Για τις τελευταίες εξελίξεις στην Αίγυπτο συνομίλησε ο Δρόμος με τον γιατρό Άλαα Σουκράλα, στέλεχος της Λαϊκής Σοσιαλιστικής Συμμαχίας (ΛΣΣ), δραστήριος για πολλά χρόνια στο δημοκρατικό κίνημα πριν την επανάσταση της 25ης Ιανουαρίου, στην οποία συμμετείχε ενεργά.
Σημειώνεται ότι πρόσφατα, ο αντιπρόσωπος της ΛΣΣ στην 39μελή Επιτροπή για τη σύσταση νέου Συντάγματος αποχώρησε μαζί με τα άλλα μέλη των μη ισλαμικών κομμάτων σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την προώθηση αντιδημοκρατικών διατάξεων από τους Αδελφούς Μουσουλμάνους και τους σαλαφιστές.
Μιλήστε μας για τις τελευταίες εξελίξεις.
Όταν ξέσπασε η επανάσταση της 25ης Ιανουαρίου 2011 δημιουργήθηκε στην πράξη ένα πολύ πλατύ μέτωπο. Η επανάσταση ξεκίνησε από μικρομεσαίους και φτωχή νεολαία, αλλά γρήγορα πήραν μέρος διάφορα τμήματα εργαζόμενων και περιθωριοποιημένων σε ένα μεγάλο λαϊκό κίνημα. Οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι (ΑΜ) συμμετείχαν από την 4η μέρα. Δημιουργήθηκε μια συλλογικότητα πρωτοφανέρωτη στην ιστορία μας, μουσουλμάνοι και χριστιανοί, άντρες και γυναίκες, νέοι και ηλικιωμένοι, όλοι μαζί ενάντια στη δικτατορία, για αξιοπρέπεια και κοινωνική δικαιοσύνη. Μετά από 18 μέρες ο Μουμπάρακ παραιτήθηκε και ο Στρατός ανέλαβε την προσωρινή διακυβέρνηση.
Οι δημοκρατικές και αριστερές δυνάμεις ήθελαν να συνεχίσουν την επανάσταση μέχρι αυτή να πετύχει τους στόχους της, αλλά υπήρχαν και αυτοί που ήθελαν να σταματήσει η επανάσταση, να διατηρηθεί περίπου η ίδια τάξη πραγμάτων, κοινωνική, οικονομική και πολιτική, βάζοντας προβλήματα στην επαναστατική διαδικασία. Οι ΑΜ αποχώρησαν από το κίνημα και συμμάχησαν με τους σαλαφιστές, οι οποίοι βρήκαν διέξοδο στη βία, όπως γινόταν και στο προηγούμενο καθεστώς, και υποστηρίζονταν σε αυτό με εκατομμύρια δολάρια από χώρες του Κόλπου. Ήρθαν επίσης σε συνεννόηση με την ηγεσία του Στρατού με σκοπό να διακόψουν την επαναστατική διαδικασία και να τρομοκρατήσουν όσους την προωθούσαν.
Μια σημαντική στιγμή ήταν η απόφαση που υποστηρίχτηκε από τους ΑΜ να διεξαχθούν κοινοβουλευτικές εκλογές σε 3 μόλις μήνες. Οι ΑΜ ήταν το πιο οργανωμένο κόμμα και με οικονομική δύναμη, ενώ οι δυνάμεις που συμμετείχαν στην επανάσταση ήταν σε εμβρυακή κατάσταση και ήταν ελάχιστα οργανωμένες, μετά από χρόνια δικτατορίας.
