Κουρέλια οι κυβερνητικές διαβεβαιώσεις ότι δεν θα υπάρξουν νέα μέτρα – Εγγυητές των δανειστών τα πρόσωπα-κλειδιά του ανασχηματισμού
Ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ στην τρόικα, Πολ Τόμσεν, μιλώντας στην «ασφαλή» κρατική ΝΕΡΙΤ επί της έκθεσης του Ταμείου, που δόθηκε την περασμένη Τρίτη με καθυστέρηση στη δημοσιότητα, πρότεινε να απολύονται οι δημόσιοι υπάλληλοι που δεν αποδίδουν. Αν εφάρμοζε το κριτήριο της απόδοσης στον εαυτό του, σε όλα τα τεχνικά κλιμάκια του ΔΝΤ και της υπόλοιπης τρόικας και σε όλη την ηγεσία του, θα έπρεπε όλοι τους όχι μόνο να έχουν απολυθεί, αλλά και να έχουν αποκλειστεί από κάθε παρόμοια «εργασία». Η έκθεση του ΔΝΤ που αξιολογεί την «πρόοδο» της δημοσιονομικής προσαρμογής περιέχει πλήθος τεκμηρίων για την αποτυχία του Ταμείου και των χρυσοπληρωμένων στελεχών του στους διακηρυγμένους στόχους των μνημονίων. Ωστόσο, όχι μόνο παραμένουν στις θέσεις τους, αλλά γίνονται πιο θρασείς, κυνικοί και πιεστικοί.
Η έκθεση, που αποτελεί αποτύπωση της 4ης αξιολόγησης και πρελούδιο της 5ης που αρχίζει τον Ιούλιο, κουρελιάζει τις απελπισμένες κυβερνητικές διαβεβαιώσεις ότι δεν θα υπάρξουν νέα μέτρα. Οι συντάκτες της σκίζουν τους προεκλογικούς λόγους του κ. Σαμαρά που επαίρετο ότι «σκίζει κάθε μέρα τα μνημόνια». Πέρα από τις σαφέστατες αναφορές σε αριθμούς και νέα μέτρα σε όλο το φάσμα της οικονομίας, του κράτους και της νομοθεσίας, η έκθεση του ΔΝΤ βρίθει αιχμών για τα πολιτικά όρια αυτής της κυβέρνησης. «Η πολιτική δέσμευση για τη στρατηγική χρέους θα δοκιμαστεί σοβαρά», είναι η εκτίμηση που διατυπώνουν οι συντάκτες της, αποκαλύπτοντας τις αμφιβολίες τους τόσο για τη σταθερότητα της συγκυβέρνησης, όσο και για το ενδεχόμενο να προσφύγει σε ασκήσεις προεκλογικής χαλάρωσης. «Υπάρχουν αμφιβολίες για την πολιτική βούληση διατήρησης υψηλού πλεονάσματος», λέει σε άλλο σημείο η έκθεση του ΔΝΤ που αναπολεί με δέος την «πολιτική αναταραχή της διετίας 2011-2012».
Η νέα βαριά ατζέντα
Τα βασικά σημεία της πολυαναμενόμενης έκθεσης δεν αφήνουν αμφιβολίες για τη βαριά ατζέντα της νέας αξιολόγησης που ξεκινά τον Ιούλιο:
– Το ΔΝΤ εκτιμά το χρηματοδοτικό κενό μετά το 2015 στα 12,6 δισ. ευρώ, βάζει από τώρα πάγο στις σκέψεις για μερική του κάλυψη από το αποθεματικό του ΤΧΣ (11 δισ.) εκτιμώντας ότι οι τράπεζες πνίγονται σε κόκκινα δάνεια άνω των 80 δισ. και θα χρειαστούν πρόσθετα κεφάλαια, ευνοεί εμμέσως το σενάριο ενός τρίτου δανείου που προτείνουν οι Ευρωπαίοι δανειστές και απεύχεται η κυβέρνηση, και αποφεύγει να συστήσει μια ακόμη έξοδο στις αγορές.
– Ψηλά βάζει τον πήχη και του δημοσιονομικού κενού, το οποίο εκτιμά σε 2 δισ. το 2015, 3,7 δισ. το 2016 και 1,8 δισ. το 2017. Οι αναφορές στα ποσά παραπέμπουν σε νέα μέτρα και στο σκέλος των εσόδων (φόροι) και στο σκέλος των δαπανών (νέες περικοπές σε μισθούς και συντάξεις). Πολύ περισσότερο αν συνδυαστούν με τη ρητή υποχρέωση μακρόχρονης διατήρησης πρωτογενούς πλεονάσματος άνω του 4%.
