Οι μετατοπίσεις του πολιτικού κόσμου και ποιες ανάγκες αναδεικνύουν
Του Γιώργου Παπαϊωάννου
Η χρυσαυγιάδα συνεχίστηκε με την ψήφιση στη Βουλή της αναστολής χρηματοδότησης της Χ.Α. και της άρσης της ασυλίας έξι βουλευτών της. Ήδη, όμως, το κέντρο της προσοχής των ΜΜΕ έχει μετατοπιστεί ξανά προς τη γενικότερη κυβερνητική πολιτική, την οικονομική πολιτική και τη σχέση της κυβέρνησης με τα ευρωπαϊκά επιτελεία και την τρόικα.
Είναι φανερή η προσπάθεια κυρίαρχων πολιτικών παραγόντων να μετατοπιστεί η πολιτική αντιπαράθεση από το δίπολο μνημόνιο-αντιμνημόνιο. Συνεχίστηκε αυτή τη βδομάδα με νέες διακηρύξεις «απαγκίστρωσης» από την τρόικα, με δηλώσεις όπως αυτές του γραμματέα του Yπουργικού Συμβουλίου, Τ. Μπαλτάκου, τη Δευτέρα («μελανή σελίδα τα μνημόνια», «να σταθούμε στα πόδια μας»), με όσα αναφέρει το κυβερνητικό σύμφωνο συμβίωσης που δόθηκε στη δημοσιότητα, την Τετάρτη.
Νέα αντιμνημονιακά και αντιτροϊκανά κουστούμια (ή, καλύτερα, μανδύες) ράβονται λοιπόν σε διάφορα μεγέθη και θα φορεθούν το επόμενο διάστημα από πολλούς. Τα προβλήματα στην εφαρμογή τους θα είναι πολλά, αφού η πραγματικότητα είναι αμείλικτη και δεν μπορεί να παρακαμφθεί εύκολα. Τα μηνύματα παραγόντων της τρόικας προς το πολιτικό σύστημα υπενθυμίζουν, συνεχώς, ότι η ειδική επιτήρηση δεν πρόκειται να τερματιστεί και τα μεγάλα λόγια είναι καλά αλλά για εσωτερική κατανάλωση.
Την ίδια στιγμή το στρατόπεδο που για χρόνια υπηρέτησε την πρόσδεση στην τρόικα, διχάζεται από τις κινήσεις που δρομολογούνται με χαρακτηριστική την απόσταση ανάμεσα στις «γραμμές» που καθημερινά δίνουν τα βασικά συγκροτήματα του Τύπου.
Το χτεσινό κύριο άρθρο, για παράδειγμα, της Καθημερινής καλεί με χαρακτηριστικό τρόπο την κυβέρνηση να αποφύγει «υπερβολές» και «ακραίες θέσεις», να αποδραματοποιήσει τη διαπραγμάτευση με τους δανειστές και να χαμηλώσει τους τόνους ώστε να αποφευχθούν αδειάσματα και εκπλήξεις… Την ίδια στιγμή Τα Νέα διαφημίζουν τον «πολιτισμό της συνεργασίας» που κατοχυρώνουν Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ, ενώ βασικοί αρθρογραφοι της εφημερίδας συνεχίζουν να ζητούν την απαλλαγή της χώρας από την ειδική τροϊκανή επιτήρηση.
Η όλη επιχείρηση αναμόρφωσης γίνεται μέσα σε κατάσταση πολιτική κρίσης και αδυναμίας των κυβερνητικών εταίρων. Η ομάδα Σαμαρά, την ίδια στιγμή που κινείται με συνεχείς πρωτοβουλίες και αιφνισιασμούς, φαίνεται πιο απομονωμένη από ποτέ στο εσωκομματικό πεδίο, ενώ η καραμανλική συνιστώσα κάνει τη δική της πολιτική περιμένοντας να ωριμάσουν και γενικότεροι όροι.
Το τελευταίο επεισόδιο με πρωταγωνιστή τον Δ. Αβραμόπουλο αλλά και οι τουφεκιές που πέφτουν κι από τη μεριά της Ντ. Μπακογιάννη, κάνουν την κατάσταση ακόμα πιο δύσκολη. Στο χώρο του ΠΑΣΟΚ, συνυπάρχουν οι κινήσεις για κάποια σοσιαλδημοκρατική ανάσταση εκ νεκρών -που μάλλον δυναμιτίζονται από ευλογίες όπως του Σημίτη- με την σταθερή επιλογή κυβερνητικής συμπόρευσης.
Είναι γεγονός ότι το πολιτικό αλλά και το επιχειρηματικό προσωπικό που δούλεψε για την πρόσδεση της χώρας στο άρμα των δανειστών, δεν μπορεί να ηγηθεί στην «απαγκίστρωση» και την «εθνική ανασυγκρότηση» που τελευταία πλευρές του προπαγανδίζουν. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι μεταμφιέσεις και οι μετατοπίσεις που επιχειρούν δεν θα έχουν πολιτικά αποτελέσματα και εύκολα θα καταπέσουν ως «κόλπα του συστήματος».
Η μετατόπιση σε μια φιλολογία «εξόδου της Πατρίδας μας από το μνημόνιο» και «μετάβασης σε μια νέα εποχή» (οι δύο φράσεις χρησιμοποιούνται αυτούσια στο πρόσφατο προγραμματικό πλαίσιο της κυβέρνησης), η απόσυρση της «επιχειρηματολογίας» ότι το Μνημόνιο είναι ευλογία, ότι ακόμα κι αν δεν υπήρχε έπρεπε να το ανακαλύψουμε κ.λπ. δεν αφήνουν ανεπηρέαστο το γενικό πολιτικό πλαίσιο.
Αν σε μια προηγούμενη φάση, σεχτικά, αρκούσε η γενική εναντίωση στο Μνημόνιο, αν η αντιμνημονιακή δέσμευση έφτανε, για παράδειγμα, για να εκτοξεύσει τα εκλογικά ποσοστά ενός αριστερού κόμματος, αν ο λαϊκός ριζοσπαστισμός ενώνονταν και εκφράζονταν σχετικά «ευθύγραμμα» μέσα από την αντιμνημονιακή προοπτική, σήμερα η κατάσταση έχει αλλάξει. Η πραγματικότητα γίνεται ακόμα πιο σύνθετη και οι όροι μιας άλλης πολιτικής, πιο απαιτητικοί.
Το ερώτημα είναι αν αυτό το γεγονός και όσα συνεπάγεται θα ληφθούν υπ’ όψιν από τις δυνάμεις που πραγματικά θέλουν μια άλλη πορεία της χώρας. Αυτό θα σήμαινε άλλου είδους πολιτικές πρωτοβουλίες, άλλου είδους σχέση με το λαό και τους κοινωνικούς χώρους, άλλη έμπνευση και όραμα για μια νέα Ελλάδα.
Αλλιώς το τράβηγμα του χαλιού που, μέχρι σήμερα, φαίνονταν κάπως σταθερό, μπορεί να οδηγήσει σε ακόμα πιο επικίνδυνες καταστάσεις.