της Πηνελόπης Καμπάκη Βουγιουκλή*
Πριν από λίγες μέρες τα μέλη των τριών τμημάτων της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών (ΣΚΑΣ) του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκη, συγκεκριμένα το Τμήμα Ελληνικής Φιλολογίας (ΤΕΦ), το Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας (ΤΙΕ) και το Τμήμα Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξεινίων Χωρών (ΤΓΦΠΠΧ), ενημερώθηκαν για την ήδη ειλημμένη απόφαση της Ελληνικής Κυβέρνησης να νομοθετήσει, και μάλιστα άμεσα, την συγχώνευση των τριών Τμημάτων σε ένα ουσιαστικά τμήμα που θα ονομάζεται ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ, ΙΣΤΟΡΙΑΣ, ΕΘΝΟΛΟΓΙΑΣ!
Ως διατελέσασα κοσμητόρισσα της ΣΚΑΣ και με δεδομένη την αγάπη και για τα τρία τμήματα αν και προερχόμενη από το ΤΕΦ, θεωρώ αδιανόητη τη συγχώνευση/συρρίκνωση για τους παρακάτω, κυρίως λόγους:
1. Sε καμία χώρα του κόσμου δεν καταργούνται τα Τμήματα της εθνικής γλώσσας και φιλολογίας, αντικείμενα τα οποία εξετάζονται στις γενικές εισαγωγικές εξετάσεις παγκοσμίως. Ακόμη και αν οι υποψήφιοι όλης της χώρας έπαυαν να επιλέγουν την Ελληνική Φιλολογία, δεν θα νομιμοποιούνταν καμία ελληνική κυβέρνηση να την καταργήσει για αυτονόητους λόγους.
Άλλωστε, το ΤΕΦ που πλησιάζει τα 30 χρόνια λειτουργίας του, παρουσιάζει πολύ ικανοποιητική επιλεξιμότητα (ο αριθμός εισαγομένων/πρωτοετών φοιτητών είναι εφέτος 120 εισαχθέντες, αριθμός πάνω από τον μέσο όρο των Τμημάτων Φιλολογίας της χώρας. Αντίθετα η επιλεξιμότητα των άλλων δύο τμημάτων είναι πολύ χαμηλή (20-30 φοιτητές). Επιπλέον, το ΤΕΦ είναι το μόνο τμήμα του ΔΠΘ που ασχολείται με τις νεοελληνικές διαλεκτικές ποικιλίες που ακόμη είναι ζωντανές στη Θράκη. Μέσα από τη μελέτη τους αποδεικνύεται αβίαστα η τόσο απελπισμένα αναζητούμενη από τους κυβερνώντες «ελληνικότητα» αυτής της περιοχής καθώς και πλήθος άλλων στοιχείων που έχουν να κάνουν με την πολυπολιτισμικότητα και την γλωσσική και πολιτισμική επαφή στην περιοχή.
Με τις συγχωνεύσεις των τμημάτων των ανθρωπιστικών κυρίως επιστημών ουσιαστικά συρρικνώνονται μέχρις εξαφανίσεως οι ανθρωπιστικές σπουδές, που ήδη τελούν υπό διωγμόν διεθνώς, για οικονομικίστικους κυρίως λόγους. Τα δε επακόλουθα αυτής της πολιτικής θα φανούν πολύ αργότερα, πολύ οδυνηρά και προπαντός μη αναστρέψιμα
2. Η συρρίκνωση των τριών τμημάτων σε ένα αποτελεί πισωγύρισμα σε πριν το ‘80 εποχές όπου υπήρχαν μόνο κατευθύνσεις μετά το τρίτο έτος.
Το ΤΓΦΠΠΧ ουσιαστικά υποβιβάζεται σε Κέντρο Βαλκανικών Γλωσσών, πιθανόν στο μοντέλο του ΙΜΧΑ.
Τέλος, η προαναγγελόμενη δημιουργία ενός αγγλόφωνου τμήματος όπου ξένοι φοιτητές θα διδάσκονται ελληνικό πολιτισμό στα Αγγλικά επί πληρωμή μου αφήνει πολλά ερωτήματα, ανκαι ελκυστικό εκ πρώτης όψεως.
Θετικό στοιχείο, ίσως, είναι η δημιουργία ενός τμήματος ψηφιακής μελέτης των ανθρωπιστικών σπουδών που τουλάχιστον φαίνεται να βοηθήσει στο μετασχηματισμό και στην προσαρμογή των ανθρωπιστικών σπουδών στις ανάγκες της εποχής.
3. Με τις συγχωνεύσεις των τμημάτων των ανθρωπιστικών κυρίως επιστημών ουσιαστικά συρρικνώνονται μέχρις εξαφανίσεως οι ανθρωπιστικές σπουδές, που ήδη τελούν υπό διωγμόν διεθνώς, για οικονομικίστικους κυρίως λόγους. Τα δε επακόλουθα αυτής της πολιτικής θα φανούν πολύ αργότερα, πολύ οδυνηρά και προπαντός μη αναστρέψιμα.
Συμπερασματικά, θεωρώ ότι η συγχώνευση όχι μόνο δεν θα κάνει πιο ελκυστικό για τους υποψηφίους το ένα και μοναδικό νέο Τμήμα που θα προκύψει, αλλά θα παρασύρει σε περιπέτειες βιωσιμότητας και το καθ’ όλα υγιές ΤΕΦ. Ακόμη, έχει αρνητικές συνέπειες στην επιλεξιμότητα, εξειδίκευση πτυχίου, επαγγελματικές προοπτικές των αποφοίτων, αλλά και στο ερευνητικό/ακαδημαϊκό προφίλ των μελών του.
Είναι θλιβερή η διαπίστωση όμως η συγχώνευση που επιχειρείται αποτελεί προφανή απόδειξη της αδιαφορίας των κυβερνώντων για τη Θράκη ειδικότερα και για την ελληνική περιφέρεια γενικότερα, και μάλιστα αντιφατική ενέργεια στο πλαίσιο της πολιτικής για ενίσχυση και επέκταση του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης και την ανάδειξή του ως τρίτου μεγαλύτερου Α.Ε.Ι.
* Η Πηνελόπη Καμπάκη Βουγιουκλή είναι ομότιμη καθηγήτρια Γλωσσολογίας, πρώην Κοσμητόρισσα της ΣΚΑΣ (Δημοκρίτειο Παν/μιο Θράκης)