Τώρα έχουμε αυτή τη συμμαχία ΑΜ και σαλαφιστών. Έχουν διαφορετικές ατζέντες, αλλά κοινό σκοπό να σταματήσουν την επαναστατική και δημοκρατική διαδικασία και να προστατέψουν το νεοφιλελεύθερο οικονομικό σύστημα που κυριαρχεί. Από την αρχή, όταν φάνηκαν οι προθέσεις της συμμαχίας ΑΜ και σαλαφιστών σχετικά με τη σύνταξη του Συντάγματος, έγιναν διαδηλώσεις από τη νεολαία, τους αριστερούς και άλλες δυνάμεις που συμμετείχαν στην επανάσταση. Οι δημοκρατικές δυνάμεις πήραν τελικά μόνο το 30% των ψήφων, κατασυκοφαντούμενες ότι τάχα αντιτίθεντο στο νέο Σύνταγμα και είναι άθεοι και άπιστοι. Σε αυτό το σημείο οι ΑΜ ένιωσαν ότι είναι οι νέοι κυρίαρχοι στη χώρα και άρχισαν να φέρονται ως τέτοιοι μέσω της συμμαχίας τους με τους σαλαφιστές και την ηγεσία του Στρατού. Ο επόμενος σταθμός ήταν οι βουλευτικές εκλογές, όπου ΑΜ και σαλαφιστές πήραν το 65% των εδρών.
Όλο αυτό το διάστημα ο αγώνας συνεχιζόταν, ενώ ιδρύθηκαν περίπου 1.000 νέα ανεξάρτητα σωματεία. Στον καιρό μετά την επανάσταση είχαμε και πάλι κινητοποιήσεις, τη μάχη του Μαχμούντ στην πλατεία Ταχρίρ, καθώς και τη δημιουργία διαφορετικών πολιτικών κομμάτων, κυρίως αριστερών και δημοκρατικών δυνάμεων, ακόμα και σε αγροτικές περιοχές. Οργανώσεις εργατών, νεολαίας, κοινοτικές που δημιουργήθηκαν για να προωθήσουν τα δικαιώματα και για να οργανώσουν τις κοινότητες στη λογική της δημοκρατίας και της ισότητας.
Οι ΑΜ και οι σαλαφιστές κατηγορούν τις δημοκρατικές δυνάμεις ότι βρίσκονται σε έναν πόλεμο εναντίον του Ισλάμ. Αυτό που δεν λένε είναι ότι ο αγώνας ενάντια στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές και για κοινωνική δικαιοσύνη είναι συνυφασμένος με τον αγώνα για δημοκρατία και ελευθερία. Είναι ένας αγώνας για τα δικαιώματα των ανθρώπων και για δημοκρατία ως ένα εργαλείο για λαϊκό έλεγχο σε αντίθεση με τον έλεγχο μιας δικτατορικής αρχής.
Πως εκτιμάτε τη δικτατορική εκτροπή Μόρσι;
Οι ΑΜ που είχαν υποσχεθεί ότι δεν θα διεκδικήσουν τη θέση του Προέδρου, αναδείχτηκαν τελικά σε ηγεμονική δύναμη. Από την άλλη ο Στρατός σε συνεργασία με το Συνταγματικό Δικαστήριο, διέλυσε το Κοινοβούλιο, τέλος του 2011, γιατί με την ανάδειξη του Κοινοβουλίου ο Στρατός ένιωσε ότι έχανε τον έλεγχο. Μετά είχαμε τις προεδρικές εκλογές, οι οποίες ήταν πολύ σημαντικές. 50% πήραν ΑΜ και σαλαφιστές, ενώ οι σοσιαλιστικές δυνάμεις πήραν 25% με τον Σαμπάχι. Ήταν φανερό ότι η δημοτικότητα των ΑΜ είχε μειωθεί.
Στο δεύτερο γύρο ο Μόρσι αναμετρήθηκε με τον Σαφίκ ο οποίος ανήκε στο παλιό καθεστώς και συνεπώς πολλοί, ακόμα και από την Αριστερά, υποστήριξαν τον Μόρσι. Περίπου 900.000 άνθρωποι έριξαν άκυρες ψήφους. Ο Μόρσι κέρδισε οριακά με διαφορά 1,5%.