– Κάποια διαλλακτικότητα επιδεικνύει το ΔΝΤ στα κριτήρια βιωσιμότητας του χρέους. Εκτιμά ότι, χωρίς να υπολογίζεται η επίπτωση της νέας αναδιάρθρωσης που θα συζητηθεί από τον Νοέμβριο και μετά, το χρέος θα φτάσει το 128% του ΑΕΠ το 2020, πολύ μακριά από το όριο 110% που το ίδιο απαιτεί. Φαίνεται όμως διατεθειμένο ν’ αποδεχθεί απόκλιση από το όριο αυτό αν οι Ευρωπαίοι δανειστές καταστήσουν πιο βιώσιμη την εξυπηρέτησή του.
– Ομολογώντας τη δημοσιονομική αστοχία του προγράμματος που το ίδιο, μαζί με την υπόλοιπη τρόικα, επέβαλε (70 δισ. περικοπές και φόροι σε τέσσερα χρόνια για μείωση ελλείμματος μόλις 13% του ΑΕΠ), το ΔΝΤ μεταθέτει το βάρος της προσαρμογής από τη λογιστική στην σκληρή ταξική επιλογή: Eπιμένει σε πλήρη απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων, σε νομιμοποίηση του εργοδοτικού λοκ άουτ και άλλους περιορισμούς στη συνδικαλιστική δράση, σε ισοπεδωτική εξίσωση των μισθών προς τα κάτω, και με την τυπική κατάργηση των τριετιών. Στην απογύμνωση, δηλαδή, της μισθωτής εργασίας από τα τελευταία ίχνη δικαιωμάτων.
Οι κατάλληλοι άνθρωποι
Με βάση την ατζέντα αυτή θα ήταν παράδοξο ο κυβερνητικός ανασχηματισμός να έχει μια σημειολογία διαφορετική από αυτή που εξέπεμψε: Ένας Στουρνάρας με άλλο όνομα στο υπουργείο Οικονομικών, ένας Προβόπουλος ονόματι Στουρνάρας στην ΤτΕ και η αναμενόμενη ανακύκλωση ακροδεξιών, νεοφιλελεύθερων, «εκσυγχρονιστών» και γελωτοποιών στα υπουργεία με βαριά καθήκοντα έναντι της τρόικας.
Το οικονομικό δίδυμο υπουργού Οικονομικών και διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος είναι απολύτως ελεγχόμενο από την τρόικα και δεν αφήνει περιθώρια ούτε για συμβολικές αποκλίσεις από το μνημονιακό ευαγγέλιο. Θα έχει ενδιαφέρον και η συμπλήρωσή του από τον νέο γενικό γραμματέα εσόδων. Ωστόσο, τα πρόσωπα κλειδιά ενόψει της νέας αξιολόγησης από την τρόικα και της συζήτησης για την αναδιάρθρωση του χρέους λειτουργούν και ως αταλάντευτοι εγγυητές του τραπεζικού συστήματος στην πορεία της αδάπανης επανιδιωτικοποίησής του. Ασφαλή διεκπεραίωση των «μεταρρυθμίσεων» στο εργασιακό και το ασφαλιστικό εγγυάται και η σύνθεση της ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας, στην οποία η παρουσία του Α. Μπέζα θα καταστήσει την τύχη του ασφαλιστικού συστήματος και των συντάξεων συνάρτηση του δημοσιονομικού προβλήματος και του χρέους, όπως ακριβώς έγινε στην Υγεία και όπως, επίσημα πλέον, απαιτούν οι δανειστές.
Σε συνεχείς εξετάσεις
Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση θα συνεχίσει να δίνει «εξετάσεις» επάρκειας στους δανειστές. Οι οποίοι έχουν διαθέσιμα πάντα μερικά λόγια συμπάθειας, αλλά ταυτόχρονα δεν χαρίζονται. Ο Σόιμπλε, με κάθε ευκαιρία υπενθυμίζει τις «υποχρεώσεις» της κυβέρνησης, το Eurogroup της προσεχούς Πέμπτης απαιτεί τα «προαπαιτούμενα» για να εγκρίνει μια δόση 1 δισ. ευρώ και η αλχημεία των θερινών τμημάτων δεν φτάνει για να διεκπεραιωθούν αναίμακτα μια εκατοντάδα νομοθετικές εκκρεμότητες σε λίγες εβδομάδες. Κι αν η κυβέρνηση προσφεύγει σε αλλεπάλληλα νομικά πραξικοπήματα, ηλίθια προπαγάνδα τύπου ΝΕΡΙΤ («οι καθαρίστριες επιτέθηκαν στα ΜΑΤ») και άγριο ξύλο για να αντιμετωπίσει τις 500 καθαρίστριες του υπουργείου Οικονομικών, τι θα κάνει αν βρεθεί μπροστά σε πολλές χιλιάδες;
Δυστυχώς, αυτό που τη διασώζει μέχρι σήμερα είναι ακριβώς αυτό: Η απουσία των χιλιάδων που θα προβάλλουν έστω και το ένα εκατοστό της αντίστασης που προβάλλουν οι εμβληματικές γυναίκες της οδού Φιλελλήνων.
