αγκαλιάζοντας τα σημαντικότερα ορυχεία της Πολωνίας που απασχολούν συνολικά 74.000 εργάτες, ενώ οι συνομιλίες των απεργών με την εταιρία και την κεντροδεξιά κυβέρνηση συνασπισμού δεν οδήγησαν σε καμιά συμφωνία. Χιλιάδες απεργοί ριζοσπαστικοποίησαν τη στάση τους, επιτιθέμενοι στις ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις όποτε αυτές προσπαθούσαν να ανακόψουν τις διαδηλώσεις, με αποτέλεσμα δεκάδες τραυματίες κι από τις δύο πλευρές και πολλές συλλήψεις. Η κυβέρνηση από την πλευρά της πήρε ανοιχτά θέση υπέρ του Ζαγκορόφσκι, μετά τις προειδοποιήσεις τραπεζικών και χρηματιστηριακών κύκλων ότι «τυχόν παύση του προέδρου της εταιρίας θα έχει αρνητική επίπτωση στην τιμή των μετοχών της»…
Όμως η συνεχιζόμενη απεργία προκαλεί ήδη σημαντικά προβλήματα στην πολυεθνική ArcelorMittal, τα πολωνικά εργοστάσια της οποίας βασίζονται στην πολωνική παραγωγή άνθρακα, τον οποίο τώρα αναγκάζονται να εισάγουν ώστε να μην διακόψουν τις εργασίες τους. Έτσι, τόσο η κυβέρνηση όσο και η εταιρία JSW εξετάζουν από χτες το ενδεχόμενο να κάνουν κάποιες παραχωρήσεις ώστε να σταματήσει η απεργία.
Και οι αγρότες στους δρόμους
Πάντως η κοινωνική αναταραχή επεκτείνεται, καθώς τις τελευταίες τρεις μέρες χιλιάδες Πολωνοί αγρότες έχουν επίσης βγει στους δρόμους, διαμαρτυρόμενοι για την εγκατάλειψή τους από την κυβέρνηση και δηλώνοντας αλληλέγγυοι με τους ανθρακωρύχους. «Δεν μπορούμε να αποπληρώσουμε τα δάνεια που αναγκαστήκαμε να πάρουμε για να εκσυγχρονίσουμε την παραγωγή μας και οι τράπεζες μας απειλούν με κατασχέσεις», δηλώνουν οι αγανακτισμένοι αγρότες. «Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι αδυνατεί να μας βοηθήσει, βρήκε όμως λεφτά για να παράσχει δάνειο στη νέα κυβέρνηση της Ουκρανίας», συμπληρώνουν με νόημα. Η μορφή αγώνα που έχουν επιλέξει –μπλοκάρισμα των μεγαλύτερων αυτοκινητόδρομων με τρακτέρ και άλλα γεωργικά μηχανήματα– έχει παραλύσει μεγάλο τμήμα της χώρας και στριμώχνει την κυβέρνηση, που πάντως μέχρι στιγμής αρνείται να ικανοποιήσει το αίτημα των αγροτών για απευθείας συνάντησή τους με την κεντροδεξιά πρωθυπουργό Έβα Κόπατς. Η πολωνική κυβέρνηση βρισκόταν ήδη στο στόχαστρο των μικρομεσαίων αγροτών αφότου προωθεί ένα νέο νόμο ο οποίος επιτρέπει την πώληση εύφορων γαιών σε πολυεθνικές για γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες – που αν εφαρμοστεί θα καταστρέψει ό,τι έχει απομείνει από την ντόπια παραγωγή και θα ωθήσει στην εξαθλίωση εκατομμύρια ανθρώπων. Μέχρι χτες, τα αγροτικά μπλόκα διατηρούνταν σε 50 σημεία σε όλη τη χώρα.
Ε.Φ.