Από τότε οι ΑΜ ξεκίνησαν μια προσπάθεια διάλυσης των άλλων δυνάμεων. Προσπάθησαν να χρησιμοποιήσουν την επίθεση που έγινε στο Σινά για να αλλάξουν την ηγεσία του Στρατού, καθώς και να ενσωματώσουν την εκτελεστική και νομοθετική εξουσία. Επιδίωξαν να βγάλουν αντισυνταγματική την επιτροπή που είχε την ευθύνη για τη διαμόρφωση του Συντάγματος, που ήθελαν να ελέγχουν με τους σαλαφιστές, απομονώνοντας όλους τους άλλους, αριστερούς, δημοκράτες, φιλελεύθερους. Υπήρχε από τους ΑΜ μια άκρως δικτατορική συμπεριφορά και αδιαφορία για τα θέματα που αφορούν τις γυναίκες, τις προσωπικές ελευθερίες, δικαιώματα των εργαζομένων, το δικαίωμα στην απεργία ή του συνδικαλισμού, την ελευθερία του Τύπου, και μια προσπάθεια για την επιβολή της Σαρία.
Σε αυτό το πλαίσιο μπορούμε να καταλάβουμε τη συνταγματική Διακήρυξη Μόρσι. Είναι μια προσπάθεια να κυριαρχήσει στην πολιτική σκηνή. Πολλοί λένε ότι θέλει να γίνει ο νέος Φαραώ, στον οποίο δεν θα μπορεί να αντιταχθεί ούτε το Συνταγματικό Δικαστήριο. Η εκτροπή δεν μπορεί να ακυρωθεί ούτε από το Κοινοβούλιο που ελέγχεται από ΑΜ και σαλαφιστές. Όσον αφορά τα δικαιώματα, αυτά θα εμπίπτουν στο λεγόμενο «Επαναστατικό Δικαστήριο» που θα μπορεί να τα κρίνει νόμιμα ή παράνομα.
Ο Μόρσι δημιουργεί ένα δικαστήριο παράλληλο του Συνταγματικού Δικαστηρίου και δίνει στον εαυτό του εξουσίες εκτάκτου ανάγκης. Όπως ξέρουμε, όλες οι δικτατορίες έρχονται κάτω από τον μανδύα της έκτακτης ανάγκης.
Ποια η σημασία της τελευταίας μεσολάβησης για την εκεχειρία στη Γάζα;
Αυτό που προσπαθούν οι ΗΠΑ αλλά και άλλες δυτικές δυνάμεις μετά την ανατροπή του Μουμπάρακ και άλλων δικτατόρων είναι μια νέα στρατηγική με τη δημιουργία συμμαχιών με μετριοπαθείς ισλαμιστές, με πιο σημαντικούς τους ΑΜ, ώστε να ελέγξουν το «δρόμο», δηλαδή το κίνημα, καθώς και τους φονταμενταλιστές ή ομάδες που αποκαλούν τρομοκρατικές, σε συνεργασία με τις μοναρχίες του Κόλπου. Έτσι διαμορφώνονται οι συμμαχίες το τελευταίο διάστημα. Οι ΗΠΑ προσπάθησαν να εμπλέξουν το Στρατό στην προσπάθεια να διατηρηθεί αυτή η ισορροπία. Η διπλωματία και οι απειλές υπηρετούν την πολιτική αυτή και αυτό φαίνεται και από την υποστήριξη των ΗΠΑ για την εκλογή Μόρσι, ο οποίος κέρδισε με μόλις 1,5% τον αντίπαλό του. Οι Αμερικανοί ήταν ειλικρινείς όταν έλεγαν πως ο Στρατός πρέπει να δώσει την προεδρία στον Μόρσι. Το τελευταίο γεγονός με τη Χαμάς είναι ότι οι ΑΜ έδειξαν στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ ότι έχουν το πάνω χέρι στις αποφάσεις στην περιοχή, για το πώς θα σταματήσουν τη Χαμάς που και η ίδια έχει πίεση από ισλαμικές ομάδες, και την ίδια στιγμή μπορούν να σταματήσουν τον «δρόμο».
Τότε ακριβώς ο Μόρσι άρπαξε την ευκαιρία, έχοντας το πράσινο φώς από τις ΗΠΑ, και προχώρησε στη Συνταγματική Διακήρυξη που τον κάνει κάτι σαν δικτάτορα. Υπάρχει άμεση σχέση ανάμεσα στη μεσολάβηση για την εκεχειρία με τη Χαμάς και το πράσινο φως για την τροποποίηση του συντάγματος. Οι ΗΠΑ βέβαια επίσημα εκφράστηκαν ενάντια στην κίνηση αυτή, αλλά πρέπει να δούμε πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση. Υπάρχει ο κίνδυνος αυτό να οδηγήσει σε διαμάχη ακόμα και με το Στρατό, ίσως και σε πραξικόπημα, και με αυτή την έννοια η αντίδραση των δημοκρατικών δυνάμεων είναι η μόνη θετική εγγύηση.
Έγιναν όμως και μεγάλες διαδηλώσεις ενάντια στον Μόρσι.
Η τεράστια συγκέντρωση της Τρίτης, που για να είμαι ειλικρινής δεν περίμενα, διαμαρτυρία εκατοντάδων χιλιάδων, όχι μόνο στο Κάιρο αλλά σε όλες τις επαρχίες, θύμισε τις ημέρες της επανάστασης και δείχνει ότι ο λαός μπορεί να διώξει κάθε δικτατορία. Αυτό που έγινε είναι πραγματικά καταπληκτικό. Εκατομμύρια άνθρωποι βγήκαν έξω φωνάζοντας ότι αυτή τη φορά θέλουμε την πραγματική εκπλήρωση των στόχων της επανάστασης. Το κόμμα μας κερδίζει συνέχεια σε υποστήριξη. Το νέο μέτωπο αποτελείται από αριστερά, δημοκρατικά και φιλελεύθερα κόμματα, από κόμματα δηλαδή που θεωρούν ότι η δημοκρατία είναι η μεγαλύτερη πρόκληση, αν και είναι αλήθεια ότι έχουμε διαφορετικές απόψεις σχετικά με την κοινωνική δικαιοσύνη. Αρχικά είχε δημιουργηθεί το μέτωπο «Δημοκράτες και Φιλελεύθεροι» και ένα άλλο μέτωπο με την ονομασία «Η επανάσταση συνεχίζεται». Το πρώτο μέτωπο ουσιαστικά ήταν το αντίπαλο δέος των ΑΜ και το δεύτερο ήταν κυρίως οι δυνάμεις της Αριστεράς. Σήμερα πάλι επιστρέψαμε σε ένα μέτωπο των δημοκρατικών δυνάμεων γιατί από καιρό είχε ενταθεί το πρόβλημα με τους ΑΜ και τους σαλαφιστές, υπήρχαν απειλές για τη ζωή, συλλήψεις.
Τι έχετε να πείτε σχετικά με το ρόλο των σαλαφιστών;
Οι σαλαφιστές είναι ένα φονταμενταλιστική ομάδα που είχε συμμαχήσει με το παλιό καθεστώς και έπαιζαν έναν σημαντικό ρόλο στην υποδαύλιση σεχταριστικού μίσους ενάντια στους χριστιανούς. Όποτε υπήρχε ένα κίνημα στο δρόμο, δούλευαν μαζί με τις Δυνάμεις Ασφαλείας, όπως ανακαλύψαμε και από έγγραφα που προέκυψαν με την επανάσταση.
Ο ρόλος των σαλαφιστών είναι να ελέγχουν το κίνημα παίρνοντας τεράστια ενίσχυση από τις χώρες του Κόλπου. Είναι τώρα σημαντικοί σύμμαχοι των ΑΜ, οι οποίοι ισχυρίζονται ότι θέλουν να είναι μετριοπαθείς αλλά οι σύμμαχοί τους σαλαφιστές είναι ο σύνδεσμός τους με χώρες του Κόλπου. Τα συμφέροντα του Κόλπου είναι παρόντα στον έλεγχο του κινήματος αυτού με πολύ άμεσο τρόπο, με τα πετροδολάρια.
Τ.Σ.
